Η ανορθολογική εκμετάλλευση των φυσικών πόρων σε συνδυασμό με τη αύξηση των εκπομπών του θερμοκηπίου αποτελούν κορυφαία προβλήματα της σύγχρονης εποχής, με κύρια αποτελέσματα την κατασπατάληση των φυσικών πόρων και την εμφάνιση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής. Η ανάδυση αυτών των ζητημάτων εγείρει σημαντικά ερωτήματα σχετικά με την κατεύθυνση της οικονομίας.
Η ταχύτατη, άνευ όρων ανάπτυξη των οικονομιών τις προηγούμενες δεκαετίες, σε συνδυασμό με τη διαδικασία της παγκοσμιοποίησης, δεν έλαβε υπόψη το περιβαλλοντικό κόστος τής άνευ προηγουμένου οικονομικής μεγέθυνσης. Το ανορθολογικό μοντέλο της νεοκλασικής οικονομικής θεωρίας, που αποτελεί ακόμη τη βάση του νεοφιλελευθερισμού, θεμελιώθηκε προϋποθέτοντας ανεξάντλητους φυσικούς πόρους σε ένα κατά τα λοιπά πεπερασμένο πλανήτη. Εξέλαβε το περιβάλλον ως υποσύστημα της οικονομίας και λανθασμένα υπέθεσε ότι η οικονομία λειτουργεί ανεξάρτητα και σε απομόνωση από το φυσικό περιβάλλον.
Σταδιακά, άρχισε να κερδίζει έδαφος το αίτημα αλλαγής οικονομικού παραδείγματος, υποβοηθούμενο από την ευρεία αποδοχή του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής και την παραδοχή του πεπερασμένου χαρακτήρα των φυσικών πόρων του πλανήτη. Καλούμαστε λοιπόν να αναπτύξουμε ένα εναλλακτικό οικονομικό παράδειγμα, που θα λαμβάνει υπόψη την κλιματική αλλαγή καθώς και τις επιπτώσεις των διάφορων οικονομικών δραστηριοτήτων στο φυσικό περιβάλλον. Σε παγκόσμιο επίπεδο, χρειαζόμαστε ένα νέο οικονομικό μοντέλο που θα έχει ως κεντρικό άξονα τη βιωσιμότητα με περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς όρους. Ενα μοντέλο που θα αντιλαμβάνεται τη σχέση αλληλεξάρτησης και αλληλεπίδρασης της οικονομικής δραστηριότητας με το περιβάλλον και ακόμη θα συμπεριλαμβάνει την οικονομία ως υποσύστημα του φυσικού περιβάλλοντος. Είναι σαφής η στήριξή μας σε αυτό το εναλλακτικό οικονομικό παράδειγμα, που θέτει ως επίκεντρο τη βιώσιμη ανάπτυξη και δημιουργεί βιώσιμες θέσεις εργασίας.
Η περιβαλλοντική διάσταση της ανάπτυξης κατέχει κεντρικό ρόλο στην ασκούμενη πολιτική της κυβέρνησης. Είμαστε βέβαιοι ότι η αξιοποίηση του μοναδικού φυσικού περιβάλλοντος της Ελλάδας με ορθούς οικολογικούς όρους μπορεί να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης της οικονομίας. Ενσωματώνουμε την περιβαλλοντική διάσταση στον σχεδιασμό μας σε όλους τους τομείς, διότι θεωρούμε ότι η προστασία του περιβάλλοντος μπορεί να δημιουργήσει προστιθέμενη αξία για την οικονομία.
Αναγνωρίζουμε ότι οι ασθενέστερες οικονομικά ομάδες βιώνουν σε μεγαλύτερο βαθμό τις επιπτώσεις της περιβαλλοντικής υποβάθμισης, τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και της ενεργειακής φτώχειας και γι’ αυτό και θέτουμε σε προτεραιότητα τη στήριξη των ευπαθών ομάδων. Επιπλέον, συγκεκριμένη επιλογή του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αποτελεί η συμπερίληψη της άποψης των πολιτών και των διάφορων εμπλεκόμενων φορέων σε όλους τους τομείς χάραξης πολικής και ειδικότερα στον τομέα του περιβάλλοντος.
Εχουμε ένα σαφές πρόγραμμα για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που θέτουν η περιβαλλοντική υποβάθμιση και η κλιματική αλλαγή και προχωράμε με συγκεκριμένες παρεμβάσεις σε τρεις καίριους τομείς.
Ενέργεια
Προχωράμε στο άνοιγμα της αγοράς ενέργειας στο πλαίσιο της δημιουργίας μιας ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς (target model). Στόχος μας είναι η περαιτέρω διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), με έμφαση στην αποκεντρωμένη παραγωγή και την αυτοκατανάλωση. Ακόμη εισάγουμε την ενεργειακή δημοκρατία μέσω της ψήφισης του νομοσχεδίου των ενεργειακών κοινοτήτων, με ξεκάθαρο στόχο την ενεργή συμμετοχή των πολιτών και των κοινωνικών φορέων στη διαδικασία της ενεργειακής μετάβασης από τις μη ανανεώσιμες στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Εξοικονόμηση ενέργειας
Η εξοικονόμηση ενέργειας είναι το νέο μεγάλο πεδίο το οποίο θέλουμε να ανοίξουμε και την εντάσσουμε στον ενεργειακό σχεδιασμό ως βασικό «καύσιμο», ισοδύναμο με τις ΑΠΕ. Οι εργασίες εξοικονόμησης ενέργειας έχουν τα εξής πλεονεκτήματα που είναι απόλυτα συνδεδεμένα με τους πολιτικούς μας στόχους: ενισχύουν, κατά βάση, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, δημιουργούν άμεσα θέσεις εργασίας, ενώ παράλληλα βελτιώνουν το περιβάλλον μέσω της μείωσης των εκπομπών ρύπων. Με το νέο «Εξοικονομώ» που θα ξεκινήσει μέχρι το τέλος του καλοκαιριού, εντάσσουμε τα ιδιωτικά αλλά και δημόσια κτίρια στο πρόγραμμα και στόχος μας είναι να το επεκτείνουμε στον τομέα των μεταφορών.
Χωροταξικός σχεδιασµός
Ο χωροταξικός σχεδιασμός αποτελεί το σημείο εκκίνησης κάθε παραγωγικής δραστηριότητας και προϋπόθεση για τη διασφάλιση της ασφάλειας δικαίου. Η προστασία του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής των πολιτών αποτελεί βασικό άξονα του στρατηγικού σχεδιασμού και ενσωματώνεται σε όλα τα ειδικά χωρικά σχέδια, με στόχο μας την αρμονική συνύπαρξη των οικονομικών δραστηριοτήτων με το φυσικό περιβάλλον.
Το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής και της προστασίας του περιβάλλοντος καθιστά επιτακτική την ανάγκη δημιουργίας διεθνών συνεργασιών και την εμπλοκή των φορέων από όλα τα επίπεδα στη διαδικασία λήψης αποφάσεων (τοπικό, εθνικό, υπερεθνικό). Σε αυτό το πλαίσιο, σπεύσαμε να ευθυγραμμίσουμε την πολιτική της Ελλάδας με τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις –χαρακτηριστικό είναι ότι το ελληνικό Κοινοβούλιο ήταν μεταξύ των 10 πρώτων στην ΕΕ που επικύρωσαν τη Συμφωνία των Παρισίων για την Κλιματική Αλλαγή. Αναγνωρίζουμε την κρισιμότητα και τη βαρύτητα των αποφάσεων για τα ζητήματα του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής για το σύνολο της κοινωνίας και για να διασφαλίσουμε την αναγκαία συναίνεση επιλέγουμε να συμπεριλάβουμε όσο το δυνατόν περισσότερους φορείς στη διαδικασία της λήψης αποφάσεων.
Ο Γιώργος Σταθάκης είναι υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας
Τελευταία Νέα