«Καταρχήν δίπλα σας κάθομαι εγώ», παρατήρησε η Ανγκελα Μέρκελ στον πρόεδρο της Ευαγγελικής Συνόδου Χάινριχ Μπέντφορντ-Στρομ, που παρουσιάζοντας τον Μπαράκ Ομπάμα είπε ότι δίπλα του είναι ο «άλλοτε ισχυρότερος άνδρας του κόσμου». Με εξαίρεση το φύλο και τον χρόνο, η επισήμανση ισχύει βέβαια και για τη Μέρκελ.

Ο τέως πρόεδρος των ΗΠΑ και η καγκελάριος της Γερμανίας βρέθηκαν στη σκηνή μπροστά στην Πύλη του Βρανδεμβούργου να μιλούν σε 70.000 συγκεντρωθέντες περί Θεού και ανθρώπων, δημοκρατίας και κοινωνίας. Ηταν το αποκορύφωμα των φετινών εκδηλώσεων «Ευαγγελική Ημέρα Εκκλησίας» αφιερωμένων στα 500 χρόνια από την επανάσταση του Λούθηρου κατά του Πάπα και του Βατικανού.

Τι θα έκανε άραγε ο Λούθηρος στα σημερινά δεδομένα; Αυτό είναι το βασικό ερώτημα των επετειακών εκδηλώσεων, έλεγε η πρόεδρος της διοργάνωσης, ελβετίδα θεολόγος – φιλόσοφος Κριστίνα άους ντερ Αου που διηύθυνε και τη συζήτηση με τους δύο επιφανέστερους προτεστάντες της εποχής: Μέρκελ και Ομπάμα.

Ναι στην πίστη, όχι στην απολυτότητα στον κοινωνικό διάλογο, κατέθεσε την άποψή του ο Ομπάμα. «Η δημοκρατία ζει από τους συμβιβασμούς. Η πίστη πρέπει μερικές φορές να είναι ασυμβίβαστη. Επικίνδυνο είναι όταν οι άνθρωποι είναι της άποψης ότι μόνον αυτοί οι συγκεκριμένοι είναι η φωνή του Θεού».

Για τη Μέρκελ η πίστη είναι η πηγή «ταπεινοφροσύνης». Και μάλιστα έμπρακτης. «Δεν θα μπορούσα ποτέ να κάνω αυτό που κάνετε εσείς», είπε στη νεαρή αμερικανίδα τραγουδίστρια που με άλλους τρεις νέους πήραν τη σκυτάλη των ερωτήσεων στη σκηνή. Θρησκεία και πίστη δεν πρέπει ποτέ να καταλήγουν σε διαφορετικές αξιολογήσεις ανθρώπων, είπε η Μέρκελ καταδικάζοντας τον φονταμενταλισμό και το φανατισμό.

«Η παγκόσμια τάξη βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού», διαπίστωσε ο Ομπάμα. Προέχει «η υπεράσπιση των αξιών που μας είναι σημαντικές» απέναντι σε εκείνους που τις αντιμάχονται. Αυτή είναι η «σημαντική μάχη που πρέπει να δώσουμε». Για την αντιμετώπιση διεθνών κρίσεων χρειάζεται διπλωματία και όχι αμέσως η λύση των όπλων, είπε ο Ομπάμα. Μεγαλύτερη δεν θα μπορούσε να είναι η αντίθεση με τον μιλιταριστή διάδοχό του Τραμπ. Οπως και όταν αναφέρθηκε στο αγαπημένο του πολιτικό «παιδί», τη μεταρρύθμιση του ιατροφαρμακευτικής ασφάλισης, Obamacare. Απειλείται να ακυρωθεί μολονότι διασφάλισε καλύτερες συνθήκες περίθαλψης για 20 εκατομμύρια πολίτες των ΗΠΑ, είπε ο Ομπάμα. Είχε μόνον επαίνους για τη Μέρκελ, η οποία χειροκροτήθηκε υπεραμυνόμενη τις επιλογές της στο Προσφυγικό. «Εκανε εξαιρετική δουλειά όχι μόνον εδώ στη Γερμανία αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο», είπε ο Ομπάμα, «ήταν μία από τους προσφιλέστερους εταίρους μου».

Τι θα κάνει τώρα μακριά από την πρώτη γραμμή της πολιτικής; Θα ασχοληθεί με το Ιδρυμα Ομπάμα για να αναδείξει και να δικτυώσει την επόμενη γενιά πολιτικών και στελεχών για έναν καλύτερο, δικαιότερο κόσμο, εκμυστηρεύτηκε ο Ομπάμα. Αλλωστε είναι σύζυγος και οικοδεσπότης, «αρκούντως απαιτητικά», πρόσθεσε, και κατέβηκε από τη σκηνή.

Η «Ευαγγελική Ημέρα Εκκλησίας» είναι ένας θεσμός στη Γερμανία του 1949. Πρόκειται για διοργάνωση αποκλειστικά των πιστών και όχι της οργανωμένης Ευαγγελικής Εκκλησίας. Ξεκίνησε μάλιστα κόντρα στην ηγεσία της επίσημης Εκκλησίας που είχε απαξιωθεί στα μάτια των πιστών εξαιτίας της συνεργασίας της με το ναζιστικό καθεστώς.