Αν κάτι έχουμε συνηθίσει στη μνημονιακή καθημερινότητά μας, είναι, δυστυχώς, να ακούμε τα νούμερα των δισεκατομμυρίων των μέτρων και να μένουμε απαθείς. Είτε λόγω της διαβολεμένης συνήθειας των τελευταίων επτά χρόνων, όπου ακούμε Μνημόνια και μέτρα, είτε λόγω της σιωπηρής αποδοχής μιας κατάστασης. Πώς, όμως, αυτό το τελευταίο Μνημόνιο θα επηρεάσει τις ζωές μας και ειδικά αυτόν τον πολύπαθο κλάδο της Δικαιοσύνης, που είναι και ο πλέον ευαίσθητος;
Η αλήθεια είναι πως δεν μπορεί κάποιος να ξεχωρίσει κάποια συγκεκριμένα άρθρα και να θεωρήσει πως αυτά αποκλειστικά αφορούν τη Δικαιοσύνη. Η έννοιά της διαπερνά όλο τον Νόμο και πολλές από τις διατάξεις του αφορούν εμμέσως ή αμέσως αυτήν. Τα σημαντικότερα εκ των ζητημάτων που θέτει το τέταρτο Μνημόνιο για τη Δικαιοσύνη είναι οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί (Αρθρα 59-60) και η μείωση των προστίμων για ΦΠΑ από πλαστά, εικονικά και νοθευμένα φορολογικά στοιχεία (Αρθρο 79).
Ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί
Στα άρθρα 59 και 60 του Πολυνομοσχεδίου περιγράφονται αναλυτικά οι όροι και οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες θα διεξάγονται οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί. Μάλιστα, ενώ ο προ τετάρτου Μνημονίου σχεδιασμός προέβλεπε την έκδοση Υπουργικής Αποφάσεως, προκειμένου να ξεκινήσουν, φαίνεται πως ο φόβος της κλιμάκωσης των αντιδράσεων οδήγησε σε κατάρτιση νόμου και ένταξή του στη συμφωνία. Ιδιαίτερης σημασίας, μετά την περιβόητη «εγκύκλιο Πιτσιλή», που υπενθύμιζε στους υπαλλήλους των Εφοριών την ανάγκη εφαρμογής των διατάξεων του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και στην είσπραξη των Δημοσίων Εσόδων (κατασχέσεις Δημοσίου), τώρα έρχεται να ενταχθεί στον ίδιο τον Κώδικα διάταξη (διά της παραγράφου 5, του άρθρου 60), η οποία επίσης «υπενθυμίζει» ότι οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί θα εφαρμόζονται και για ακίνητα που κατάσχει το Δημόσιο. Η «όρεξη» της κυβέρνησης, που φαίνεται να έχει αρχίσει να καλύπτει και την πρώτη κατοικία οφειλετών του Δημοσίου, πιστοποιείται και διά Νόμου.
Μείωση προστίμων από ΦΠΑ
Ηδη από την εισαγωγή της βασικής φορολογικής νομοθεσίας (Νόμος 2523/1997), ο νομοθέτης, προσδίδοντας ιδιαίτερη απαξία στην έκδοση και λήψη εικονικών φορολογικών στοιχείων, προσδιόρισε το πρόστιμο του ΦΠΑ σε τριπλάσιο από εκείνο που θα έπρεπε να καταβληθεί και δεν καταβλήθηκε. Ωστόσο, το Μνημόνιο αυτό, από τη μία περικόπτει συντάξεις ενώ από την άλλη προβλέπει μειώσεις προστίμων. Συγκεκριμένα αναφέρεται στο άρθρο 79 πως το πρόστιμο «υποβιβάζεται» στο μισό της αξίας του ΦΠΑ που δεν αποδόθηκε και η υπόθεση είναι ακόμα εκκρεμής. Δηλαδή, αν ένα εικονικό τιμολόγιο αξίας 1.000 ευρώ είχε ΦΠΑ 240 ευρώ, το πρόστιμο ήταν 720 ευρώ. Με τη νέα διάταξη, το πρόστιμο «κατρακυλάει» στα 120! Μείωση, δηλαδή, της τάξεως του 75%!
Το τέταρτο Μνημόνιο περιλαμβάνει ένα αποτυχημένο μείγμα μέτρων, με ξεκάθαρη προσήλωση στην υπερφορολόγηση ήδη υπερφορολογημένων νομικών και φυσικών προσώπων. Επίσης, είναι μία συνταγή που εξοντώνει ήδη χαμηλά αμειβόμενους συνταξιούχους, καθιστώντας το «χάδι» των αντιμέτρων ανίκανο να επουλώσει τις ήδη χαίνουσες πληγές τους. Τελικά, σε γενικές γραμμές… μυρίζει απόλυτη αποτυχία τόσο στα γενικά, όσο και στα ειδικά.
Η Σοφία Χ. Νικολάου είναι δικηγόρος στον Αρειο Πάγο (www.sofianikolaou.com)
