Και κάπως έτσι τελειώνει άλλος ένας μνημονιακός μύθος…
Από την έναρξή της, η υπόθεση της ποινικής δίωξης του Ανδρέα Γεωργίου της ΕΛΣΤΑΤ εκινείτο στη σφαίρα ενός παράλληλου σύμπαντος. Ο κ. Γεωργίου κατηγορείτο για «ψευδή βεβαίωση» σχετικά με τα στοιχεία του ελλείμματος του 2009, όταν αυτά έχουν πιστοποιηθεί πλήρως από τη Eurostat, τη μόνη αρμόδια για αυτό υπηρεσία, με βάση τους κοινούς για όλα τα κράτη ευρωπαϊκούς κανόνες καταγραφής των δημοσιονομικών μεγεθών. Οταν το επίσημο έλλειμμα του 2009 έχουν αποδεχθεί όλες ανεξαιρέτως οι κυβερνήσεις από το 2010. Οταν κάθε προϋπολογισμός που έχει ψηφίσει η Βουλή αλλά και τα δανειακά προγράμματα της χώρας αυτό το έλλειμμα χρησιμοποιούν ως βάση. Και ενώ ήταν απολύτως σαφές ότι πριν τις εκλογές του 2009 η απερχόμενη κυβέρνηση της ΝΔ απέκρυψε τα πραγματικά στοιχεία κοινοποιώντας στην Eurostat έλλειμμα 6% του ΑΕΠ για εκείνη τη χρονιά όταν το πραγματικό ήταν σχεδόν 10 μονάδες του ΑΕΠ υψηλότερο.
Πέντε χρόνια μετά έρχεται το Συμβούλιο Εφετών να επιβεβαιώσει για δεύτερη φορά ότι η δίωξη στερείται βάσης. Ας ελπίσουμε πως αυτή η φορά θα είναι και η τελευταία. Γιατί έχουν γίνει απέλπιδες προσπάθειες να κρατηθεί η υπόθεση ζωντανή όλα αυτά τα χρόνια παρά το γεγονός ότι σειρά εισαγγελέων και δικαστικών λειτουργών έχουν επανειλημμένα αποφανθεί. Ο λόγος; Η ανάγκη να συντηρηθεί το αφήγημα ότι η χώρα δεν μπήκε στο καθεστώς των Μνημονίων εξαιτίας του δημοσιονομικού εκτροχιασμού της κυβέρνησης ΝΔ αλλά επειδή κάποιοι υποτίθεται φούσκωσαν το έλλειμμα «για να φέρουν το ΔΝΤ». Ενα αφήγημα το οποίο κατά καιρούς έχει αποτελέσει σημαία για πολιτικούς από τον Αντώνη Σαμαρά μέχρι τον Αλέξη Τσίπρα. Και το οποίο ακόμα και σήμερα συνεχίζουν να εκφράζουν σημαίνοντα στελέχη της ΝΔ, με τη σημερινή ηγεσία της να μη βρίσκει το πολιτικό θάρρος να πει τα πράγματα με το όνομά τους.
Οι χώρες που περνάνε από μεγάλες κρίσεις έχουν δύο τρόπους να διαχειριστούν τα πολιτικά και κοινωνικά ρήγματα που αυτές ανοίγουν για να πάνε παρακάτω. Ο ένας είναι αυτός της «εθνικής συμφιλίωσης» –ας παραδεχτούμε πως όλοι κάναμε λάθη, ας τραβήξουμε μία γραμμή και ας κοιτάξουμε μαζί μπροστά. Ο άλλος είναι αυτός της απόδοσης ευθυνών. Στη χώρα μας έχουμε επιλέξει αυτόν τον δεύτερο δρόμο, μόνο που κατά σύμπτωση κυνηγάμε τους λάθος ανθρώπους, τροφοδοτώντας την κοινωνία με μύθους αλλά και με μίσος. Τώρα λοιπόν που μάθαμε πως τελικά ο Γεωργίου είχε μετρήσει σωστά το έλλειμμα, μήπως θα έπρεπε κάποιος να ασχοληθεί και με τις ευθύνες αυτών που το μέτρησαν λάθος –και μάλιστα όχι επειδή δεν ήξεραν να μετρούν; Η αφετηρία υπάρχει και είναι η έκθεση του 2014 του ευρωπαϊκού θεσμού με τη μεγαλύτερη δημοκρατική νομιμοποίηση. Σε αυτήν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διαπιστώνει ότι «η προβληματική κατάσταση της Ελλάδας οφειλόταν και στη στατιστική απάτη κατά τα έτη που προηγήθηκαν της κατάρτισης του προγράμματος».
Γιατί από την κρίση θα βγούμε μόνο όταν καταφέρουμε να καταλήξουμε στους πραγματικούς λόγους για τους οποίους μπήκαμε σε αυτήν.
Ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου είναι πρώην υπουργός, συγγραφέας του βιβλίου «Game Over – Η Αλήθεια για την Κρίση» (εκδόσεις Παπαδόπουλος).