Το παραμύθι του Βίλχεμ Χάουφ, που υπάρχει μέσα στα «Παραμύθια με την Ξένια», ήταν από τα αγαπημένα μου όταν ήμουν παιδάκι. Τα άλλα τα διάβασα, τα ‘ψαξα. Είμαι συνέχεια στο ψάξιμο για να βρίσκω κι άλλα. Ετοίμασα άλλα τέσσερα, που θα βγουν το φθινόπωρο –αυτά θα ‘ναι λίγο πιο τρομακτικά. Πρόκειται ξανά για ιστορίες που μου άρεσαν από παιδί.
Φέτος βρέθηκα και πάλι στο Παλλάς για να παραλάβω βραβείο. Χάρηκα πάρα πολύ –ειδικά για τους εκδότες μου, τις εκδόσεις Μάρτης, που βγάζουν παιδικά βιβλία με πολύ μεράκι. Το πιο προσωπικό βραβείο για μένα, όμως, ήταν αυτό για το «Γράμμα στον Κωστή». Η απήχησή του ήταν πολύ μεγάλη και συγκινητική. Η αλήθεια είναι πως μου κόστισε πολύ που τον έχασα. Ομως το βιβλίο αυτό μου ‘κανε ένα δώρο. Ηταν μεγάλη ανακούφιση να το γράφω, μια ανακούφιση που κατέληξε σε μεγάλη χαρά.
Συγκινούμαι πολύ όταν ακούω για ανθρώπους που έχουν μεγαλώσει με το παιδικό θέατρο στο Πόρτα. Μια μέρα είχε έρθει μια κυρία με τον άντρα της και τους τρεις γιους της, που ήταν γύρω στα τριάντα. Ερχονται, μου είπαν, κάθε χρόνο για να βλέπουν μια παράσταση και να μην ξεχνούν τα παλιά. Αυτό που μου αρέσει πολύ είναι πως θυμούνται τις παραστάσεις, θυμούνται πράγματα που τους έκαναν εντύπωση.
Ξέρετε, τα παιδιά μετά την παράσταση δεν σου λένε τίποτα. Αν τα ρωτήσεις πώς τους φάνηκε το έργο, αν υπήρχε κάτι που τους έκανε εντύπωση, δεν θα πουν τίποτα. Οταν περάσουν τα χρόνια, όμως, τα βλέπεις να επιστρέφουν, να θυμούνται και να συζητάνε. Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Σημαίνει πως κάτι γίνεται μέσα τους, κάπου τους μένει η ιστορία, κάτι τους έκανε η παράσταση.
Μπήκα σ’ όλη αυτήν την ιστορία των παραμυθιών. Το Πόρτα ξεκίνησε και συνεχίζει να κάνει θέατρο για όλες τις ηλικίες. Εχουμε και παιδικό και «μεγαλίστικο», φυσικά. Εδώ και λίγα χρόνια προσθέσαμε και το βρεφικό, που έχει γίνει ειδικότητά μας. Ακούγεται περίεργο, ε; Ηταν κάτι που το άκουγα εδώ και χρόνια, μου λέγανε πως υπάρχει, αλλά μου φαινόταν πολύ χαζό. Τι να κάνεις στα μωρά; Δεν ξέρουν ακόμη να μιλάνε! Ετυχε όμως να δω μια εκπληκτική παράσταση στη Ρώμη, «Τα μικρά μυστήρια», παράσταση για βρέφη –και τρελάθηκα. Ενθουσιάστηκα. Είναι παραστάσεις χωρίς λόγια, μπορεί να έχουν μόνο μια φράση. Είναι περισσότερο εικόνες, ήχοι, που δεν αφηγούνται μια συγκεκριμένη ιστορία –φτιαγμένες έτσι για να μπορούν να την παρακολουθούν παιδιά που ακόμα δεν μιλάνε, τα μικρούλια. Είναι ένα πράγμα μαγικό.
Πιστεύω πως είναι σημαντικό οι γονείς να μοιράζονται το θέατρο με τα παιδιά. Αυτό είναι το πιο ωραίο. Δεν μ’ αρέσει καθόλου όταν μιλούν για μια παράσταση και λένε «για τα παιδιά καλό είναι» ή όταν, καμιά φορά, μιλάμε για παραστάσεις που ευχαριστιούνται οι γονείς, αλλά τα παιδιά δεν παρακολουθούν. Υπάρχουν παραστάσεις, όπως ο «Οδυσσεβάχ», που σ’ άλλα σημεία γλεντάνε οι μεγάλοι και σ’ άλλα οι μικροί. Οταν φτιάχνω ένα έργο, το κάνω όπως θα μ’ άρεσε να το δω εγώ.
Στα 15, τα παιδιά δεν είναι πια παιδιά. Μπορούν να βλέπουν ό,τι βλέπουν και οι μεγάλοι, δεν έχει σημασία. Από κει και πέρα, μια παράσταση μπορεί να είναι πολύ μοντέρνα, πολύ πειραματική, αλλά και πολύ βαρετή –όπως ακριβώς μια κλασική παράσταση Σαίξπηρ. Το θέμα είναι οι παραστάσεις να έχουν κάτι ζωντανό και φρέσκο, που να μπορεί να ενδιαφέρει.
Το αγαπημένο μου έργο από αυτά που έχω φτιάξει είναι «Το Σκλαβί», σίγουρα. Από όσα έπαιξα, αυτό που ευχαριστήθηκα πιο πολύ απ’ όλα είναι οι «Μεταμορφώσεις» που σκηνοθέτησε ο Θωμάς Μοσχόπουλος στο Αμόρε. Η σχέση μας, άλλωστε, είναι παραπάνω από καλή, του ‘χω παραδώσει το θέατρό μου! Είναι σπάνιο να έχεις τόση επικοινωνία με ανθρώπους που να μπορείς να γράψεις κείμενα μαζί τους. Eίμαι πολύ τυχερή.
Προτιμώ το κοινό να με σκέφτεται για αυτά που έκανα μετά τον κινηματογράφο. Εκείνο είναι άλλος άνθρωπος, κι εγώ είμαι διαφορετική πια. Βέβαια, ωραίο είναι να συνδυάζει κανείς τα πάντα. Είναι ωραίο να αισθάνεσαι αγαπητή, αλλά περισσότερο με συγκινεί η αντίδραση του κόσμου στ’ άλλα, ειδικά στο βιβλίο για τον Κωστή.
Στο εξωτερικό έχω πάει περισσότερο για να δω παραστάσεις –άντε και σε κανένα φεστιβάλ. Πήγα να δω και δικά μου έργα παιγμένα: τον «Οδυσσεβάχ» τον είδα στην Αγγλία, στην Ιταλία, στη Γαλλία, στη Ρουμανία. Εμείς το κάναμε καλύτερα. Σήμερα πετάω για Στοκχόλμη, είμαι καλεσμένη εκεί να μιλήσω για τα βιβλία μου. Θα πάω σε ένα ελληνικό σχολείο, θα μιλήσω με τους γονείς και μετά θα πάω σε μια συγκέντρωση για τους ομογενείς. Βέβαια, μόνο «Το αγόρι με τη βαλίτσα» υπάρχει στα εγγλέζικα, αλλά τα θεατρικά μου έχουν μεταφραστεί.
Εχω καιρό να ταξιδέψω, άλλοτε το ‘κανα πιο τακτικά –δεν υπήρχαν και λεφτά. Εχω επτά χρόνια να βγω από την Ελλάδα. Δεν έχω ξαναπάει στη Στοκχόλμη, θα είναι η πρώτη φορά.
