Οι ίδιες αυταπάτες οδήγησαν τον Πρωθυπουργό να είναι σήμερα ενώπιος ενωπίω με το αδιέξοδο. Οι εκτιμήσεις για γραβάτες και απρόσμενα θετικές εξελίξεις διαψεύστηκαν και τώρα –κατά τη χθεσινή δήλωση του ιδίου στο υπουργείο Εσωτερικών –αντιμετωπίζει τον κίνδυνο «να φορέσει φέσι» και να ακυρωθεί όλο το κυβερνητικό πλάνο για έξοδο από την κρίση. Αυταπάτη ήταν επίσης η έγκαιρη ολοκλήρωση της αξιολόγησης, η οποία εκκρεμεί από πέρυσι το φθινόπωρο και ακόμη σέρνεται, χωρίς καν να έχει εκταμιευθεί η δόση και ο κίνδυνος πιστωτικής ασφυξίας να επικρέμαται ως δαμόκλειος σπάθη.
Οσο για την πρόταση Σόιμπλε για το χρέος, η οποία απορρίφθηκε μετά βαΐων και κλάδων στο Eurogroup του Μαΐου; Ενδεχομένως η απόρριψή της να αποτελεί ακόμη μία αυταπάτη, δεδομένου ότι οι εταίροι δύσκολα θα προσφέρουν βελτιωμένη πρόταση στην ελληνική πλευρά, οπότε τυχόν αποδοχή της θα ακυρώσει και την προοπτική εξόδου από την επιτροπεία, με τη συνέχισή της για αρκετά ακόμη χρόνια.
ΣΕ ΑΝΟΙΧΤΗ ΓΡΑΜΜΗ. Ο Πρωθυπουργός επιμένει σε «καθαρή λύση» και αυτό ζητάει από τους ηγέτες και τους αξιωματούχους με τους οποίους βρίσκεται σε ανοιχτή γραμμή ενόψει του Eurogroup της 15ης Ιουνίου και της Συνόδου Κορυφής μία εβδομάδα αργότερα. Οπερ μεθερμηνευόμενον, σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη, η λύση που θα επιτρέψει την απρόσκοπτη έξοδο της Ελλάδας στις αγορές. Με δεδομένο, ωστόσο, ότι η πρόταση Σόιμπλε είναι αυτή που παραμένει στο τραπέζι, η Αθήνα προσπαθεί να λειάνει τις γωνίες και να κερδίσει ακόμη και μέσα από τεχνικές διατυπώσεις το μέγιστο δυνατό.
Ο Τσίπρας πάντως εμφανίζεται αποφασισμένος να θέσει το ζήτημα σε υψηλό πολιτικό επίπεδο, δηλαδή στη Σύνοδο Κορυφής, εάν δεν υπάρξουν θετικές εξελίξεις στο Eurogroup. Τι μπορεί να προκύψει σ’ αυτήν την περίπτωση; Ουσιαστικά τίποτα, όπως έχει αποδείξει το πρόσφατο παρελθόν, δεδομένου ότι οι ηγέτες απλώς θα παραπέμψουν στους υπουργούς Οικονομικών τους, δηλαδή ξανά στο Eurogroup. Πρόκειται, ωστόσο, για μια κίνηση υψηλού συμβολισμού, η οποία συνδέεται με την τακτική του Μαξίμου να ισχυριστεί απέναντι στους εταίρους πως το πρόβλημα στην περίπτωση εμπλοκής για το χρέος θα αφορά ολόκληρη την ευρωζώνη και όχι μόνο την Ελλάδα.
Την ίδια στιγμή, ο Πρωθυπουργός κλιμακώνει την πίεσή του προς την αντιπολίτευση –ή την προσπάθειά του να αποσείσει τις ευθύνες, κατά τους αντιπάλους του –ζητώντας εθνική γραμμή για το χρέος. Γεγονός που αφήνει ανοιχτό παράθυρο για σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών ή προσπάθεια συνεννόησης, μολονότι επισήμως το Μαξίμου λέει ότι δεν εξετάζει το ενδεχόμενο «αυτή τη στιγμή».
ΜΕΡΕΣ ΤΟΥ ’15; Θυμίζει όλο αυτό το σκηνικό κάτι από το κολασμένο καλοκαίρι του 2015; Αυτό θα αναρωτιόταν εύλογα κάποιος. Η κυβέρνηση λοιπόν το ξορκίζει και αποφεύγει ακόμη και την παραμικρή αναφορά σ’ αυτό το ενδεχόμενο. Ούτε δείχνει να εξετάζει το σενάριο ρήξης, όπως πρότεινε σε δηλώσεις του ο Νίκος Ξυδάκης.
Ετσι, το μόνο που θα μπορούσε να παραπέμπει στο 2015 είναι η συνεδρίαση του Eurogroup στις 10 Ιουλίου, η οποία αποτελεί ουσιαστικά το απώτερο χρονικό όριο για συμφωνία ή οριστικό ναυάγιο. Πρόκειται για την τελευταία συνεδρίαση του συμβουλίου των υπουργών πριν από τις καλοκαιρινές διακοπές, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι πέραν αυτής της ημερομηνίας οι εξελίξεις παραπέμπονται για… καλό φθινόπωρο. Και συγκεκριμένα μετά τις γερμανικές εκλογές, αφού η επόμενη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης είναι προγραμματισμένη για τις 15 Σεπτεμβρίου και οι γερμανικές εκλογές περίπου μία εβδομάδα αργότερα.
Μια οριστική απόφαση ακόμα και στο Eurogroup της 10ης Ιουλίου μπορεί παράλληλα να φέρει θετικές εξελίξεις, έστω και στο παρά ένα, στο ζήτημα της ποσοτικής χαλάρωσης (QE), διότι η ΕΚΤ συνεδριάζει για τελευταία φορά εντός του θέρους στις 21 Ιουλίου. Η συμμετοχή στο QE αποτελεί βασική συνθήκη για έξοδο της χώρας στις αγορές, κάτι που αποτελεί, ωστόσο, στο εξής την κορωνίδα του κυβερνητικού αφηγήματος, με τον στόχο για το QE να έχει «χαμηλώσει» στον λόγο του Πρωθυπουργού το τελευταίο διάστημα ή να αποσιωπάται, πίσω από τη ρητορεία για την έξοδο στις αγορές.
Ο λόγος είναι σαφώς και εσωτερικής κατανάλωσης. Μετά το «κόψιμο» της γραβάτας και το δώρον άδωρον για τα αντίμετρα ή τη δέσμευση Τσίπρα για μη εφαρμογή των μέτρων που ψηφίστηκαν εάν δεν δοθεί λύση για το χρέος και αποχωρήσει το ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα, οι κυβερνητικοί βουλευτές αναζητούν άλλοθι ακόμη για να πείσουν εαυτούς για ποιο λόγο ψήφισαν ένα από τα πιο σκληρά πακέτα μέτρων στην εποχή των Μνημονίων. Διότι η πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν είναι ακόμη μια μετέωρη αξιολόγηση και μια αμφίβολη εκταμίευση της δόσης.
Ετσι, είναι απόλυτα λογικό να υπάρχουν έντονες ανησυχίες στους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίες πάντως δεν θα εκφραστούν σε κρίσιμη κοινοβουλευτική διαδικασία, δεδομένου ότι τα τελευταία –εκτός απροόπτου –μνημονιακά μέτρα έως το 2019 είναι αυτά που οι ίδιοι ψήφισαν πριν από δύο εβδομάδες. Ασφαλώς, όμως, ο Αλέξης Τσίπρας δεν θα ήθελε να δει ούτε «λευκή απεργία» των βουλευτών του ούτε «ανταρσίες» σε μείζονος ή ήσσονος σημασίας κοινοβουλευτικές διαδικασίες.
Ούτως ή άλλως, με βάση το πλάνο του Μαξίμου, θα ανοίξει σύντομα το κεφάλαιο της συνταγματικής αναθεώρησης, το οποίο αγγίζει πολλά ευαίσθητα ζητήματα για την ιδεολογία του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και νομοσχέδια-τομές για την Παιδεία, την Αυτοδιοίκηση κ.λπ., κατά την ψήφιση των οποίων τα «ατυχήματα» είναι απευκταία.
Κυρίως ο Τσίπρας δεν θέλει επ’ ουδενί να δει την εσωκομματική του παντοδυναμία να αμφισβητείται, ιδιαίτερα μετά την αποχώρηση της «ενοχλητικής» αριστερής πτέρυγας το καλοκαίρι του 2015. Προς τούτο, δεν είναι μόνο η ομάδα των 53+ που αποκτά όλο και περισσότερους υποστηρικτές στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ (όπως ο Νίκος Φίλης), αλλά και η ομάδα των πασοκογενών που πιέζει για στροφή προς τη σοσιαλδημοκρατία και τη μετεξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ. Χαρακτηριστικό ήταν το άρθρο του Αντώνη Κοτσακά στην «Αυγή», το οποίο αποτέλεσε αντικείμενο εσωτερικών συζητήσεων.
Προχθές, εξάλλου, έλαβε χώρα μια «μυστική» σύναξη του Πολιτικού Συμβουλίου του ΣΥΡΙΖΑ στη Βουλή, κατά την οποία εκφράστηκαν κάποιες αντιδράσεις. Οι πιο έντονες ήταν από την Τασία Χριστοδουλοπούλου. Η αντιπρόεδρος της Βουλής –και μέλος των 53+ –φέρεται να υποστήριε πως η ψήφιση των μέτρων χωρίς να έχει «κλειδώσει» η ρύθμιση του χρέους ήταν επικοινωνιακό και ουσιαστικό λάθος.
Είχε προηγηθεί η παραίτηση του Χάρη Γολέμη –επίσης μέλους των 53+ –από την Κεντρική Επιτροπή του κόμματος και το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς, εκφράζοντας τη διαφωνία του με τη διαπραγματευτική τακτική της κυβέρνησης. Αντίστοιχες συνεδριάσεις των κομματικών οργάνων θα ακολουθήσουν τις επόμενες ημέρες, προκειμένου να εκτονωθούν οι όποιες αντιδράσεις και να αντιστραφεί το κλίμα, ιδιαίτερα εάν ο Πρωθυπουργός ή ο υπουργός Οικονομικών κομίσουν θετικές εξελίξεις. Κάποιες πρώτες ενδείξεις είναι πιθανό να διαφανούν στις αρχές της εβδομάδας, όταν και θα συνεδριάσει το EuroWorking Group.
