Μπορεί ο καθένας μόνος του;

Η Σύνοδος του G7 στην Ταορμίνα της Σικελίας, υπενθυμίζει η «Ρεπούμπλικα», ήταν αποκαλυπτική: οι ευρωατλαντικές σχέσεις δεν δοκιμάζονται από ένα απλό ρήγμα αλλά από ένα πραγματικό χάσμα, το οποίο προκάλεσε ο απομονωτισμός του Ντόναλντ Τραμπ. Η Ανγκελα Μέρκελ αντέδρασε λέγοντας ότι ήρθε η ώρα να πάρει η Ευρώπη τη μοίρα της στα χέρια της. Μπορούν όμως να αντέξουν τον χωρισμό;

ΑΜΥΝΑ. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η Ευρώπη ζει κυρίως υπό αμερικανική προστασία, αρκούμενη σε έναν ρόλο «χορτοφάγου δύναμης». Μια αυτόνομη ευρωπαϊκή άμυνα θα στοίχιζε πολύ. Είναι έτοιμοι οι ευρωπαίοι φορολογούμενοι να αναλάβουν το κόστος;

ΕΝΕΡΓΕΙΑ. Η Αμερική μπορεί να υπερηφανεύεται σε λίγο καιρό για την ενεργειακή της αυτάρκεια. Η Ευρώπη, όμως, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη Ρωσία, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, ενώ ο «αμερικανός φίλος» είναι και αυτός που εγγυάται την ασφάλεια των θαλάσσιων οδών με τον Εκτο Στόλο.

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ. Το φάρμακο για τη θεραπεία της οικονομικής κρίσης δίχασε την ευρωπαϊκή ήπειρο, ενώ είχε εξαιρετικά δυσάρεστες παρενέργειες για τους αδύναμους κρίκους της. Αυτοί οι τελευταίοι είχαν τη στήριξη της Αμερικής, η οποία τασσόταν σταθερά υπέρ ενός πιο κεϊνσιανού μοντέλου.

ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΕΜΠΟΡΙΟ. Κι εδώ η ευρωπαϊκή συνοχή δεν είναι εξασφαλισμένη. Οι πιο αδύναμες οικονομίες της Ευρώπης θα μπουν στον πειρασμό να υιοθετήσουν τη γραμμή Τραμπ περί «αμοιβαιότητας» και «δίκαιου εμπορίου», ενώ η Γερμανία έχει συμφέρον να κινηθεί στην αντίθετη κατεύθυνση.

ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ. Οι χώρες υποδοχής σήκωσαν εξαιρετικά δυσανάλογο βάρος στην προσφυγική κρίση, την ίδια ώρα που άλλες ύψωναν τείχη. Τουλάχιστον σε αυτό το πεδίο, η Ευρώπη δείχνει κάθε άλλο παρά έτοιμη να «πάρει τη μοίρα της στα χέρια της».

ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ. Από τις τρομοκρατικές επιθέσεις σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις αποδείχθηκε η έλλειψη συντονισμού ανάμεσα στις Αρχές ασφαλείας των κρατών-μελών της ΕΕ. Αιτίες; Η αμοιβαία δυσπιστία και η γραφειοκρατική δυσπραγία, προβλήματα που μοιάζουν με χρόνια νόσο.

BREXIT. Γίνεται να οδηγείς και παράλληλα να στέλνεις καβγατζίδικα SMS στην πρώην σύζυγό σου; Οι διαπραγματεύσεις για το Brexit θα απορροφήσουν τόση ενέργεια ώστε μοιάζει σχεδόν ακατόρθωτο να μπορέσει να ασχοληθεί παράλληλα η ΕΕ με τον εαυτό της.

Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΣΟΚ. Σύμφωνα με αυτήν, η Ευρώπη θα υποχρεωθεί να κάνει το μεγάλο βήμα, θέλοντας και μη, εξαιτίας του απομονωτισμού των ΗΠΑ. Θα προσαρμοστεί δηλαδή δαρβινικά στην πραγματικότητα για να επιβιώσει.

ΑΜΥΝΑ ΚΑΙ ΣΥΜΜΑΧΙΕΣ. Μπορεί ο Ντόναλντ Τραμπ να το έκανε με τον γνωστό άκομψο τρόπο του, ωστόσο δεν είναι η πρώτη φορά που η σχέση των δυο πλευρών δοκιμάζεται από τη διαφορετική τους οπτική για τον κόσμο. Ο Τζορτζ Μπους ο νεότερος είχε κινηθεί μονομερώς, με τους νεοσυντηρητικούς του να περιφρονούν ανοικτά την «πασιφίστρια» Γηραιά Ηπειρο, η οποία παρομοιαζόταν με την Αφροδίτη, σε αντίθεση με τον πλανήτη Αρη που υποτίθεται ότι ήταν η Αμερική. Το πρόβλημα για την Αμερική είναι όμως ότι χρωστά μεγάλο μέρος της ισχύος της στο δίκτυο των συμμαχιών που δημιούργησε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

ΡΩΣΙΑ. Με τη διαχωριστική γραμμή που τράβηξε από την Ευρώπη, η Ουάσιγκτον ανοίγει ουσιαστικά τον δρόμο στη Ρωσία. Ηδη διάφορα επιχειρηματικά λόμπι στην Ιταλία, τη Γαλλία και τη Γερμανία εργάζονται για την άρση των κυρώσεων εις βάρος της Μόσχας καθώς πλήττονται οικονομικά από αυτές, ενώ η ενεργειακή εξάρτηση της Γηραιάς Ηπείρου από τη ρωσική αρκούδα θα έπρεπε να κάνει την απούσα πλέον Ουάσιγκτον να ανησυχεί ακόμη περισσότερο –τουλάχιστον το πιο σώφρον κομμάτι της.

ΚΙΝΑ. Ο Νέος Δρόμος του Μεταξιού φέρνει σημαντικές επενδύσεις στις υποδομές της Ευρώπης –από τα λιμάνια έως τους σιδηροδρόμους. Το ευρωατλαντικό διαζύγιο θα επιταχύνει την κινεζική «εισβολή» στην ευρωπαϊκή ήπειρο –εμπορική, χρηματοπιστωτική και εν τέλει και πολιτική. Κι αυτό ασφαλώς δεν είναι προς το συμφέρον της Ουάσιγκτον.

ΨΗΦΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ. Google, Facebook, Amazon, Uber: η κυριαρχία της Αμερικής στην ψηφιακή οικονομία είναι ολοκληρωτική. Η ισχύς αυτή όμως βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις φιλικές φορολογικές πολιτικές που έχουν υιοθετήσει πολλά ευρωπαϊκή κράτη απέναντι σε αυτές τις πολυεθνικές. Τι θα γίνει εάν αλλάξει το φορολογικό τους καθεστώς; Ηδη οι Βρυξέλλες προσπαθούν να κλείσουν τις τρύπες που επιτρέπουν στους κολοσσούς της ψηφιακής οικονομίας το πάρτι της φοροαποφυγής. Και δεν πρέπει να ξεχνάει κανείς ότι τα ποσά είναι τεράστια –της τάξης των εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων.