2/6/2017

Τα τελευταία χρόνια του μνημονίου και της οικονομικής κρίσης οι δημόσιες δαπάνες για την υγεία στην Ελλάδα έχουν μειωθεί σημαντικά. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ η χώρα μας επενδύει συνολικά για την υγεία των πολιτών της μόλις το 5% του ΑΕΠ καταλαμβάνοντας μια από τις τελευταίες θέσεις στις χώρες του ΟΟΣΑ. Η υποχρηματοδότηση, τα συνεχή οριζόντια μέτρα και η έλλειψη των απαιτούμενων μεταρρυθμίσεων έχουν φτάσει σε ένα οριακό σημείο τη λειτουργία της αγοράς φαρμάκου.

Μάλιστα η κατάσταση αυτή αναμένεται να γίνει ακόμα χειρότερη με την ψήφιση του νέου νόμου 4472/2017 το άρθρο 89 του οποίουπροβλέπει γιατην κυκλοφορία νέων φαρμάκων στη χώρα μας τα εξής:

«Για την κατάρτιση, την αναθεώρηση και τη συμπλήρωση του καταλόγου εφαρμόζεται σύστημα κατάταξης φαρμακευτικών προϊόντων, σύμφωνα με το σύστημα Ανατομικής Θεραπευτικής Χημικής Κατηγοριοποίησης (Anatomic Therapeutic Chemical Classification – ATC) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.) και εισάγεται σύστημα τιμών αναφοράς (Τ.Α.) ανά κατηγορία φαρμακευτικών προϊόντων.

Ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ. και οι Φ.Κ.Α. αποζημιώνουν τα φάρμακα που τελούν σε περίοδο προστασίας των δεδομένων τους ως προς τη δραστική τους ουσία και έχουν πάρει άδεια κυκλοφορίας, σύμφωνα με την εθνική διαδικασία ή την αποκεντρωμένη διαδικασία ή την διαδικασία αμοιβαίας αναγνώρισης ή την κεντρική διαδικασία του Κανονισμού 726/2004/ΕΚ (EEL 136), εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

1) Αποζημιώνονται τουλάχιστον στα δύο τρίτα (2/3) των κρατώνμελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που κυκλοφορούν, τα κράτη στα οποία κυκλοφορούν δεν μπορεί να είναι λιγότερα από εννέα (9) και από τα ανωτέρω κράτη που αποζημιώνουν το φάρμακο, τουλάχιστον τα μισά περιλαμβάνονται στα κάτωθι ειδικώς αναφερόμενα κράτημέλη που διαθέτουν μηχανισμό Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας για τα φάρμακα ανθρώπινης χρήσης, ήτοι: η Αυστρία, το Βέλγιο, η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία, η Ισπανία, η Ολλανδία, η Πορτογαλία, η Σουηδία και η Φινλανδία, και

2) Λαμβάνουν θετική αξιολόγηση από την Επιτροπή της περίπτωσης γ΄ της παρούσας παραγράφου, δυνάμει κριτηρίων τεχνολογιών υγείας, εφαρμοζόμενων σε συνδυασμό μεταξύ τους, τα οποία είναι: α) Η ανεκπλήρωτη ιατρική ανάγκη, β) η προστιθέμενη θεραπευτική αξία του υπό αξιολόγηση φαρμακευτικού προϊόντος σε σχέση με τις υφιστάμενες θεραπείες, γ) η αξιοπιστία και η αντιπροσωπευτικότητα των στοιχείων κλινικής τεκμηρίωσης και δ) η σχέση κόστους ή αποτελεσματικότητας μετά από συνεκτίμηση των δημοσιονομικών επιπτώσεων στη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη σε συνάρτηση με τα φαρμακοεπιδημιολογικά και φαρμακοοικονομικά δεδομένα της χώρας»

Για την πλειονότητα των νέων φαρμάκων, το μέτρο αυτό θα είναι απαγορευτικό για την κυκλοφορία τους στην Ελλάδα. Οι συνέπειες στη ζωή των ασθενών θα είναι ανεπανόρθωτες, ειδικά των καρκινοπαθών ή των ασθενών με σπάνιες παθήσεις.

Είναι φανερό ότι οι προτάσεις αυτές αποτελούν ένα ακόμη παράδειγμα οριζόντιων μέτρων που αποσκοπούν να περιορίσουν τις δαπάνες θέτοντας τεχνητά εμπόδια στην πρόσβαση των ασθενών σε νέα φάρμακα. Αυτό από μόνο του είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό, όπως ήδη αναφέρθηκε, για το επίπεδο υγείας στην Ελλάδα. Εξίσου όμως ανησυχητικός είναι ο τρόπος με τον οποίο βλέπουν τα πράγματα για την υγεία αυτοί που λαμβάνουν τις αποφάσεις.

Για παράδειγμα στη χώρα μας φαίνεται ότι τα νέα φάρμακα εκλαμβάνονται από την πολιτεία, κύρια ως μια απειλή που μπορεί να επιβαρύνει τη φαρμακευτική μας δαπάνη. Το γεγονός ότι τα καινοτόμα φάρμακα αποδεδειγμένα επεκτείνουν σημαντικά το προσδόκιμο επιβίωσης σε μία σειρά νοσημάτων για τα οποία δεν υπάρχει καθιερωμένη δραστικήθεραπεία, ενώ σε άλλες περιπτώσεις μειώνονται εγχειρίσεις και νοσηλείες και αυξάνουν τη λειτουργικότητα, την παραγωγικότητα και την ποιότητα ζωής των ασθενών. Τα παραπάνω πρέπει να αποτελούν υψηλή προτεραιότητα για τους λαμβάνοντες αποφάσεις στην Ελλάδα.

Έτσι, ως Εταιρεία Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας (ΕΟΠΕ), πληροφορηθήκαμε σήμερα 31/5/17, ότι καρκινοπαθείς που πήγαν να πάρουν από τον ΕΟΠΥΥ, τα εγκεκριμένα από τον ΕΟΦ μέσω του καθεστώτος πρώιμης πρόσβασης φάρμακά τους, δεν τα κατάφεραν, διότι “ισχύει πια ο νέος νόμος”. Και ενώ η διοίκηση του ΕΟΠΥΥ, αντιλαμβανόμενη την ανάδυση ενός τρομακτικού προβλήματος, έστειλε υπερεπείγουσα επιστολή προς το υπουργείο Υγείας, ζητώντας οδηγίες, όλοι μας, ασθενείς και γιατροί “περιμένουμε στο ακουστικό μας”. Το πρόβλημα δε, δεν αφορά μόνο στην συνέχιση των θεραπειών, αλλά και στην έναρξη των θεραπειών, χωρίζοντας τους ασθενείς σε ομάδες διαφορετικών ταχυτήτων, αυτών που «πρόλαβαν» και αυτών που «δεν πρόλαβαν» τον νέο νόμο. Μια τέτοια διάκριση συνιστά κατάφωρη παραβίαση των δικαιωμάτων των πολιτών της χώρας μας όπως αυτά απορρέουν από το Ελληνικό Σύνταγμα εκθέτοντας τη ζωή των ασθενών συμπολιτών μας σε κίνδυνο.

Ως Εταιρεία Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας (ΕΟΠΕ), παρακολουθούμε πολύ στενά τις εξελίξεις. Ζητούμε από την κυβέρνηση και το Υπουργείο Υγείας άμεσα να εξαιρέσει από τον τελευταίο νόμο περί 9-6-3, τους ογκολογικούς ασθενείς και τα νέα καινοτόμα ογκολογικά φάρμακα, καθώς αυτά αποτελούν στις περισσότερες περιπτώσεις τη μόνη εκδοχή θεραπείας νοσημάτων που οδηγούν μαθηματικά στον θάνατο. Η εφαρμογή της πρότασης της ESMO (European Society Medical Oncology) για τη μεγιστοποίηση του κλινικού οφέλους (magnitude of clinical benefit) στο διάστημα μέχρι την ανάδειξη της Ελληνικής Υπηρεσίας HTA θα μπορούσε με ορθολογικό τρόπο να υποστηρίξει τα πραγματικά καινοτόμα φάρμακα.

Πιστεύουμε ακράδαντα ότι όπως το κράτος ορθώς έχει “αγκαλιάσει” τους ανασφάλιστους αυτής της χώρας και τους περιθάλπει στα δημόσια νοσοκομεία χωρίς διακρίσεις, έτσι οφείλει να προστατεύσει και το βασικό, κυρίαρχο, αναφαίρετο δικαίωμα των ασφαλισμένων ογκολογικών ασθενών στη ζωή, μη εμποδίζοντάς τους να συνεχίσουν ή να ξεκινήσουν μια νέα καινοτόμο θεραπεία, μη εμποδίζοντάς τους την πρόσβαση σε νέα καινοτόμα φάρμακα που θα έπρεπε να λάβουν, πάντα κατόπιν της ενδεδειγμένης ογκολογικής πρακτικής.

Σε μια Ευρώπη, η οποία ρητά διακηρύσσει ότι οι πολιτικές τιμολόγησης και αποζημίωσης των φαρμάκων πρέπει να επιβραβεύουν την καινοτομία και να διασφαλίζουν την απρόσκοπτη πρόσβαση των ασθενών στις καινοτόμες θεραπείες, δεν θέλουμε να γίνουμε μάρτυρες, οι Έλληνες καρκινοπαθείς και γιατροί ογκολόγοι, φαινομένων σαν αυτό που συμβαίνει σήμερα και ελπίζοντας να ανακληθεί έγκαιρα.

1. A standardised, generic, validated approach to stratify the magnitude of clinical benefit that can be anticipated from anti-cancer therapies: the European Society
for Medical Oncology Magnitude of Clinical Benefit Scale (ESMO-MCBS)

N. I. Cherny, R. Sullivan, U. Dafni, J. M. Kerst, A. Sobrero, C. Zielinski, E. G. E. de Vries& M. J. PiccartAnnals of Oncology 26: 1547–1573, 2015