Ποιος μπορεί να σε ξεκάνει πιο εύκολα; Ο εχθρός σου ή ο φόβος σου γι’ αυτόν; Θεωρητικό το ερώτημα που αιωρείται αναπάντητο, ωστόσο δεν μπορεί να μην περάσει από τον νου σου καθώς βλέπεις πλάι πλάι τα πλάνα από την τρομοκρατική επίθεση στη Γέφυρα του Λονδίνου και από την Πλατεία Σαν Κάρλο στο Τορίνο. Αν, στην πρώτη περίπτωση, οι εικόνες με τους πολίτες να τρέχουν αλλόφρονες για να σωθούν από τα μαχαίρια των μακελάρηδων είναι τραγικές για το παρόν του πολιτισμένου κόσμου, οι φωτογραφίες με τα εκατοντάδες παπούτσια των ανθρώπων που τσαλαπατήθηκαν για να δραπετεύσουν από τον δικό τους φόβο είναι απειλητική για το μέλλον του. Εξάλλου οι αριθμοί αποτυπώνουν την αλήθεια. Επτά νεκροί και πενήντα, περίπου, τραυματίες τα θύματα των τρομοκρατών. Πάνω από 1.500 τραυματίες τα θύματα του πανικού. Το γεγονός ότι (ευτυχώς) δεν υπήρξαν και νεκροί, μάλλον τυχαίο.
Είναι ύπουλο συναίσθημα. Διαρκές και αυτοτροφοδοτούμενο. Πιο επικίνδυνο από τον κίνδυνο που προσπαθεί να αποφύγει. Ο φόβος του φόβου. Ο,τι πιο εξευτελιστικό για την ανθρώπινη φύση. Ο,τι πιο ανασταλτικό και ακυρωτικό για την αδιαπραγμάτευτη πολιτισμική αξία της κανονικότητας στην καθημερινή ζωή. Σε αυτό θα πρέπει να αναπτύξουμε αμυντικούς μηχανισμούς. Γιατί εύκολα μπορεί ο καθένας να φανταστεί τι θα γίνει στο μετρό της Αθήνας αν ακουστεί από το πουθενά ένας ύποπτος θόρυβος ή αν κάποιο κωλόπαιδο φωνάξει, έτσι για την πλάκα, «Αλλάχ Ακμπάρ». Ετσι, σε αυτήν την εμβληματική πλέον φωτογραφία με τον σωρό των παπουτσιών στην Πλατεία του Τορίνο, θα έβαζα λεζάντα: «Δεν είναι τρέλα να πεθάνεις επειδή φοβάσαι μη σκοτωθείς;».
