Τα Μνημόνια τραβάν την ανηφόρα, με σημαίες και με νταούλια

Ολοταχώς προς ένα νέο Μνημόνιο με τους δανειστές απειλείται να οδηγηθεί η Ελλάδα.

Μετά τη διαρροή του εγγράφου του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών το οποίο αποκαλύπτει ότι στο βάθος της ενδεχόμενης αναδιάρθρωσης του χρέους κρύβεται ένα νέο Μνημόνιο, ο συμβιβασμός Βερολίνου – ΔΝΤ, τον οποίο πιστοποιούν δηλώσεις της Κριστίν Λαγκάρντ στη «Handelsblatt», φέρνει το νέο Μνημόνιο πιο κοντά όσο απομακρύνεται η βιώσιμη έξοδος της Ελλάδας στις αγορές.

Το ΔΝΤ, όπως προκύπτει από τις δηλώσεις Λαγκάρντ στη «Handelsblatt», έχει ήδη συμβιβαστεί στη γραμμή Σόιμπλε και στην ιδέα που έριξε στο τραπέζι του Eurogroup ο Γερούν Ντεϊσελμπλούμ. Το Ταμείο θα μετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα με κεφάλαια αλλά η πρώτη δόση θα εκταμιευθεί μόνο όταν υπάρχει η περιβόητη καθαρότητα σε σχέση με το χρέος.

«Αν οι πιστωτές δεν είναι ακόμα στο στάδιο που μπορούν να συμφωνήσουν και να σεβαστούν τις εκτιμήσεις μας, αν χρειάζεται περισσότερος χρόνος γι’ αυτούς ώστε να φτάσουν εκεί, μπορούμε να το αναγνωρίσουμε και να τους δώσουμε περισσότερο χρόνο», δήλωσε η επικεφαλής του ΔΝΤ στη γερμανική εφημερίδα. Πρόσθεσε δε πως «μπορεί να υπάρξει πρόγραμμα στο οποίο η εκταμίευση θα γίνει μόνον όταν θα έχουν περιγραφεί ξεκάθαρα από τους πιστωτές τα μέτρα για το χρέος».

Με τον τρόπο αυτό, το πρόβλημα του Βερολίνου λύνεται. Για την Ελλάδα τα προβλήματα πολλαπλασιάζονται.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΑΣΑΦΕΙΑ. Εφόσον το EuroWorkingGroup στις 9 Ιουνίου πιστοποιήσει την υλοποίηση και των 140 προαπαιτουμένων ανοίγει ο δρόμος για την εκταμίευση της επόμενης δόσης από τα κεφάλαια του ESM προς την Ελλάδα. Η σφραγίδα θα μπει από το Eurogroup στη συνεδρίαση της 15ης Ιουνίου.

Στην ίδια συνεδρίαση αρμόδιες πηγές εκτιμούν ότι «θα υπάρξει και ένα κείμενο συμφωνίας για το χρέος γεμάτο ασάφειες». Στο σενάριο αυτό, το οποίο ενισχύεται από τις δηλώσεις Λαγκάρντ, το Ταμείο μπαίνει στο ελληνικό πρόγραμμα χωρίς να εκταμιεύει κεφάλαια μέχρι να δοθεί βιώσιμη λύση για το χρέος, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν εντάσσει την Ελλάδα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, η έξοδος στις αγορές καθυστερεί και δυστυχώς ένα νέο Μνημόνιο βρίσκεται προ των πυλών. Τα βάσανα της Ελλάδας και των Ελλήνων δεν τελειώνουν το 2018.

Στην εκτίμηση αυτή συγκλίνουν ολοένα και περισσότερες πηγές εντός και εκτός συνόρων.

Η εκτίμηση των συνομιλητών μας στηρίζεται στα δεδομένα τα οποία υποδεικνύουν ότι χωρίς έξτρα δανεικά, που μοιραία συνοδεύονται από Μνημόνια, η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να καλύψει τις χρηματοδοτικές της ανάγκες τα επόμενα χρόνια (19 δισ. ευρώ μόνο το 2019, με ένα βουνό τόκων να ακολουθεί έως και το 2023) εφόσον δεν θα έχει εδραιωθεί η δυνατότητα δανεισμού από τις αγορές.

Το σενάριο σταδιακής εξόδου στις αγορές ακόμα και από τον Ιούλιο, το οποίο προ μηνός αποτελούσε το κεντρικό σενάριο του κυβερνητικού αφηγήματος –όταν ο Πρωθυπουργός ετοιμαζόταν να φορέσει γραβάτα –δεν συζητείται πλέον από κανέναν.

ΣΕΝΑΡΙΟ Β’. Στο επόμενο καλύτερο σενάριο εφόσον δεν υπάρξουν «σοβαρά ατυχήματα» τους επόμενους μήνες, η πρώτη δοκιμαστική έξοδος στις αγορές τοποθετείται στις αρχές του 2018 όταν η οικονομία θα πρέπει να πουλήσει στις αγορές ένα αφήγημα που θα βασίζεται στον δομικό μετασχηματισμό της και όχι στην ελάφρυνση χρέους από τους Ευρωπαίους.

Ακόμα όμως κι αν στο μεσοδιάστημα υπήρχε μια θεαματική ανατροπή, με τους Ευρωπαίους να συναινούν σε μεσο-μακροπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης χρέους από το 2018 και μετά, πηγή με πλήρη γνώση των συνθηκών στις αγορές εκτιμά ότι θα χρειαζόταν τουλάχιστον μια προληπτική γραμμή πίστωσης με όρους μνημονιακούς μετά το τέλος του τρίτου Μνημονίου.

Ο εφιάλτης δεν θα τελείωνε το 2018 καθώς οι αγορές θέλουν εξασφαλίσεις. Μία εξασφάλιση θα μπορούσε να είναι η σφραγίδα βιωσιμότητας του χρέους από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η οποία όμως δεν προκύπτει. Αντιθέτως αναβάλλεται διαρκώς. Μια δεύτερη εξασφάλιση θα μπορούσε να είναι ένα πακέτο ισχυρών μεταρρυθμίσεων με την απόλυτη στήριξη του εγχώριου πολιτικού συστήματος, η οποία επίσης μέχρι τώρα δεν προκύπτει.

ΤΑ ΧΑΡΤΙΑ. Η διαρροή του εγγράφου του ESM όπου περιγράφονται αναλυτικά τα μέτρα διευθέτησης του χρέους τα οποία βρίσκονταν στο τραπέζι, με τη σημείωση ότι κάτι τέτοιο (η διευθέτηση που περιγράφεται) θα συνιστούσε «de facto νέο δάνειo», έρχεται να συμπληρώσει την προβληματική εξίσωση του χρόνου, του χρήματος και των πολιτικών συσχετισμών εντός και εκτός. Το υπουργείο Οικονομικών με ανακοίνωσή του έσπευσε να συναρτήσει τις ερμηνείες για νέο δάνειο ή νέο Μνημόνιο με ενδεχόμενη ανοησία, άγνοια ή πολιτική σκοπιμότητα ορισμένων μέσων ενημέρωσης.

Για τα μέσα διευθέτησης του χρέους που περιγράφονταν στο έγγραφο του ESM (επιμήκυνση μέσης διάρκειας δανείων EFSF κατά 15 χρόνια, πλαφόν αποπληρωμών 0,4% του ΑΕΠ έως το 2050 και μερική αναστολή πληρωμών τόκων για δάνεια EFSF –πάντα –έως το 2050) δεν χωρεί συζήτηση αν οδηγούν σε νέο δάνειο δεδομένου ότι τροποποιούνται οι όροι των ισχυουσών συμβάσεων.

Μέχρι τώρα η ευρωζώνη έχει αποδείξει ότι νέα δάνεια ή τροποποιήσεις συμβάσεων δεν χαρίζονται, αντίθετα συνοδεύονται από σκληρότερους μνημονιακούς όρους.