Νέες οδηγίες για το ποια αντιβιοτικά πρέπει να χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση συνηθισμένων λοιμώξεων και ποια πρέπει να φυλάσσονται για τα πιο σοβαρά περιστατικά, εξέδωσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ).
Στον αναθεωρημένο Κατάλογο Βασικών Φαρμάκων (EML) που έδωσε στη δημοσιότητα ταξινομεί τα αντιβιοτικά σε τρεις κατηγορίες: τα αντιβιοτικά της οικογένειας της πενικιλίνης συνιστώνται ως πρώτη γραμμή θεραπείας και τα νεότερης γενιάς συνιστάται να χορηγούνται μόνο όταν είναι απολύτως απαραίτητο.
Στόχος της κίνησης αυτής είναι να περιοριστεί η χρήση των πιο εξελιγμένων αντιβιοτικών και να μειωθεί η αντοχή των μικροβίων σε αυτά.
Ο Κατάλογος Βασικών Φαρμάκων εκδίδεται εδώ και 40 χρόνια και συμπεριλαμβάνει τα φάρμακα που είναι απαραίτητο να έχει κάθε χώρα στη διάθεση των πολιτών.
Τρεις ομάδες
Μετά τη φετινή αναθεώρηση, ο κατάλογος αριθμεί 433 φάρμακα, 39 εκ των οποίων είναι αντιβιοτικά και προορίζονται για 21 συχνές λοιμώξεις. Τα αντιβιοτικά αυτά ταξινομούνται στις ομάδες Access (θα μπορούσε να μεταφραστεί «ελεύθερη πρόσβαση»), Watch (θα μπορούσε να μεταφραστεί «προσεκτική πρόσβαση») και Reserve (θα μπορούσε να μεταφραστεί «για δύσκολα περιστατικά»).
Για τα φάρμακα της ομάδας Access, ο ΠΟΥ συνιστά να είναι διαθέσιμα ανά πάσα στιγμή και για πλήθος συνηθισμένων λοιμώξεων. Στην κατηγορία αυτή ανήκει, λ.χ., η αμοξυκιλλίνη (amoxicillin), η οποία χρησιμοποιείται ευρέως για την αντιμετώπιση λοιμώξεων όπως η πνευμονία, αναφέρει σε ανακοίνωσή του.
Στην ομάδα Watch ανήκουν αντιβιοτικά τα οποία συνιστώνται ως πρώτης ή δεύτερης γραμμής θεραπεία για μικρό αριθμό λοιμώξεων. Π.χ., η χρήση του αντιβιοτικού σιπροφλοξασίνη (ciprofloxacin) που χορηγείται για τη θεραπεία της κυστίτιδας (είναι μια μορφή ουρολοίμωξης) και των λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού (όπως η βακτηριακή ιγμορίτιδα και η βακτηριακή βρογχίτιδα) πρέπει να μειωθεί όσο το δυνατόν περισσότερο για να αποφευχθεί η αύξηση της μικροβιακής αντοχής σε αυτή, λέει ο ΠΟΥ.
Στην κατηγορία Reserve ανήκουν αντιβιοτικά όπως η κολιστίνη (colistin) και ορισμένες κεφαλοσπορίνες που πρέπει να θεωρούνται οι τελευταίες επιλογές και να χρησιμοποιούνται μόνο σε εξαιρετικά σοβαρές περιπτώσεις, όταν όλες οι άλλες εναλλακτικές λύσεις έχουν αποτύχει (όπως, λ.χ., όταν ένας ασθενής έχει απειλητική για τη ζωή του λοίμωξη από πολυανθεκτικό βακτήριο).
Στόχος η μικροβιακή αντοχή
Σε αυτά τα 39 αντιβιοτικά έχουν συμπεριληφθεί 10 που δεν υπήρχαν στην προηγούμενη έκδοσή της και τα οποία χορηγούνται στους ενήλικες, και 12 που χορηγούνται και σε παιδιά.
«Η αύξηση της μικροβιακής αντοχής οφείλεται στην κατάχρηση αυτών των φαρμάκων» δήλωσε η δρ Σούζαν Χιλ, διευθύντρια της υπηρεσίας Βασικών Φαρμάκων και Προϊόντων Υγείας. «Ο νέος κατάλογος του ΠΟΥ θα βοηθήσει όσους χαράσσουν τις πολιτικές Υγείας και τους παρόχους της να εξασφαλίσουν μεν την πρόσβαση των ασθενών στα αντιβιοτικά που χρειάζονται, αλλά ανάλογα με το σωστό (φάρμακο) που χρειάζονται κάθε φορά, ούτως ώστε να μην αυξηθεί η μικροβιακή αντοχή».
Ο ΠΟΥ διευκρινίζει ότι πιλοτικά εξέδωσε συστάσεις για 21 συνηθισμένες λοιμώξεις. Αν το εγχείρημα επιτύχει, τότε θα διευρύνει τις συστάσεις του ώστε να καλύψει και άλλες λοιμώξεις.
Ο Κατάλογος Βασικών Φαρμάκων του ΠΟΥ χρησιμοποιείται σε πολλές χώρες για να αυξάνει την πρόσβαση στα φάρμακα και να καθοδηγεί τις πολιτικές αποφάσεις που λαμβάνονται για τη φαρμακευτική κάλυψη του πληθυσμού.
