Τι γυρεύει το Ιδρυμα Prada στα Εξάρχεια;

Grand tour, μέρος β’, ραντεβού στα Εξάρχεια. Η μεγάλη αίγλη του παρελθόντος που σκίαζε τα αρχαία ερείπια, συγκλόνιζε τους αγγλοσάξονες αριστοκράτες της Ευρώπης στο καθιερωμένο τους Grand Tour του 18ου και 19ου αιώνα. Σήμερα το ανάλογο προσκύνημα βαφτίζεται μάλλον πολιτιστικός τουρισμός. Αφορά ευρύτερες ομάδες κοινωνικές και όχι μόνο μορφωμένους αριστοκράτες, γνώστες της κλασικής παιδείας των αρχαίων ελληνικών και της λατινικής γραμματείας.

Σήμερα η αφετηρία ενός grand tour φαίνεται να έχει άρωμα ανησυχίας για το τι συμβαίνει στον Αλλον και όχι για το τι προκαλούσε άλλοτε το δέος ερειπίων. Τώρα είναι τα Εξάρχεια που ελκύουν την προσοχή των «νέων περιηγητών» ως περιοχή ανάδειξης διαφορετικών προβλημάτων και νέων κοινωνικών διεκδικήσεων. Η σύγχρονη τέχνη με τις κοινωνικές και οικονομικές της προεκτάσεις είναι η κοινή τους γλώσσα. Αυτό το δυναμικό, μοντέρνο καλλιτεχνικό ιδίωμα φέρνει κόσμο από το εξωτερικό προς την Αθήνα. Δεν είναι μόνο η documenta 14 που μας «περιεργάζεται». Είναι και άλλα διεθνή ιδρύματα τέχνης που δείχνοντας το ενδιαφέρον τους για τη σύγχρονη πραγματικότητα και τη σχέση της με την τέχνη φτάνουν και στην Αθήνα, με σκοπό να την αναζητήσουν και να την προβάλουν με διαφορετικά μέσα.

Με αυτήν την προσέγγιση και με μια διάθεση συνομιλίας της τοπικής καλλιτεχνικής σκηνής με διεθνείς καλλιτέχνες, το ίδρυμα τέχνης Fondazione Prada δείχνει το ενδιαφέρον του και κάνει την εμφάνισή του στα Εξάρχεια. Υποστηρίζει δηλαδή την πρωτότυπη έκθεση της βελγίδας επιμελήτριας Εβελιν Σίμονς «Driftwood or how we surfaced through currents» που απλώνεται σε ένα παραδοσιακό καφενείο, σε βιτρίνες άδειων μαγαζιών, σταθμούς αυτοκινήτων ή σε δημόσια θέα. Η πρότασή της «Driftwood or how we surfaced through currents» ξεχώρισε στον ανοιχτό διαγωνισμό που διοργάνωσε το 2013 το Fondazione Prada από κοινού με το Qatar Museums. Ηταν μία από τις τρεις επιμελητικές προτάσεις που βραβεύτηκαν στο πλαίσιο του θεσμού Curate Award και ξεχώρισαν το 2014 ανάμεσα στις διαφορετικές συμμετοχές που προήλθαν από 63 χώρες. «Η αλήθεια είναι ότι το διάστημα που έτρεχε ο διαγωνισμός σκεφτόμουν το θέμα της μετανάστευσης. Ομως τα γεγονότα που ακολούθησαν ήταν τόσο δραματικά, που δεν ήθελα να επικεντρωθώ μόνο στη ροή των προσφύγων, επειδή η έκθεση θα λειτουργούσε ηδονοβλεπτικά ως μέσο εκμετάλλευσης μιας μεγάλης τραγωδίας» λέει η Εβελιν Σίμονς, η οποία επέλεξε την Αθήνα ως τόπο εξαιρετικά σύγχρονων φαινομένων. Και εξηγεί πως το «Driftwood ή πώς αναδυόμαστε μέσα από τα ρεύματα», με τον συντονισμό παραγωγής της Ηλέκτρας Καλαϊτζάκη, πήρε τη μορφή ενός περιπάτου σε σημεία δρόμων των Εξαρχείων, μεταξύ Χαριλάου Τρικούπη, Καλλιδρομίου, Μαυρομιχάλη, Ιπποκράτους, Ζωοδόχου Πηγής και Αραχώβης. Το παραδοσιακό καφενείο Μουριές είναι ένας από τους χώρους του «Driftwood». Οι άλλες επιλογές της επιμελήτριας αντανακλούν τις συνθήκες της πόλης σε κατάσταση οικονομικής δυσχέρειας. Η βραβευμένη του Fondazione Prada μοίρασε μέρος του προϋπολογισμού της έκθεσης για το ενοίκιο των άδειων καταστημάτων, τα οποία έως τα μέσα Ιουλίου θα φιλοξενούν τα έργα των καλλιτεχνών.

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ. Η έκθεση μέσα από 11 site specific έργα εξετάζει τον τρόπο που η τάση για προσδιορισμό του Αλλου έχει επιτρέψει και συνεχίζει να επιτρέπει στα άτομα να καταπνίγουν τα συναισθήματα συμπάθειας και όποιο ήθος όταν συναντώνται με οποιονδήποτε θεωρείται διαφορετικός. Σύμφωνα με την επιμελήτρια, «οι όποιοι άξονες πολιτικής, οικονομίας, πολιτισμού δομούν την κοινωνία μας μάς ωθούν να διαμορφώνουμε τις δικές μας ηθικές επιλογές που προκύπτουν από τα προσωπικά μας, μεμονωμένα κριτήρια. Ενώ η ζωή σε μια παγκοσμιοποιημένη κοινωνία διασφαλίζει την αποστασιοποιημένη μας αντίληψη ενθαρρύνοντας την ηθελημένη μας άγνοια για τον Αλλο, καθώς εμείς εξασφαλίζουμε τις δικές μας ανέσεις».