«Οποιοδήποτε κόμμα κι αν κερδίσει τις εκλογές, το αποτέλεσμα θα είναι ότι η Βρετανία θα απομακρυνθεί από το όραμα της φιλελεύθερης χώρας, ανοιχτής στον κόσμο και ανεκτικής, όραμα που διαμόρφωνε την ταυτότητα της χώρας εδώ και δεκαετίες» έγραψε ο «Economist». Αλλά τις εκλογές δεν τις κέρδισε τελικά καθαρά κανένα κόμμα –ή μάλλον τις έχασε η Τερίζα Μέι. Η πρωθυπουργός Μέι και το Συντηρητικό Κόμμα κατέλαβαν την πρώτη θεση, αλλά χωρίς καν την απόλυτη πλειοψηφία (326 έδρες), ενώ πριν από τις εκλογές είχαν πλειοψηφία δεκαεπτά εδρών. Η Μέι διέπραξε κολοσσιαίο λάθος με το να πάει στις εκλογές με την πεποίθηση ότι θα σαρώσει. Οχι μόνο δεν σάρωσε, αλλά αντίθετα κατέληξε ηττημένη. Με ενα «κολοβό Κοινοβούλιο» (hung Parliament), χωρίς κομματική πλειοψηφία. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε εντελώς απρόβλεπετες εξελίξεις. Ακόμη και στην παραίτηση Μέι. Για το επίμαχο θέμα του Brexit, όλα τα σενάρια είναι τώρα ανοιχτά –από το πλέον «σκληρό» μέχρι το πλέον «ήπιο» ή ακόμη και την εγκατάλειψή του. Από πολιτική άποψη, το Εργατικό Κόμμα και ιδιαίτερα ο αρχηγός του Τζέρεμι Κόρμπιν εμφανίζονται ως οι πραγματικοί νικητές των εκλογών παρά τις αρχικές εκτιμήσεις για ολική κατάρρευση. Ο υποτιμημένος Κόρμπιν έκανε τη μεγάλη έκπληξη. Σάρωσε…

Γενικότερα όμως οι προεκλογικές εξαγγελίες και των δύο μεγάλων κομμάτων, αν και από διαφορετικές ιδεολογικές αφετηρίες, ερμηνεύονται ως προσπάθεια επιστροφής της χώρας στο παρελθόν. Ως έκφραση νοσταλγίας για την «παλαιά Μεγάλη Βρετανία» καθώς «δεν κοιτάζουν ευδιάκριτα προς το μέλλον». Αυτό ισχύει και για το πολιτικό δόγμα –το κράτος επιστρέφει σε κυρίαρχο οικονομικό ρόλο. Η πλήρης υποχώρηση του νεοφιλελευθερισμού στη χώρα που τον γέννησε (Μάργκαρετ Θάτσερ). Συνολικά, εάν κάτι δείχνουν οι εκλογές, είναι ότι η Βρετανία ψάχνεται, «αναζητά ακόμη τον νέο ρόλο». Δείχνουν επίσης: πρώτον, στο σημερινό ρευστό πολιτικό περιβάλλον, πριν ανακοινωθούν τα επίσημα εκλογικά αποτελέσματα, όλα τα σενάρια είναι δυνατά, ακόμη κα σε μια χώρα με τις πλέον σταθερές πολιτικές συντεταγμένες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο. Προηγείσαι με 20 ποσοστιαίες μονάδες και στοχεύεις σε σαρωτική νίκη και καταλήγεις μέσα σε επτά εβδομάδες σχεδόν στην ήττα. Δεύτερον, η προεκλογική πολιτική σύγκρουση ανεδειξε ξανά ως βασικές πολιτικές κατηγορίες αυτές της Δεξιάς και Αριστεράς ανεξάρτητα από το ιδιαίτερο πολιτικό περιεχόμενο των εννοιών για τη συγκεκριμένη χώρα. Οπως σωστά έγραψε και ο Γιάννης Τούντας, παρά την προσπάθεια ορισμένων «να θάψουν την Αριστερά» («ΝΕΑ», 8/6), η εννοιολόγηση Δεξιά – Αριστερά εξακολουθεί να έχει ισχυρή σημασία, αν και με την αυτονόητη ανάγκη επαναπροσδιορισμού του περιεχομένου στις σύγχρονες συνθήκες. Τρίτον, ο δικομματισμός επιστρέφει, στη Βρετανία τουλάχιστον. Τα μικρά κόμματα σχεδόν εξαφανίστηκαν. Τέταρτον, η βρετανική περίπτωση δείχνει ότι η μονοθεματική προεκλογική εκστρατεία δεν αποδίδει.

Η Τερίζα Μέι εστίασε κυρίως σε ένα θέμα, αυτό του Brexit. Το ερώτημα που σταθερά έθετε στους ψηφοφόρους –σε μια μάλλον κακή προεκλογική εκστρατεία –ήταν «τι είδους Brexit θέλετε, ήπιο ή σκληρό;». Oι αιματηρές τρομοκρατικές επιθέσεις σε Μάντσεστερ και Λονδίνο έφεραν βέβαια στην ατζέντα και το θέμα της ασφάλειας των πολιτών, αλλά και αυτό δεν τη βοήθησε σημαντικά. Σε θέματα κοινωνικής πολιτικής οι προτάσεις Μέι («φόρος άνοιας» κ.λπ.) υπήρξαν καταστροφικές και της κόστισαν σημαντικά. Πάντως και η Τερίζα Μέι απέρριψε τον νεοφιλελευθερισμό τύπου Θάτσερ υπέρ της επιστροφής σε ένα μάλλον κεντροευρωπαϊκού τύπου συντηρητικό οικονομικό πρότυπο με ισχυρή κρατική παρέμβαση.

Ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος Τζέρεμι Κόρμπιν, σε μια πολύ καλή, ανθρώπινη εκστρατεία, εστίασε στα ευρύτερα κοινωνικά θέματα (εναντίον της λιτότητας – βρετανικού τύπου) με κύριο ερώτημα «τι είδους Βρετανία θέλουμε» και με ακραία ριζοσπαστικές προτάσεις (κατάργηση διδάκτρων στα πανεπιστήμια, φορολόγηση υψηλών εισοδημάτων, αύξηση κοινωνικών δαπανών κ.λπ.) αλλά και εθνικοποίηση σημαντικών τομέων της οικονομίας (σιδηρόδρομοι, ταχυδρομεία, ενέργεια κ.ά.). Ερμηνεύτηκαν ως επιστροφή του κόμματος στην (αδιέξοδη) περίοδο των αρχών της δεκαετίας του 1980, αλλά είχαν τελικά απήχηση, ειδικότερα στους νέους, καθώς στον προεκλογικό του λόγο/αφήγημα ο Τζέρεμι Κόρπιν εμφανίστηκε περισσότερο ως σοσιαλδημοκρατικά ήπιος ηγέτης παρά σαν βρετανός… Τσίπρας. Στον λόγο. Α, και ο Κόρμπιν είναι 68 ετων, που σημαίνει ότι πολιτική ελκυστικότητα δεν ασκούν μόνο οι σαραντάρηδες…

Τελευταία Νέα