Μετά το δείπνο Αναστασιάδη, Ακιντζί με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, ένα είναι το σίγουρο. Οτι το Κυπριακό, έπειτα από 50 χρόνια, φτάνει στο σημείο ωρίμασής του. Στο επόμενο διάστημα και σε ακτίνα μερικών εβδομάδων ή μηνών είτε οι πλευρές θα καταλήξουν σε συμφωνία, θέτοντας τέρμα στην ανωμαλία δεκαετιών, είτε το Κυπριακό θα κηρυχθεί μη επιλύσιμο, τουλάχιστον με τη μορφή που εσυζητείτο μέχρι σήμερα, δηλαδή της επανένωσης της Κύπρου στο πλαίσιο μιας ομοσπονδίας, με μια κυριαρχία και μια διεθνή προσωπικότητα.
Τυχόν αποτυχία των συνομιλιών στη Γενεύη θα φέρει, κατά πάσα πιθανότητα, στην επιφάνεια Σχέδια Β, που θα διαπνέονται από χωριστική και διχοτομική λογική και τα οποία δεν θα είναι δύσκολο να επιβληθούν, λαμβάνοντας υπ’ όψιν την κόπωση της διεθνούς κοινότητας και τις ιδιαίτερα οξυμμένες συνθήκες στην περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Τους χειρισμούς της ελληνικής πλευράς, σ’ αυτό το κρίσιμο διάστημα, θα πρέπει να διακρίνουν ο πραγματισμός και η σύνεση, μακριά από μαξιμαλισμούς και ευσεβοποθισμούς. Δεν πρέπει να ξεχνούμε πως ενδεχόμενη αποτυχία λύσης δεν πρόκειται να ενοχλήσει την Τουρκία, ενώ αντίθετα θα έχει καταστροφικές συνέπειες για την ελληνική πλευρά.
Η μη λύση θα σημαίνει το οριστικό χάσιμο της Αμμοχώστου, της Μόρφου και άλλων σημαντικών περιοχών, θα σημαίνει τη μονιμοποίηση της παρουσίας του τουρκικού κατοχικού στρατού και την εκτόξευση της ροής εποίκων, και μάλιστα ανεξέλεγκτα, σε βαθμό που να αφομοιώσουν πλήρως το τουρκοκυπριακό στοιχείο και να εξαφανίσουν τους Τουρκοκυπρίους ως οντότητα. Θα σημαίνει, ακόμα, εκτόξευση της έντασης με την Τουρκία, τόσο στην Κύπρο όσο και στο Αιγαίο, σε πολύ επικίνδυνα επίπεδα. Η προσπάθεια εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων στην κυπριακή ΑΟΖ θα μπει σε άμεσο κίνδυνο και η οικονομία της Κύπρου αλλά και της Ελλάδας θα αντιμετωπίσουν επιπρόσθετες δυσκολίες, αφού η ένταση αναμφίβολα θα επηρεάσει την τουριστική βιομηχανία των δύο χωρών.
Με αυτά τα δεδομένα, δεν υπάρχουν περιθώρια ούτε για τακτικισμούς ούτε, πολύ περισσότερο, για επιδίωξη ουτοπικών στόχων. Το ζητούμενο είναι μέσα από μια λύση να αναιρέσουμε ή να μειώσουμε τις συνέπειες της τουρκικής κατοχής και όχι να βελτιώσουμε τις συμφωνίες της Ζυρίχης.
Το δείπνο στη Νέα Υόρκη επανέφερε τη διαδικασία στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης. Αυτό είναι θετικό. Ολα δείχνουν ότι οι πλευρές εντός του Ιουνίου θα βρεθούν στη Γενεύη μαζί με τις εγγυήτριες δυνάμεις για να συζητήσουν και την ασφάλεια και όλα τα παραμένοντα θέματα, συνεχώς, μέχρι την επίτευξη συμφωνίας. Η άγονη αντιπαραθετική ρητορική των τελευταίων τριών μηνών φαίνεται να παραμερίζεται. Ομως, είναι πρόωρο για πανηγυρισμούς και τυμπανοκρουσίες. Η πραγματική βούληση των πλευρών θα κριθεί στη Γενεύη. Το κοινό έγγραφο, που συμφωνήθηκε να συντάξει ο Αϊντα, για τις εγγυήσεις, δίνει τη δυνατότητα σε όποιον επιθυμεί να τορπιλίσει τη διαδικασία, να το πράξει. Σ’ αυτό το διάστημα οι πλευρές καλούνται να είναι ιδιαίτερα προσεκτικές στις δηλώσεις τους. Το χτίσιμο της μεγαλύτερης δυνατής εμπιστοσύνης, ακόμα και σ’ αυτό το σύντομο χρονικό διάστημα που μεσολαβεί, είναι καίριας σημασίας.
Αυτή είναι η ώρα της υπευθυνότητας και του μέτρου. Με γνώμονα το αξίωμα πως σε μια διαπραγμάτευση ο επιδιωκόμενος στόχος βρίσκεται στους αμοιβαίους συμβιβασμούς, όπου κανένας δεν θα είναι νικητής και κανένας ηττημένος.
Ο Μιχάλης Παπαπέτρου είναι πρώην κυβερνητικός εκπρόσωπος της Κύπρου