Αναζήτηση
Μπορούν δύο υπαίθριοι χώροι στάθμευσης αυτοκινήτων στην Πλατεία Βάθη να αναβαθμίσουν την περιοχή και να γίνουν μια ανάσα πρασίνου για τους Αθηναίους; Μπορούν τα σκαλιά μιας πόλης και δη της Πάτρας να μεταμορφωθούν σε πράσινη όαση δροσιάς; Κι όμως οι απαντήσεις δεν είναι καθόλου προφανείς.
Το αστικό πράσινο στην Ελλάδα είναι ένα απειλούμενο είδος: Την ώρα που η σύσταση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) κάνει λόγο για 9 τ.μ. αστικού πρασίνου ανά κάτοικο ως το ελάχιστο όριο, στην Αθήνα η αναλογία αυτή δεν ξεπερνά τα 2,5 τ.μ. ανά κάτοικο και στον Πειραιά το 1,5 τ.μ ανά κάτοικο.
Ετσι, δεκάδες φοιτητές από όλη τη χώρα έδωσαν –με τη δική τους φρέσκια ματιά –το πράσινο φως για πιο ανθρώπινες πόλεις, παίρνοντας μέρος σε έναν πρωτότυπο φοιτητικό διαγωνισμό αρχιτεκτονικής που διοργάνωσε τοWWFΕλλάς με τη συνεργασία και την επιστημονική στήριξη του Εργαστηρίου Αστικού Περιβάλλοντος της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ. Μάλιστα, ο διαγωνισμός υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματοςWWF – Καλύτερη Ζωή, μεγάλος δωρητής του οποίου είναι τοΙδρυμα Σταύρος Νιάρχοςκαι υποστηρικτής του τοΚοινωφελές Ιδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση.
Φοιτητές από τις Αρχιτεκτονικές Σχολές του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, του Πανεπιστημίου Πατρών, του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και του Πολυτεχνείου Κρήτης κατέθεσαν συνολικά 27 προτάσεις – συμμετοχές.
Κύριος σκοπός του διαγωνισμού είναι οι προτάσεις των φοιτητών να μη μείνουν «στα χαρτιά», αλλά να αποσταλούν σε όλες τις δημοτικές Αρχές με την προτροπή υλοποίησης κάποιων από αυτών. «Από την επόμενη κιόλας μέρα εμείς θα απευθυνθούμε στις Διευθύνσεις Πρασίνου των δήμων με την προοπτική οι εξαιρετικές αυτές ιδέες των νέων παιδιών να βρουν εφαρμογή. Πάντως, τόσο ο συγκεκριμένος διαγωνισμός όσο και η συμμετοχή των πολιτών στην καταγραφή και αξιολόγηση χώρων πρασίνου μέσα από τη δωρεάν εφαρμογή μαςWWFGreenSpaces, στην οποία έχουν ήδη καταγραφεί 1.700 χώροι σε συνολικά 126 ελληνικές πόλεις, αποδεικνύουν ότι μπορούμε να αλλάξουμε τις πόλεις μας προς το καλύτερο με απτές λύσεις και συμμετοχικό τρόπο. Τώρα οι δημοτικές Αρχές έχουν πλέον στα χέρια τους τόσο τη γνώμη των πολιτών όσο και συγκεκριμένες προτάσεις με πολλή φαντασία και ελάχιστο κόστος» τονίζει ο υπεύθυνος προγραμμάτων ευαισθητοποίησης τουWWFΕλλάς, Αχιλλέας Πληθάρας.
Από το σύνολο των προτάσεων που κατέθεσαν οι φοιτητές, ειδική κριτική επιτροπή βράβευσε τις τρεις καλύτερες, δίνοντας παράλληλα και χρηματικά έπαθλα.
Λίφτινγκ στην Πλατεία Βάθη. Μια ομάδα τριτοετών φοιτητών της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΕΜΠ πρότεινε την αναδιαμόρφωση της Πλατείας Βάθη. Πιο συγκεκριμένα, ο Κωνσταντίνος, η Ζωή, η Ιωάννα, η Γεωργία και ο Ιωάννης αποφάσισαν να επανασχεδιάσουν δύο υπαίθριους χώρους στάθμευσης και τον μεταξύ τους πεζόδρομο κοντά στην πλατεία.
«Επιλέξαμε μια αρκετά υποβαθμισμένη περιοχή, με πολλαπλά προβλήματα και χωρίς αστικό πράσινο. Η έντονη έλλειψη πρασίνου αποτελεί, δε, χαρακτηριστικό φαινόμενο του αθηναϊκού αστικού τοπίου. Η παρούσα πρόταση επιχειρεί την αναδιαμόρφωση ενός δικτύου αδόμητων υπαίθριων χώρων στάθμευσης, στον πυρήνα του μητροπολιτικού κέντρου, πλησίον της Πλατείας Βάθη. Θα πρέπει να πούμε πως στο σημείο υπάρχουν ήδη δύο χώροι πάρκινγκ με περίφραξη και ενδιάμεσα ένας πεζόδρομος, ο οποίος εκ των πραγμάτων είναι ανενεργός. Αυτό που ουσιαστικά προτείνουμε είναι μια αναβάθμιση και αναδιαμόρφωση του σημείου, πραγματοποιώντας μια μικρή υπογειοποίηση των δύο χώρων στάθμευσης. Πάνω από τους συγκεκριμένους χώρους πρότασή μας είναι να τοποθετηθούν στέγαστρα, τα οποία θα φυτευτούν και όντας στο ίδιο επίπεδο με τον πεζόδρομο θα δημιουργηθεί ένας ενιαίος χώρος που θα μπορούν να επισκέπτονται οι κάτοικοι» εξηγούν στα «ΝΕΑ» οι φοιτητές, δίνοντας έμφαση στην κυριαρχία του πράσινου στοιχείου. Μάλιστα, η συνολική δαπάνη της πρότασης, όπως υπολογίστηκε από τους φοιτητές, είναι 37.000 ευρώ, με τα ετήσια έξοδα συντήρησης του έργου να φτάνουν περίπου τα 940 ευρώ.
Οπως επισημαίνει ο αναπληρωτής καθηγητής ΕΜΠ και διευθυντής του Εργαστηρίου Αστικού Περιβάλλοντος Νίκος Μπελαβίλας, ο διαγωνισμός ήταν μια προσπάθεια έναρξης ενός αρχιτεκτονικού – περιβαλλοντικού διαλόγου με φρέσκες ιδέες από νέα μυαλά. «Βλέπουμε πως η επί πολλά χρόνια εμπέδωση της ανάγκης για πράσινο έκανε το θέμα του περιβάλλοντος των πόλεων να αντέξει παρά την κρίση και να συνεχίζει να βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα. Χωρίς να ξεχνάμε τη σημασία των μητροπολιτικών χώρων πρασίνου, ο διαγωνισμός επέλεξε να εστιάσει σεμικρούς αλλά όχι ασήμαντους πράσινους χώρους των πόλεων. Και είχε απρόσμενη επιτυχία».
Πάρκο – ανάσα για την Πάτρα. Με τον σχεδιασμό ενός πάρκου δίπλα στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Πάτρας, η φοιτήτρια Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Πατρών Χριστίνα – Μαρία Διαμαντοπούλου κατάφερε να κερδίσει το δεύτερο βραβείο στον διαγωνισμό. Ετσι, το οικόπεδο των 14.000 τ.μ. δίπλα στο Μουσείο, που ανήκει στον δήμο, θα μετατραπεί στο Green Carpet Park. Οπως σημειώνει η Χριστίνα – Μαρία, η οργάνωση της έκτασης του πάρκου θα γίνει σε θεματικές ζώνες. «Η βασική είσοδος στο πάρκο θα είναι ο κήπος των αρωμάτων, στον οποίο οι επισκέπτες θα μπορούν να βρουν μια ποικιλία αρωματικών λουλουδιών. Θα υπάρχουν μόνιμες κατασκευές, όπως για παράδειγμα ένα μικρό ανοιχτό σινεμά αλλά και ξύλινες κατασκευές».
Η πρόταση της νεαρής φοιτήτριας στην πραγματικότητα εντάσσει το φυσικό στοιχείο στον χώρο, καθώς και εναλλακτικές λειτουργίες του και δραστηριότητες για τη γειτονιά. «Παρόλο που το εξωστρεφές κλίμα της ελληνικής πόλης ενδείκνυται για τέτοιες παρεμβάσεις, τα πάρκα είναι δυσανάλογα λίγα για τον πληθυσμό της ή συχνά δεν αποτελούν έναν πραγματικά δημόσιο χώρο. Από το πώς ένα πάρκο μπορεί να επιδράσει με τον βέλτιστο τρόπο στο μικροκλίμα μέχρι τη δημιουργία συνθηκών που θα αποτελέσουν κίνητρο για τον επισκέπτη, ο ολοκληρωμένος σχεδιασμός μιας πράσινης όασης είναι μια πραγματική πρόκληση» καταλήγει.
