To θέμα είναι τεράστιο: σύμφωνα με επίσημες καταγγελίες, τούρκοι αντικαθεστωτικοί που ζητούν άσυλο στην Ελλάδα μεταφέρονται από ένοπλους μασκοφόρους στα σύνορα και παραδίδονται στην άλλη πλευρά. Λογικό είναι λοιπόν να υπάρχει κατακραυγή. Ολα τα κόμματα της αντιπολίτευσης και 25 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ απηύθυναν ερώτηση προς τέσσερις υπουργούς. Το Συμβούλιο της Ευρώπης και η Υπατη Αρμοστεία εξέφρασαν την ανησυχία τους. Ο Τύπος ασχολείται εκτενώς. Και ο Συνήγορος του Πολίτη αποφασίζει τη διενέργεια αυτεπάγγελτης έρευνας για να διαπιστωθεί αν οι καταγγελίες είναι ακριβείς και αν υπάρχει εμπλοκή των αρμόδιων ελληνικών Αρχών.
Η πρώτη αντίδραση της κυβέρνησης ήταν ότι η Ελλάδα δεν κάνει επαναπροωθήσεις. Αλλά ο θόρυβος δεν κόπασε. Οπως επισημαίνουν άλλωστε οι κυβερνητικοί βουλευτές, μεταξύ των οποίων ο Νίκος Φίλης, ο Νίκος Ξυδάκης, η Τασία Χριστοδουλοπούλου και ο Αριστείδης Μπαλτάς, η επαναπροώθηση προσώπων που διώκονται στη χώρα τους ως αντιφρονούντες αντιβαίνει στο Διεθνές Δίκαιο. Ο υπουργός Εξωτερικών, λοιπόν, που ώς τώρα δήλωνε αναρμόδιος, είπε στην Κοζάνη ότι «θα κάνει μια ευρύτερη απάντηση σε αυτούς που αιτούνται απαντήσεως στην ελληνική Βουλή» (sic). Πρόσθεσε όμως και κάτι άλλο, εξόχως ανησυχητικό.
Και αυτό ήταν ότι «θα δούμε αν οι πράξεις του Συνηγόρου του Πολίτη είναι νόμιμες». Με άλλα λόγια, ο υπουργός Εξωτερικών θα ελέγξει μια ανεξάρτητη Αρχή για το αν δρα στο πλαίσιο του νόμου! Ο Νίκος Κοτζιάς θεωρεί ότι νομικά, πολιτικά και κυρίως ηθικά είναι υπεράνω όλων. Και ότι όλοι πρέπει να πειθαρχούν στις επιταγές του. Δυστυχώς γι’ αυτόν, και ευτυχώς για τη Δημοκρατία, δεν είναι έτσι.
Διδάκτορας Ευρωπαϊκού και Συνταγματικού Δικαίου του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, ο Ανδρέας Ποττάκης γνωρίζει πολύ καλά ότι η διενέργεια αυτεπάγγελτης έρευνας για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα δεν αποτελεί μόνο δικαίωμά του με βάση τον νόμο, αλλά και δημοκρατικό του χρέος. Ούτε είναι κανένας «σοϊμπλές»: ο πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης τον πρότεινε για τη θέση του Συνηγόρου του Πολίτη και η εκλογή του έγινε με τεράστια πλειοψηφία. Είναι άλλωστε σαφές ότι η απόφασή του για την αυτεπάγγελτη έρευνα δεν ενόχλησε την κυβέρνηση, που δεν προέβη σε κανένα σχόλιο, αλλά τον υπουργό Εξωτερικών. Γιατί άραγε;
Εκτός από το ζήτημα των επαναπροωθήσεων, ο Συνήγορος αποφάσισε να ξεκινήσει αυτεπάγγελτη έρευνα και για τη φερόμενη άρνηση αναισθησιολόγων του Γενικού Νοσοκομείου Σάμου να συμμετέχουν σε επεμβάσεις τεχνητής διακοπής κύησης, επικαλούμενοι λόγους ηθικής συνείδησης. Ωρα είναι, ακολουθώντας το παράδειγμα του υπουργού Εξωτερικών, να ζητήσουν και οι ενεχόμενοι γιατροί από το υπουργείο Υγείας να εξετάσει αν οι ενέργειες του Ποττάκη είναι νόμιμες…
Ο υπουργός Εξωτερικών μπορεί πάντα να επικαλεστεί λόγους εθνικού συμφέροντος για να μπλοκάρει τις έρευνες. Αλλά έτσι δεν θα απαντήσει στους βουλευτές του κόμματός του. Ούτε φυσικά θα βοηθήσει τον Μουράτ Τσαπάν που εμπιστεύθηκε, ο αφελής, το ελληνικό κράτος δικαίου.