Ηταν από τους τελευταίους μεγάλους Ευρωπαίους. Πέρασε στην Ιστορία ως καγκελάριος της επανένωσης της Γερμανίας. Εβαλε την υπογραφή του στη δημιουργία της σημερινής Ευρωπαϊκής Ενωσης και τη θέσπιση του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος, του ευρώ.
Για έναν λόγο τιμής που έδωσε στη σκοτεινή υπόθεση χρηματοδότησης του κόμματός του, έπαιξε κορόνα – γράμματα την πολιτική του καριέρα. Και μόνο με την πάροδο του χρόνου επανέκτησε την αναγνώριση της πολιτικής του προσφοράς στη χώρα του και την Ευρώπη.
Ο Χέλμουτ Κολ, γεννημένος το 1930, ανήκει στην πρώτη μεταπολεμική γενιά. Ηταν μόλις 15 χρονών όταν η Γερμανία του Χίτλερ κατέρρευσε. Εναν χρόνο μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, σε ηλικία 16 χρονών, εντάχθηκε στη Χριστιανοδημοκρατική Ενωση(CDU). Την επόμενη χρονιά ανήκε ήδη στους συνιδρυτές της Νεολαίας του κόμματος. Βουλευτής εξελέγη για πρώτη φορά σε ηλικία 29 χρονών στο τοπικό κοινοβούλιο του κρατιδίου της Ρηνανίας – Παλατινάτου.
Ο άνθρωπος από το Οργκελχάιμ γρήγορα εξελίχτηκε σε αντάρτη κόντρα στην παράδοσης του πατριάρχη Κόνραντ Αντενάουερ που δέσποζε την περίοδο εκείνη στο κόμμα. Μολονότι ξεκίνησε τόσο νέος, ο «γλόμπος» με την παλατίνικη διάλεκτο, όπως τον χαρακτήριζαν μειωτικά οι αντίπαλοί του εξαιτίας του σχήματος του παρουσιαστικού του, έμεινε για πολλά χρόνια ένας από τους πιο υποτιμημένους πολιτικούς της Γερμανίας.
Ηταν όμως πάντα προσηλωμένος στον στόχο του: την καγκελαρία. Το επιχείρησε για πρώτη φορά και απέτυχε το 1976 με αντίπαλο τον Σοσιαλδημοκράτη Χέλμουτ Σμιτ. Το πέτυχε έξι χρόνια αργότερα.
Με τη βοήθεια του Κόμματος Ελεύθερων Δημοκρατών του Χανς Ντίτριχ Γκένσερ που εγκατέλειψαν τον συνασπισμό με το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD), ανέτρεψε τον καγκελάριο Σμιτ στη μόνη μέχρι τώρα πρόταση μομφής στην ιστορία της Γερμανίας που έγινε δεκτή. Στηριζόμενος από τον συνασπιμό Χριστιανοδημοκρατών – Ελεύθερων Δημοκρατών που άλλαξαν στρατόπεδο εξελέγη καγκελάριος για πρώτη φορά το 1983. Παρέμεινε στο αξίωμα αυτό δεκαέξι ολόκληρα χρόνια. Μέχρι σήμερα είναι ο καγκελάριος με τη μεγαλύτερη θητεία στην ιστορία της Γερμανίας.
Τη δεσπόζουσα θέση που είχε στην πολιτική σκηνή της χώρας διασφάλιζε το σύστημα Κολ. Ετσι ονομάστηκε το πλέγμα των σχέσεων που σμίλευσε και ο τρόπος άσκησης εξουσίας που εφήρμοζε. Μέσα από την καλλιέργεια μακροχρόνιων σχέσεων και τις συνεχείς προσωπικές επαφές με τοπικά και περιφερειακά στελέχη διαμόρφωσε ένα ευρύ δίκτυο προσωπικών διασυνδέσεων που του διασφάλιζε την κυριαρχία στη βάση του κόμματος χωρίς να έχει ανάγκη τις δομές της κομματικής οργάνωσης.
Επεξέτεινε το σύστημα Κολ και στη διεθνή σκηνή. Αναζήτησε και καλλιέργησε στενές προσωπικές σχέσεις με τον πρόεδρο της Γαλλίας Φρανσουά Μιτεράν, τον τελευταίο ηγέτη της Σοβιετικής Ενωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, τους προέδρους της Ρωσίας Μπορίς Γέλτσιν και των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους και Μπιλ Κλίντον.
Αυτές οι προσωπικές σχέσεις και η εμπιστοσύνη που καλλιεργήθηκε μεταξύ τους ήταν βασική προϋπόθεση ώστε να διασκεδαστούν οι φόβοι των Συμμάχων για την επανένωση της Γερμανίας.
Ο Χέλμουτ Κολ και η γενιά του δεν είχαν παραιτηθεί ποτέ από τον στόχο της επανένωσης της Γερμανίας μολονότι κανείς τους δεν πίστευε ότι θα συμβεί επί των ημερών του. Η διορατικότητα του Κολ φάνηκε όταν άδραξε τη μοναδική, ιστορική ευκαιρία που παρουσιάστηκε για να υλοποιήσει αυτό το όνειρο το 1989, με την κατάρρευση του Τείχους του Βερολίνου και του ανατολικού μπλοκ.
Αξιοποίησε τη δυναμική των γεγονότων και την προσωπική του αξιοπιστία για να ξεπεραστούν οι επιφυλάξεις έναντι των Γερμανών.
Από τα ερείπια του κατεστραμμένου από τους συμμαχικούς βομβαρδισμούς καθεδρικού ναού της Δρέσδης έστειλε το μήνυμα ότι από το έδαφος της Γερμανίας δεν θα ξεκινήσει ποτέ ξανά πόλεμος. Είχε φροντίσει και ο ίδιος να δώσει δείγματα γραφής της νέας Γερμανίας με την ιστορική συνάντησή του με τον Φρανσουά Μιτεράν στην επέτειο της Μάχης του Βερντέν τον Σεπτέμβριο του 1984, φόρος τιμής στους νεκρούς δύο παγκοσμίων πολέμων.
«Αντάρτης και υποτιμημένος», αυτός ήταν ο Χέλμουτ Κολ, έγραψε ο Τόρστεν Ντένκλερ στο πορτρέτο που φιλοξενεί η «Ζιντόιτσε Τσάιτουνγκ». Αλλά ο λόγος του ήταν συμβόλαιο –ακόμη και αν το τίμημα γι’ αυτό ήταν η αποκαθήλωσή του. Αυτό συνέβη με τον Καγκελάριο της Ενοποίησης που εξαιτίας του σκανδάλου δωρεών στο κόμμα του έζησε την υπόλοιπη ζωή του με τη μομφή ότι η τήρηση της υπόσχεσης που έδωσε του ήταν σημαντικότερη από την τήρηση του νόμου.
Εδωσε τον λόγο της τιμής του ότι δεν θα αποκαλύψει τα ονόματα των δωρητών και τον κράτησε μέχρι τον θάνατό του.
