Ξημερώματα Παρασκευής 9 Ιουνίου. Η καταμέτρηση των εκλογικών αποτελεσμάτων έχει προχωρήσει τόσο ώστε να εξανεμιστούν και οι τελευταίες ελπίδες των Συντηρητικών. Η Τερίζα Μέι συνειδητοποιεί ότι χάνει την αυτοδυναμία και ξεσπά σε λυγμούς. Η μαρτυρία ανήκει σε ανώτατο στέλεχος της καμπάνιας του κόμματος. Κάποιοι τη διαψεύδουν. Είτε είναι αυθεντική είτε όχι, το βέβαιο είναι ότι η βρετανίδα πρωθυπουργός περνά πολύ δύσκολα αυτές τις ημέρες. Λίγα εικοσιτετράωρα πριν από την έναρξη των κρίσιμων διαπραγματεύσεων για το Brexit, η 60χρονη αρχηγός των Τόρις κάθε άλλο παρά έτοιμη δείχνει να εκπροσωπήσει τη χώρα της στις Βρυξέλλες. Εχοντας απολέσει την πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο, έγινε έρμαιο των δέκα βουλευτών των Ενωτικών της Βόρειας Ιρλανδίας που –εκτός απροόπτου –θα τη στηρίξουν, αλλά κυρίως των βουλευτών του ίδιου του κόμματός της. Η «ισχυρή και σταθερή» πρώην Νέα Σιδηρά Κυρία πατά πλέον σε πήλινα πόδια και βρίσκεται υπό καθεστώς ομηρείας: αν δεν κάνει τα χατίρια των βουλευτών της, κινδυνεύει ανά πάσα στιγμή να τη ρίξουν.
Κι από χατίρια, άλλο τίποτα. Την επομένη των εκλογών, η Μέι έδιωξε τους πιο στενούς συμβούλους της –τον Νικ Τίμοθι και τη Φιόνα Χιλ –κατ’ απαίτησιν κάποιων υπουργών της, οι οποίοι απείλησαν ότι σε διαφορετική περίπτωση θα θέσουν θέμα ηγεσίας. Επίσης, επανέφερε στο κυβερνητικό σχήμα τον Μάικλ Γκόουβ, τον οποίο είχε διώξει μετά την αποτυχημένη απόπειρά του να ηγηθεί του κόμματος. «Ο Μέρντοχ σού είπε να τον ξαναβάλεις στην κυβέρνηση;» ρώτησε δηκτικά ο αντιπρόεδρος των Εργατικών Τομ Ουότσον, αναφερόμενος στις στενές σχέσεις του Γκόουβ με τον μεγιστάνα των μίντια.
Πόσο θα αντέξει η Μέι στην ηλεκτρική καρέκλα της Ντάουνινγκ Στριτ; Πηγές των Συντηρητικών είπαν στα «ΝΕΑ» ότι «δεν φαίνεται να τίθεται θέμα ηγεσίας στην παρούσα φάση. Οι δελφίνοι θα περιμένουν να δουν πώς θα εξελιχθούν οι διαπραγματεύσεις για το Brexit και θα κινηθούν αναλόγως». Κάποιοι στο κόμμα εκτιμούν ότι η Μέι θα εξακολουθήσει να είναι πρωθυπουργός έως το 2019. Αλλωστε, ουδείς θα ήθελε στα χέρια του την καυτή πατάτα των διαπραγματεύσεων. Ωστόσο, άλλα στελέχη εμφανίζονται πεπεισμένα ότι η παραίτηση (ή ανατροπή) της Μέι είναι θέμα λίγων μηνών. Ο Μαρκ Μαρντέλ του BBC σχεδόν της προσέδωσε χαρακτηριστικά ηρωίδας αρχαιοελληνικής τραγωδίας: «Η Μέι τσακίστηκε στον εκλογικό τροχό, αλλά αναγκάζεται να σταθεί όρθια με κομματιασμένα άκρα, σφαδάζοντας από τον πόνο, για χάρη του κόμματός της. Η κυβέρνηση είναι τόσο σταθερή όσο ένα σκαμνί με δύο πόδια» λέει, αποκαλώντας τη Μέι «αιχμάλωτη της Ντάουνινγκ Στριτ».
«Το πολιτικό σκηνικό στη Βρετανία χαρακτηρίζεται από απόλυτη σύγχυση. Αυτή τη στιγμή αμφισβητείται έντονα από εχθρούς και φίλους η νομιμοποίηση της Τερίζα Μέι να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για το Brexit, ενώ όλοι συμφωνούν ότι πρόκειται για πρωθυπουργό υπό προθεσμία» λέει στα «ΝΕΑ» ο Δημήτρης Γιαννουλόπουλος, αντιπρύτανης και καθηγητής της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Μπρουνέλ του Λονδίνου.
Η βρετανίδα πρωθυπουργός προκήρυξε τις εκλογές προκειμένου να λάβει ισχυρή λαϊκή εντολή, η οποία θα της επέτρεπε, όπως είπε, να πετύχει μια καλύτερη συμφωνία για το Brexit. Τώρα που δεν πήρε την εντολή που ζήτησε, θα φέρει άραγε μια χειρότερη συμφωνία; Εξαρτάται από το τι εννοεί κανείς «χειρότερη». Η Μέι δέχεται πιέσεις να κινηθεί προς ένα «μαλακό» Brexit, επανεξετάζοντας ζητήματα όπως η πρόσβαση στην ενιαία αγορά και η τελωνειακή ένωση της ΕΕ.
Σύμφωνα με τους «Τάιμς», ο υπουργός Οικονομικών Φίλιπ Χάμοντ θα δώσει «μάχη» ώστε να «μαλακώσει» το Brexit και να παραμείνει η Βρετανία στην τελωνειακή ένωση. Ο υπουργός Brexit Ντέιβιντ Ντέιβις δήλωσε ότι κάποιες υποσχέσεις που περιλαμβάνονταν στο μανιφέστο των Τόρις θα εγκαταλειφθούν ή θα τροποποιηθούν.
Σύμφωνα με την «Ντέιλι Τέλεγκραφ», αρκετοί υπουργοί μετέχουν σε μυστικές συνομιλίες με βουλευτές του Εργατικού Κόμματος προκειμένου να εξασφαλίσουν διακομματική στήριξη για ένα «μαλακό» Brexit. Ορισμένα από τα κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης επιδιώκουν να εξαναγκάσουν την πρωθυπουργό να κάνει παραχωρήσεις σε θέματα όπως η μετανάστευση και η ενιαία αγορά –να ξηλώσει, δηλαδή, το σχέδιό της για το Brexit.
Γίνονται, επίσης, συζητήσεις για σύσταση μιας διακομματικής επιτροπής για το Brexit, με στόχο να συμφωνηθεί μια ενιαία γραμμή μεταξύ των κομμάτων.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος Μάικλ Γκόουβ –ο οποίος μαζί με τον Μπόρις Τζόνσον αποτελούσαν το «δίδυμο του Brexit» –άφησε να εννοηθεί ότι η κυβέρνηση είναι έτοιμη να επιδιώξει ένα πιο «ήπιο» Brexit και να συνεργαστεί με τους Εργατικούς για να περάσει η τελική συμφωνία από τη Βουλή. Επίσης, ο νέος άτυπος αναπληρωτής πρωθυπουργός Ντέιμιαν Γκριν είναι παθιασμένος ευρωπαϊστής και εκτιμάται ότι και αυτός θα υποστηρίξει μια πιο «μαλακή» έξοδο.
Η Ρουθ Ντέιβιντσον, επικεφαλής των σκωτσέζων Συντηρητικών, κάλεσε τη Μέι «να συνεργαστεί με τα άλλα κόμματα» ζητώντας να υπάρξουν αλλαγές ώστε να επιδιωχθεί ένα «ανοικτό» Brexit.
Οι βουλευτές που τάσσονται υπέρ μιας «μαλακής» αποχώρησης υπερισχύουν αριθμητικά στη Βουλή των Κοινοτήτων εκείνων που επιθυμούν ένα «σκληρό» Brexit. Ορισμένοι εκτιμούν ότι η βρετανίδα πρωθυπουργός δεν έχει άλλη επιλογή από το να τροποποιήσει τη στρατηγική της. Σε αντίθετη περίπτωση, το Κοινοβούλιο ενδέχεται να απορρίψει τη συμφωνία που θα φέρει, οδηγώντας τη σε παραίτηση και πιθανότατα προκαλώντας νέες εκλογές.
«Υπάρχει πλήρης αδυναμία χάραξης κυβερνητικής στρατηγικής για το τι θέλει ή μπορεί να επιτύχει η κυβέρνηση στις διαπραγματεύσεις. Η ήττα της Μέι έχει γίνει απόλυτα αντιληπτή ως ήττα του “σκληρού” Brexit, με τις φωνές για μια λύση στενής συνεργασίας με την ΕΕ μετά την έξοδο ολοένα να πληθαίνουν» εκτιμά ο δρ Γιαννουλόπουλος.
Στον αντίποδα, οι σκληροί Brexiteers απειλούν με αντάρτικο σε περίπτωση που δουν τα σχέδιά τους να ναυαγούν. Εχουν όμως πλέον την ίδια δυναμική; «Νομίζουν ότι ελέγχουν την κατάσταση, αλλά μετά τις εκλογές έχουν χάσει την επιρροή τους» αναφέρει πηγή με γνώση των ισορροπιών στο Συντηρητικό Κόμμα.
Τελικά, πόσο πιθανό είναι ένα «μαλακό» Brexit; «Η στρατηγική που έχει χαράξει η κυβέρνηση εξακολουθεί να ισχύει όπως περιγράφεται στη Λευκή Βίβλο για το Brexit και στην επιστολή ενεργοποίησης του άρθρου 50» είπε στα «ΝΕΑ» αξιωματούχος της Ντάουνινγκ Στριτ, αποφεύγοντας όμως να απαντήσει αν στο προσεχές μέλλον ενδέχεται να σημειωθούν τροποποιήσεις σε αυτή την προσέγγιση. Επισήμως, η Ντάουνινγκ Στριτ αποκλείει αλλαγή στα σχέδια για το Brexit. Ωστόσο, όταν η Μέι ρωτήθηκε σε συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής της ομάδας αν θα αλλάξει τη στρατηγική της, απάντησε σιβυλλικά: «Είναι σημαντικό να ακουστούν όλες οι φωνές στο κόμμα».
