Μετρό Κεραμεικός. Εξοδος στη συμβολή με την οδό Κωνσταντινουπόλεως. Από τα μεγάλα γαλάζια ακουστικά που είναι συνδεδεμένα με το κινητό, έρχεται ο απόηχος μιας μουσικής από μακριά, αναμειγμένος με ζωηρές συζητήσεις. Οπως βαδίζουμε την οδό Βουτάδων ο ήχος σβήνει και μετατρέπεται σε μια ομιλία κατοίκων της περιοχής που παραπονιούνται για τη μετατροπή της γειτονιάς τους σε «διασκεδαστήριο» της Αθήνας. Οσο όμως προχωράμε προς την Τεχνόπολη, ραδιοφωνικά κύματα και παράσιτα κυριεύουν τα ακουστικά για να δώσουν την ηχητική σκυτάλη ύστερα από δευτερόλεπτα σε παιδικές φωνές και τιτιβίσματα πουλιών όταν φθάνουμε στην είσοδο του πολυχώρου του Δήμου Αθηναίων. Μόλις προσεγγίζουμε τους εκθεσιακούς χώρους, η φωνή της αναπληρώτριας καθηγήτριας στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του ΕΚΠΑ Ευγενίας Μπουρνόβα ακούγεται σε μια ιστορική ανασκόπηση των σημαντικότερων στιγμών του Γκαζοχωρίου.
Πηγή όλων αυτών των διαφορετικών ειδών ηχητικού αποτυπώματος της πόλης είναι το «Soundscapes Landscapes / Ρίζωμα ΙΙ». Πρόκειται για έναν ηχητικό περίπατο που ετοίμασε η καλλιτεχνική ομάδα Medea Electronique σε συνεργασία με τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και απλώνει ένα δίκτυο αφηγήσεων στην Αθήνα. Καλλιτέχνες του ήχου και της εικόνας δημιούργησαν μια νέα μορφή καλλιτεχνικής – ψηφιακής χαρτογράφησης στο Γκάζι, στον Κεραμεικό και στο Μεταξουργείο μέσα από συνεντεύξεις και αφηγήσεις ζωής, ηχοτοπία, συνθέσεις και ποίηση. Μέσω της ειδικής εφαρμογής MCMS (My city – my sound) που διατίθεται δωρεάν στο Apple Store και το Google Play, το κοινό περπατώντας αποκαλύπτει τις ιστορίες της πόλης που συντελούνται στην επιφάνειά της, στα κρυμμένα σημεία αλλά και στον υπόγειο κόσμο και στο παρελθόν της.
Η λειτουργία της είναι απλή. Μετά το κατέβασμα στο έξυπνο κινητό ή την ταμπλέτα και την ενεργοποίησή της ο χρήστης καλείται να επιλέξει τη βόλτα που θέλει να κάνει μέσα από μια λίστα διαθέσιμων ξεναγήσεων. Μόλις αποθηκευτούν όλα τα δεδομένα στη συσκευή μπορεί ν’ αρχίσει την περιήγηση στην περιοχή που έχει επιλέξει περπατώντας. Χωρίς να χρειάζεται σύνδεση στο Διαδίκτυο ή να καταναλώνει ΜΒ, αλλά χρησιμοποιώντας το GPS στίγμα της συσκευής, ο χρήστης ενεργοποιεί μια σειρά από ηχητικά αρχεία ανάλογα με τη θέση του. Ετσι απ’ τα ακουστικά αρχίζει να παίζει στα ελληνικά ή τα αγγλικά το κάθε απόσπασμα που σχετίζεται με τον δρόμο ή την περιοχή όπου βρίσκεται. Παράλληλα, στην οθόνη της συσκευής παρουσιάζεται αναλυτικά ο χάρτης της γειτονιάς μαζί με τα διαθέσιμα αρχεία ήχου αλλά και την εμβέλειά τους, όπως και η θέση του χρήστη. Όσο εκείνος μετακινείται και μπαίνει στην ζώνη εκπομπής άλλου αποσπάσματος τόσο αλλάζει και αυτό που φτάνει σ’ αφτιά του.
ΕΝΑΜΙΣΗΣ ΧΡΟΝΟΣ ΔΟΥΛΕΙΑ. Χρειάστηκε ενάμισης χρόνος καθημερινή συστηματική δουλειά από αρκετούς καλλιτέχνες για να ετοιμάσουμε την χαρτογράφηση των τριών αυτών περιοχών του Γκαζιού, του Κεραμεικού και του Μεταξουργείου», αναφέρει ο Μανώλης Μανουσάκης, που έχει την οργάνωση παραγωγής της εφαρμογής και ήταν ο οδηγός μας στον δοκιμαστικό ηχητικό περίπατο που κάναμε. Η ιδέα του όλου εγχειρήματος, που φιλοδοξεί να γίνει σταδιακά η ηχητική χαρτογράφηση ολόκληρης της χώρας, βασίστηκε στο πρόγραμμα «Soundscapes Landscapes Διαδραστικός Χάρτης – Ρίζωμα 1/ Νέος Κόσμος», που παρουσιάστηκε το 2014 και αφορούσε τη γειτονική περιοχή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, τον Νέο Κόσμο. Ηταν ένας οπτικοακουστικός περίπατος που αποτέλεσε την πρώτη συγκροτημένη εγχώρια παραγωγή διαδραστικού χάρτη και οπτικοακουστικού περιπάτου για την πόλη της Αθήνας και εγγράφηκε στη διατομή τέχνης και τεχνολογίας, αξιοποιώντας διακαλλιτεχνικές και διεπιστημονικές προσεγγίσεις. Το διαφορετικό στοιχείο της πρώτης αυτής εφαρμογής, που είναι ακόμα διαθέσιμη ηλεκτρονικά, από την σημερινή νέα εκδοχή είναι πως είναι ανοιχτή σε όλους τους χρήστες. Ο καθένας μπορεί να εγγραφεί και να ανεβάσει δικά του ηχητικά αρχεία όχι μόνο στις τρεις περιοχές του κέντρου αλλά σε οποιαδήποτε άλλη επιθυμεί, εμπλουτίζοντας έτσι τη βάση δεδομένων. Παράλληλα μπορεί να στήσει τη δική του ξενάγηση, επιλέγοντας τα σημεία που τον αφορούν.
ΤΡΕΝΑ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΤΕΣ. Το συναρπαστικό συστατικό στη συνταγή του My city, my sounds είναι η μείξη των διαφορετικών στοιχείων της κάθε γειτονιάς και η ανάδειξη της ενδιαφέρουσας ανθρωπογεωγραφίας της. Ο ήχος απ’ τα διερχόμενα τρένα όταν διασχίζουμε τις γραμμές του ΟΣΕ στην Κωνσταντινουπόλεως δίνει τη θέση του στην αφήγηση του προέδρου του Συλλόγου Ρακοσυλλεκτών Ερμής στην οδό Μεγάλου Αλεξάνδρου για το πώς σώζουν την ιστορία της χώρας απ’ τα σκουπίδια και στη συνέχεια στην άποψη των τουριστών για το κέντρο, περνώντας απ’ την οδό Λεωνίδου με backround τον πλανόδιο πωλητή χώματος. Σταματώντας στην οδό Πλαταιών και Παραμυθίας μπροστά απ’ την έδρα του «Αλλου ανθρώπου», της δωρεάν κοινωνικής κουζίνας, μπορούμε ν’ ακούσουμε για την συνύπαρξη αστέγων και εύπορων κατοίκων πάνω από ένα πιάτο φαΐ ενώ βαδίζοντας δίπλα στο θέατρο Παραμυθίας στίχοι ποιημάτων κατακλύζουν τ’ ακουστικά μας. Στην Αγίου Δανιήλ έρχονται οι μελωδίες απ’ τη λειτουργία της ομώνυμης εκκλησίας με τον πρώην εκπαιδευτικό και νυν ιερέα του ναού ν’ ανοίγει τις πόρτες της σε ναρκομανείς, πόρνες και μετανάστες. Και στην Ιάσονος, η μαρτυρία μιας ιερόδουλης για το «ιερό κομμάτι» της δουλειάς της περνώντας από έναν οίκο ανοχής σταματάει μόλις στρίψουμε στη Σαλαμίνος όπου διά στόματος του ιμάμη Μοχάμεντ απ’ το γειτονικό τζαμί ζωντανεύει η μουσουλμανική κοινότητα του κέντρου.
Τελευταία Νέα