Το πρώτο θύμα που ταυτοποιήθηκε είναι ένα τετράχρονο αγόρι, ο Ροντρίγκο, ένα οκτάχρονο κορίτσι βρέθηκε να περιπλανιέται μόνο στους δρόμους με εγκαύματα, μια οικογένεια απανθρακώθηκε μέσα στο αυτοκίνητό της. Οι νεκροί έχουν φτάσει τους 62, οι τραυματίες τους 59, ενώ όλα δείχνουν ότι αυτός δεν είναι παρά ένας προσωρινός απολογισμός. Και η Πορτογαλία ζει μια τραγωδία την οποία θρηνεί με ένα τριήμερο εθνικό πένθος.

Η δασική πυρκαγιά που εξελίχθηκε σε πύρινη λαίλαπα ξέσπασε λίγο πριν από τις 3 το πρωί του Σαββάτου στην περιοχή του Πεντρογκάο Γκράντε, μιας κωμόπολης 4.000 κατοίκων που βρίσκεται στην Κεντρική Πορτογαλία. Οι εστίες ξεπέρασαν τις εξήντα και η αιτία που τις προκάλεσε ανιχνεύεται στη λεγόμενη ξηρή καταιγίδα, ένα φαινόμενο που παρατηρείται όταν τα σύννεφα είναι πολύ ψηλά και η βροχή που πέφτει εξατμίζεται πριν φτάσει στο έδαφος λόγω της χαμηλής υγρασίας και των πολύ υψηλών θερμοκρασιών –στην Πορτογαλία αυτές τις ημέρες αγγίζουν τους 40 βαθμούς Κελσίου. Φτάνουν όμως οι κεραυνοί, που στο στεγνό χώμα λειτουργούν σαν σπίρτο.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι εκατοντάδες πυροσβέστες και τα 160 πυροσβεστικά οχήματα που επιστρατεύθηκαν για την κατάσβεση που πολλαπλού μετώπου δεν αποδείχθηκαν αρκετά για να αποφευχθεί η καταστροφή. Η πυρκαγιά εξαπλώθηκε «πολύ βίαια», σύμφωνα με όσα δήλωσε ο υπουργός Εσωτερικών Ζόρζε Γκόμες. Για τον πρωθυπουργό Αντόνιο Κόστα ήταν «η μεγαλύτερη τραγωδία που έχουμε ζήσει σε ανθρώπινες ζωές στην Πορτογαλία εδώ και χρόνια», ενώ ο πρόεδρος της χώρας Μαρτσέλο Ρεμπέλο ντε Σόουζα μετέβη στις πληγείσες περιοχές για να δηλώσει τα συλλυπητήριά του στις οικογένειες των θυμάτων «και να μοιραστεί τον πόνο τους στο όνομα όλων των Πορτογάλων».

Κάηκαν στα αυτοκίνητά τους. Και είναι ένας πόνος ατελείωτος. Σύμφωνα με τα πορτογαλικά μέσα ενημέρωσης, ο τετράχρονος Ροντρίγκο βρισκόταν στο αυτοκίνητο ενός θείου του όταν ένα φλεγόμενο δέντρο έπεσε πάνω τους. Το παιδί εκτινάχθηκε έξω από το αυτοκίνητο, ο θείος απανθρακώθηκε μέσα σε αυτό. Ανάμεσα στα θύματα είναι ακόμη τρία παιδιά, ενώ πολλοί από όσους έχασαν τη ζωή τους, τουλάχιστον 30, βρήκαν τον ίδιο τραγικό θάνατο: απανθρακώθηκαν στα αυτοκίνητά τους καθώς προσπαθούσαν να ξεφύγουν από τις φλόγες. Ολοι παγιδεύτηκαν στον δρόμο που ενώνει τα χωριά Φιγκουερίνο ντος Βίνιος και Καστανχέιρα ντε Πέρα. Από τους τραυματίες, τουλάχιστον οι δέκα είναι σε πολύ σοβαρή κατάσταση, στο νοσοκομείο με εγκαύματα ή αναπνευστικά προβλήματα διακομίστηκαν και έξι πυροσβέστες, ενώ άλλοι δύο άνθρωποι αγνοούνται. Στα θύματα περιλαμβάνονται πλέον και οι δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους, ενώ τις πυροσβεστικές δυνάμεις και τα σωστικά συνεργεία συνδράμουν δύο τάγματα του στρατού.

Εγκωμιάζοντας την προσπάθεια των πυροσβεστών, ο πορτογάλος πρόεδρος διαβεβαίωσε ότι δεδομένων των συνθηκών «έγινε ό,τι ήταν δυνατόν να γίνει». Εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ανακοίνωσε την ενεργοποίηση των ευρωπαϊκών υπηρεσιών πολιτικής προστασίας, ενώ κράτη-μέλη, μεταξύ των οποίων η Γαλλία, η Ισπανία και η Ιταλία, απέστειλαν πυροσβεστικά αεροσκάφη για να λάβουν μέρος στο έργο της κατάσβεσης. Αλλά την πραγματική διάσταση της τραγωδίας τη δίνουν οι ίδιες οι μαρτυρίες: «Δεν έμοιαζε να είναι αληθινό, ήταν εξωπραγματικό. Ηταν μια πραγματική κόλαση, δεν είχαμε δει ποτέ κάτι τέτοιο στο παρελθόν» δήλωσε ο Βαλντεμάρ Αλβες, δήμαρχος του Πεντρογκάο Γκράντε.

Πληγές σε 20 χωριά. Τα χωριά που επλήγησαν από την καταστροφή σε αυτήν την περιοχή της Κεντρικής Πορτογαλίας έφτασαν τα είκοσι –μόνο το χωριό Νοντεϊρίνιο θρηνεί έντεκα νεκρούς. «Το σύννεφο του καπνού είναι πολύ χαμηλά, γεγονός που δεν επιτρέπει στα ελικόπτερα και τα πυροσβεστικά αεροπλάνα να κάνουν τη δουλειά τους όπως πρέπει. Κάνουμε τα αδύνατα δυνατά για να ελέγξουμε την πυρκαγιά» ανέφερε ο υπουργός Εσωτερικών. Τις ίδιες προσπάθειες έκαναν με τα δικά τους μέσα πολλοί κάτοικοι της περιοχής, οι οποίοι έδωσαν τη δική τους μάχη με τις φλόγες μέχρι την τελευταία στιγμή για να σώσουν τα σπίτια τους πριν αναγκαστούν από την επέλαση της πυρκαγιάς να εγκαταλείψουν τις περιουσίες τους.

Αυτή ήταν η δεύτερη φονικότερη πυρκαγιά τις τελευταίες δεκαετίες στην Ευρώπη έπειτα από εκείνη που είχε πλήξει την Ελλάδα το 2007, όταν είχαν χάσει τη ζωή τους συνολικά 77 άνθρωποι από τις φλόγες που έπληξαν τους Νόμους Μεσσηνίας, Αρκαδίας, Αχαΐας, Λακωνίας, Αργολίδος, Κορινθίας, Αττικής, Ευβοίας, Φθιώτιδος και Ηλείας, περιοχή που δέχθηκε και το μεγαλύτερο πλήγμα. Ενας άνευ προηγουμένου καύσωνας το καλοκαίρι του 2010 στη Ρωσία είχε προκαλέσει πυρκαγιές από τις οποίες είχαν χάσει τη ζωή τους 60 άνθρωποι. Εκτός Ευρώπης, η Αυστραλία είχε θρηνήσει τον Φεβρουάριο του 2009 173 νεκρούς, κυρίως στην περιοχή της Βικτώριας όπου είχαν καεί 2.000 σπίτια.