Το πρώτο ημίχρονο του εκλογικού κύκλου στην Ευρώπη έκλεισε προχθές στη Γαλλία με απόλυτη επιτυχία για την Ευρώπη. Μένει το δεύτερο ημίχρονο με τις γερμανικές εκλογές, τον Σεπτέμβριο. Η επιτυχία κινείται στα όρια του ανέλπιστου.
Ποιος θα μας έλεγε αρχές του χρόνου ότι έξι μήνες αργότερα, το τζίνι του λαϊκισμού θα άρχιζε να επιστρέφει πίσω στο λυχνάρι! Αλλά έτσι αποφύγαμε τουλάχιστον την Ευρώπη του εφιάλτη. Ενώ κι η Ευρώπη του ονείρου αποδείχθηκε παραμύθι για ανόητους.
Τρεις παρατηρήσεις.
Πρώτον, ο αριστερός και δεξιός λαϊκισμός ηττήθηκαν στην Ολλανδία και στη γαλλική προεδρική εκλογή. Ακολούθως κατατροπώθηκαν στις γαλλικές βουλευτικές εκλογές.
Ακόμη και οι άγγλοι Συντηρητικοί πλήρωσαν βαρύ τίμημα που άνοιξαν την κερκόπορτα του Brexit.
Το πολιτικό κλίμα άλλαξε εντυπωσιακά μέσα σε ένα εξάμηνο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι εξέλιπε ο κίνδυνος. Ηττημένος εκλογικά, ο λαϊκισμός θα επιχειρήσει να πάρει ρεβάνς στους δρόμους.
Δεύτερον, τα επιμέρους εκλογικά αποτελέσματα σταθεροποιούν το κυρίαρχο ευρωπαϊκό πλαίσιο.
Οχι για να μην αλλάξει, προφανώς χρειάζεται αλλαγές –το τζίνι Τραμπ καραδοκεί. Αλλά για να αλλάξει σχεδιασμένα και συντεταγμένα.
Φυσικά, οι σοβαρές αλλαγές χρειάζονται σοβαρές πολιτικές και σοβαρούς πολιτικούς.
Οταν λοιπόν ο Μοσκοβισί αναρωτιέται στο Βερολίνο «Πόση Γερμανία αντέχει η Ευρώπη;», θα ήταν ίσως χρησιμότερο να αναρωτηθεί πόσους Μοσκοβισί και πόσους Τσίπρες αντέχει η Ευρώπη. Σίγουρα όχι πολλούς.
Τρίτον, ο άξονας Δεξιάς – Αριστεράς αποδείχθηκε ανίκανος να διαμορφώσει και να αποκωδικοποιήσει τις εξελίξεις. Στις περισσότερες χώρες έχει πάρει τον δρόμο για τα παλιατζίδικα.
Αν όλα πάνε καλά, οι δυο μεγαλύτερες χώρες (Γερμανία και Γαλλία) θα κυβερνώνται το φθινόπωρο από δύο «κεντρώους» συνασπισμούς στους οποίους θα συνυπάρχουν η Κεντροδεξιά και η Κεντροαριστερά.
Εκεί οδεύουν σταδιακά οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Σε λύσεις ασφάλειας και σιγουριάς.
Οσοι λοιπόν αρέσκονται να υποδύονται τους δεξιούς ή τους αριστερούς θα χρειαστεί να αναπροσδιορίσουν τις ταυτότητές τους μέσα στο υπαρκτό ευρωπαϊκό πλαίσιο αντί να μαϊμουδίζουν τους «ριζοσπάστες» και τους «πατριώτες».
Διαφορετικά θα κάνουν απλώς θόρυβο στη γειτονιά.
Διότι η προφανής εξέλιξη είναι ότι το ευρωπαϊκό σύστημα ανασυγκροτείται στη βάση των αρχών που το διαμόρφωσαν και το ανέδειξαν. Δεν δείχνει διάθεση να μετακομίσει στη Λατινική Αμερική, ούτε σε άλλο σημείο του πλανήτη.
Ενώ η «άλλη Ευρώπη» που υπόσχονταν διάφοροι κομπογιαννίτες είναι σαν την αγάπη που κάπου υπάρχει «μα δεν ξέρω ποια ‘ναι/ μα δεν ξέρω πού».
Απέναντι λοιπόν σε όσους απορρίπτουν «αυτήν την Ευρώπη», ορθώθηκε ισχυρός αντίλογος: αυτήν την Ευρώπη έχουμε, αυτή θα διαφυλάξουμε κι αυτήν καλούμαστε να βελτιώσουμε.
Για τους άλλους δεν θα μπορέσουμε.