Η Λευκή Βίβλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με τα πέντε σενάρια που παρουσιάζει για το μέλλον της Ευρώπης, αποτελεί ένα σοβαρό πεδίο προβληματισμού για όλους.
Χρειάζεται σήμερα μια συζήτηση σε βάθος, το αποτέλεσμα της οποίας να δεσμεύσει τα όργανα της ΕΕ με παραγωγή συγκεκριμένων θέσεων.
Γι’ αυτό και δεν αρκεί στα σενάρια της Λευκής Βίβλου να λέμε, λ.χ., ότι «επιδιώκουμε την πλήρη απασχόληση» όταν δεν την προσδιορίζουμε επακριβώς.
Πλήρης απασχόληση με ελάχιστα δικαιώματα, οριακής επιβίωσης, για ανταγωνιστικότητα στα όρια του κοινωνικού dumping, με συνεχή εσωτερική υποτίμηση, εις βάρος των μισθών και των εργασιακών δικαιωμάτων;
Ή, όπως είναι αναγκαίο, πλήρης απασχόληση με αξιοπρεπείς όρους αμοιβής και εργασίας, με ανταγωνιστικότητα ποιότητας και καινοτομίας και με πραγματική στήριξη του κοινωνικού διαλόγου;
Σίγουρα, συγκρίνοντας τα πέντε σενάρια, υπάρχει κάποιο που είναι καλύτερο από τα άλλα. Πολλοί υποστηρίζουν το 5ο (Κάνουμε μαζί πολύ περισσότερα), άλλοι το 3ο (Αυτοί που θέλουν περισσότερα κάνουν περισσότερα).
Κανένα όμως από τα προτεινόμενα σχέδια δεν είναι τολμηρό. Σε κανένα από αυτά η κοινωνική διάσταση της Ευρώπης δεν έχει τη θέση που της αξίζει.
Χρειάζεται ένα 6ο σενάριο που θα οδηγεί στην εμβάθυνση της ενοποίησης, με επίκεντρο την κοινωνία και τον πολίτη. Σε μια ομόσπονδη Ευρώπη με σεβασμό της ισοτιμίας όλων των χωρών-μελών της που θα μειώνει τις οικονομικές ανισότητες ανάμεσα στον ευρωπαϊκό Βορρά και στον Νότο, ανάμεσα στις πλεονασματικές και στις ελλειμματικές χώρες και περιφέρειες.
Χρειάζεται ένα 6ο τολμηρό σενάριο που θα προτάσσει τη θεσμική ολοκλήρωση της πολιτικής ένωσης, θα επιβάλλει την ουσιαστική συμμετοχή των πολιτών στα ευρωπαϊκά δρώμενα και θα προβλέπει συγκεκριμένες προοδευτικές πολιτικές για την οικονομική ανάπτυξη και την απασχόληση, με σαφή ενίσχυση του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου.
Που θα έχει ως προαπαιτούμενο ότι η ευρωπαϊκή εσωτερική ζήτηση πρέπει να ενισχυθεί για να επιτευχθεί δίκαιη ανάπτυξη, μέσα από μια γενική βελτίωση των αμοιβών των ευρωπαίων εργαζομένων (general pay rise for European workers).
Που θα θεσπίζει με καθολικά δεσμευτικό χαρακτήρα τον Ευρωπαϊκό Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων.
Που θα συμβάλλει στην ολοκλήρωση των πολιτικών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής καθώς και σε μια ολοκληρωμένη, αλληλέγγυα πολιτική για τη μετανάστευση και την πολιτική ασύλου, στο πλαίσιο της δίκαιης κατανομής βαρών και για την ουσιαστική, κοινή προστασία των συνόρων.
Η Ευρώπη δεν μπορεί να ξαναγυρίσει σε πράγματα που έχει δοκιμάσει και τα έχει απορρίψει ως καταστροφικά όπως η Ακροδεξιά και ο άκρατος εθνικισμός.
Η ΕΕ χρειάζεται μια νέα εκκίνηση, με τολμηρές πολιτικές που θα οδηγήσουν σε περισσότερη αλλά και ταυτόχρονα πιο δίκαιη, πιο δημοκρατική και πιο κοινωνική Ευρώπη.
Ο Γιάννης Πούπκος είναι γραμματέας Νεολαίας ΓΣΕΕ, οικονομολόγος