Η υπόθεση των οκτώ τούρκων αξιωματικών έπρεπε εξαρχής να είναι υπόθεση δικαστικής ρουτίνας. Ολοι οι έμπειροι νομομαθείς το έλεγαν: «Με γνώσεις πρωτοετούς της Νομικής, δεν εκδίδεις ανθρώπους στη σημερινή Τουρκία, έστω κι αν είναι οι χειρότεροι κακούργοι». Ομως οι απαράδεκτες δηλώσεις του έλληνα Πρωθυπουργού και κάποιων υπουργών του φάνηκαν να δίνουν οδηγίες στη Δικαιοσύνη. Οταν ο εισαγγελέας Εφετών άσκησε έφεση κατά της πρώτης απόφασης μη έκδοσης, τον Δεκέμβριο, κάποιοι ενεργοί πολίτες ανησυχήσαμε. Κάναμε δεκάδες δημόσιες παρεμβάσεις, ενημερώνοντας την κοινή γνώμη για τις διαστάσεις του θέματος, νομικές, πολιτικές και ανθρώπινες. Η πίεση της εκτελεστικής εξουσίας βρήκε αντιστάθμισμα στη φωνή της κοινωνίας των πολιτών.
Η απόφαση μη έκδοσης των Οκτώ από τον Αρειο Πάγο ήταν ιστορική: προάσπισε με τον καλύτερο τρόπο τη δημοκρατία και την τιμή της χώρας. Η θρασύτατη επανάληψη του αιτήματος της Τουρκίας προκάλεσε την καταγγελία της Ενωσης Δικαστών και Εισαγγελέων στην Ευρωπαϊκή Ενωση Δικαστών, που μαζί με την άμεση απόρριψη του νέου αιτήματος από το Εφετείο έδωσε στην ελληνική και στην τουρκική κυβέρνηση σαφές μήνυμα: η ελληνική Δικαιοσύνη δεν παίζει πολιτικά παιχνίδια.
Κατά τρόπο τραγικό, οι επαναπροωθήσεις τούρκων αντικαθεστωτικών συνδέονται άμεσα με την υπόθεση των Οκτώ, είναι με κάποια έννοια απόρροιά της. Οι καταγγελίες, που βασίζονται σε στοιχεία που ανέδειξε η Ελληνική Ενωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, δείχνουν ότι αντί να διδαχθεί δημοκρατικό ήθος από τους δικαστές μας, η κυβέρνηση έμαθε το ανάποδο. Αντί να αγκαλιάζει με τον νόμο τους άμοιρους ανθρώπους που ζητούν την προστασία μας, αποφάσισε να υιοθετήσει μεθόδους κακοποιών.
Η λέξη «επαναπροώθηση» ακούγεται σε όποιον δεν ξέρει σαν κάτι σχεδόν πολιτισμένο. Είναι ακριβώς το αντίθετο, μέτρο ωμής βαρβαρότητας. Σημαίνει ότι κρατικά όργανα ή άλλα που δρουν με την ανοχή του κράτους αρπάζουν ανθρώπους βίαια και τους παραδίδουν σε μια ξένη χώρα. Δεν συλλαμβάνουν, καθώς η σύλληψη απαιτεί εισαγγελική διαταγή –αρπάζουν. Οι υπαίτιοι δρουν σαν κοινοί κακοποιοί. Οι πράξεις τους είναι ποινικά εγκλήματα που παραβιάζουν κάθε αρχή εθνικής αξιοπρέπειας, δημοκρατίας, πολιτισμού και ανθρωπιάς.
Η κυβέρνηση είναι ο αποκλειστικός υπεύθυνος για τις παράνομες επαναπροωθήσεις, είτε ως αυτουργός είτε ως σιωπηλός συνεργός. Η ευθύνη αρχίζει από την κορυφή. Για τις περιπτώσεις φυγάδων που έφτασαν ώς αστυνομικά τμήματα, η ευθύνη του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη είναι προφανής. Για άλλες, αναλογούν πιθανώς ευθύνες και σε άλλα υπουργεία, ανάλογα με το αν οι φυσικοί αυτουργοί είναι αστυνομικοί, άνδρες άλλων υπηρεσιών ασφαλείας, στρατιωτικοί ή τραμπούκοι που δρουν με κρατική ανοχή. Οι αρμόδιοι υπουργοί, όποιοι είναι, είναι εθνικά, πολιτικά και ηθικά απόλυτα υπεύθυνοι. Το αν είναι και ποινικά μπορεί να το κρίνει μόνο η Δικαιοσύνη.
Στο πολιτικό επίπεδο, πρέπει να επαινεθεί ο ρόλος του Ποταμιού, του μόνου κόμματος που κατήγγειλε το θέμα δημόσια και στην Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου. Κατόπιν, η Μαρία Σπυράκη της ΝΔ έθεσε το θέμα στην Κομισιόν, ενώ βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ έκαναν μια ερώτηση σε υπουργούς. Πλην του Ποταμιού, όμως, οι ηγεσίες των κομμάτων δεν πήραν την αρμόζουσα θέση για τις επαναπροωθήσεις, ο δε κυβερνητικός εκπρόσωπος τις διέψευσε. Με εντυπωσιάζει η τόση περιφρόνηση για τις αξίες ενός σύγχρονου κράτους δικαίου.
Σε όλη την περίοδο των δικών για τους Οκτώ ήταν αξιοθαύμαστο ότι δεν υπήρξαν εκδηλώσεις τοξικού εθνικισμού. Από δεξιά ώς αριστερά, οι πολίτες στήριξαν το δίκαιο ανθρώπινα, δημοκρατικά και πατριωτικά. Πιστεύω, το ίδιο θα γίνει και με τις παράνομες επαναπροωθήσεις όταν προκύψουν περισσότερα στοιχεία. Και βέβαια θα υπάρξει οργή. Η απουσία, προς το παρόν, των αντιδράσεων που σίγουρα θα υπάρξουν δείχνει γιατί η κυβέρνηση δρα κρυφά: ξέρει το βαρύτατο τίμημα που θα έχουν οι πράξεις της.
Η διαδικασία των επαναπροωθήσεων δεν μπορεί να συμβαίνει χωρίς μια αφανή συμφωνία. Η τεκμηρίωση της συμφωνίας δεν είναι ακόμη εφικτή, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν βλέπουμε την αλήθεια. Κι όσοι δεν την παραδέχονται είναι είτε αφελείς είτε εθελοτυφλούν.
Το αν μια κυβέρνηση που εφαρμόζει τέτοιες άθλιες μεθοδεύσεις έχει την ετικέτα «αριστερή» ή «δεξιά» δεν έχει καμία σημασία. Σημασία έχει ότι όποιοι πολιτικοί κάνουν ή ανέχονται τέτοιες πράξεις παραβαίνουν, ασελγούν στη νομιμότητα και τη δημοκρατία, με τη δίψα τους για εξουσία να καταπατά κάθε ανώτερη αρχή. Το πρόσωπο της ελληνικής κυβέρνησης φάνηκε όταν δεν ντράπηκε, μόνη αυτή, να βάλει βέτο στην καταγγελία της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα. Εκεί τουλάχιστον η πράξη της ήταν φανερή. Το αίσχος των επαναπροωθήσεων στα μπουντρούμια του Ερντογάν γίνεται στο σκοτάδι.
«Ηθικό πλεονέκτημα» είπατε; Ωραίο ανέκδοτο!