Ο ντουλαμάς δεν είναι μόνο το ανδρικό πανωφόρι που φοράνε οι εύζωνοι της Προεδρικής Φρουράς γοητεύοντας με την εντυπωσιακή φωτογένειά τους στα selfies των περαστικών από το Σύνταγμα. Είναι επίσης εκείνο το σπάνιο γυναικείο κομμάτι, κεντημένο και διακοσμημένο επί ώρες από έμπειρα χέρια τεχνιτών του 18ου και 19ου αιώνα. Και τόσο πολύτιμο που μόνο γυναίκες από εύπορες οικογένειες μπορούσαν να παραγγείλουν για να το φοράνε επίσημα και να το παίρνουν μαζί τους στο τελευταίο τους ταξίδι. Η σπανιότητά του, η μνήμη εκείνων που το φορούσαν εγγράφεται στην ομορφιά του σχεδίου του. Η πληθωρικότητά του έδωσε τροφή στη φαντασία και το ταλέντο των ελλήνων σχεδιαστών και καλλιτεχνών οι οποίοι δέχτηκαν την πρόσκληση της Ιωάννας Παπαντωνίου, προέδρου του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος να το «ερμηνεύσουν» με τον δικό τους τρόπο, εγκαινιάζοντας με αυτό και τον χώρο εκδηλώσεων της Ελληνικής Ενδυμασιολογικής Εταιρείας στην Κανάρη 4. Σχεδιαστές και καλλιτέχνες δούλεψαν ελεύθερα χρησιμοποιώντας ανακυκλωμένα υλικά, μείγματα βιομηχανικών υλικών με πρώτες ύλες υψηλής ποιότητας, ποιητικούς στίχους και αρχιτεκτονική σκέψη.

«Χρησιμοποιούμε το χαρτί γιατί είναι πολύ εύκολο να σχιστεί και να τσαλακωθεί. Ολα τα γεγονότα που θυμόμαστε αφήνουν ένα μόνιμο, αν και ασταθές, αποτύπωμα στη μνήμη μας. Κάθε γεωγραφική μετακίνηση προκαλεί στον χάρτινο ντουλαμά μας καινούργια ίχνη. Αυτή είναι και η πιο σημαντική λειτουργία της μνήμης: καινούρια στοιχεία αφήνουν ίχνη πάνω στα παλιά. Ειδικά για τη συλλογική μνήμη που θέλει να είναι α-ληθής και για κάθε απαγγελία στον δημόσιο χώρο που θέλει να είναι ακριβής» επισημαίνει η Ιρις Λυκουριώτη από τους Αρχιτέκτονες της Φάλαινας που δούλεψαν την έννοια δομής του ρούχου.

Καθένας και καθεμία με το δικό του ύφος και ερμηνευτική γλώσσα έδειξαν στον ντουλαμά την απενοχοποιημένη εκτίμησή τους. Για τους σχεδιαστές Αγγελο Μπράτη, Δημήτρη Ντάσιο, Μάρκελο Νύκτα, Αγγελο Φρέντζο, τον οίκο Faliakos, τη Zeus & Dione, τις καλλιτέχνιδες Μαρία Λοϊζίδου, Μαρία Παπαδημητρίου, Νάνα Σαχίνη τα έργα τους δείχνουν την ειλικρίνεια να ξανακοιτάξουν το παρελθόν και να το αντιμετωπίσουν με θαυμασμό και ερευνητική διάθεση, χωρίς την υπεροπτική συμπεριφορά που άλλοτε συνόδευε καθετί που μας συνέδεε με τον πολιτισμό και τη γεωγραφία του τόπου.

«Δείχνουμε τι εφαρμογές μπορείνα έχει ένα παραδοσιακό κοστούμι και πώς η αυθεντικότητα πρέπει να έχει ταυτότητα και προέλευση από τις ρίζες μας και όχι από εφήμερες τάσεις», λένε οι σχεδιαστές του maison Faliakos Βενέδικτος Αντύπας και Χρήστος Πετρίδης.

«Το πιρπιρί περνούσε από μάνα σε κόρη. Παραδοσιακές τελετουργίες… Μα θα σου επιβάλω εγώ τι θα σε περιβάλλει; Το ξήλωσα. Νέο πατρόν. Τα άφησα όλα ως σημειώσεις όπως οι ράφτρες», περιγράφει την εγκατάστασή της η Νάνα Σαχίνη σε ένα συγκινητικό γράμμα προς την κόρη της. Η Μαρία Λοϊζίδου δούλεψε στην Κύπρο με παλιούς ράφτες ανδρικών κοστουμιών δίνοντας έμφαση στη «δύναμη της ευθραυστότητας» του ντουλαμά.

Η Μαρία Παπαδημητρίου «επισκέπτεται» την ενότητα του έργου τηςΦirma Gypsy Globales, ράβοντας ντουλαμά από τα υφάσματα του έργου της με θέμα τη μόδα των Ρομά. «Ηταν το τελευταίο ένδυμα που φορούσε μια γυναίκα πάνω από τα άλλα ρούχα της, προστατεύοντας έτσι τον εαυτό της και τα άλλα ρούχα. Η μεταφορά στη σύγχρονη εκδοχή του διατηρεί το στοιχείο της προστασίας με τη χρήση υλικών που χαρακτηρίζουν τις στολές εργασίας, συγκεκριμένα τα συνθετικά υλικά και τα ανακλαστικά στοιχεία», προσθέτει ο Αγγελος Φρέντζος για την εκδοχή του από PVC κεντημένο με ασημοκλωστή.

Η αναζήτηση ταυτότητας της σύγχρονης ελληνικής δημιουργικότητας συνεχίζεται στο Λονδίνο. Η Ιωάννα Παπαντωνίου παρουσιάζει στις 28/6 την ιστορία του ντουλαμά και τους συνεχιστές της στο πλαίσιο του ετήσιου συνεδρίου του ICOM Costume Committee, μέλος του οποίου είναι το Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ιδρυμα.

Τελευταία Νέα