Ο δρόμος μέχρι το ελβετικό θέρετρο στο Κρανς Μοντανά, περίπου εκατόν πενήντα χιλιόμετρα βόρεια της Γενεύης, είναι ανηφορικός. Το αλπικό τοπίο δένει με τις προσδοκίες που καταγράφονται, καθώς η κλεψύδρα μετρά αντίστροφα μέχρι τη νέα Διάσκεψη για το Κυπριακό στις 28 Ιουνίου. Προϋποθέσεις επιτυχίας δεν διαφαίνονται στον ορίζοντα –και αυτό επηρεάζει κάθε πλευρά.
Επιπλέον, το κοινό έγγραφο με τις θέσεις όλων των πλευρών που ανέλαβε να συντάξει ο ειδικός διαμεσολαβητής του ΟΗΕ, Εσπεν Μπαρθ Αϊντα, αντί να διευκολύνει μάλλον περιπλέκει τις επικείμενες συζητήσεις που κινδυνεύουν να εξελιχθούν σε μια επανάληψη της Γενεύης Ι, με τη διαφορά ότι αυτή τη φορά δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια καθυστερήσεων.
Το deadline προς τα εμπλεκόμενα μέρη να καταθέσουν τις παρατηρήσεις τους πάνω στο προσχέδιο του κοινού εγγράφου Αϊντα έληξε χθες και το επόμενο –και δυσκολότερο –σκέλος της αποστολής του νορβηγού διπλωμάτη είναι η ενσωμάτωση των παρατηρήσεων που έχει καταθέσει κάθε πλευρά, πλην της Βρετανίας. Το Ηνωμένο Βασίλειο, που αποτελεί μια εκ των τριών εγγυητριών δυνάμεων, σε αυτήν τη φάση εξαιρείται από την εν λόγω διαδικασία. Αν και, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, παρατηρήσεις δεν αναμένονται από το Λονδίνο, που φαίνεται πως είναι απόλυτα ικανοποιημένο από τους χειρισμούς Αϊντα.
Δεν συμβαίνει το ίδιο με τη Λευκωσία, που έχει καταθέσει αρκετές σελίδες με σχόλια και παρατηρήσεις –οι ενστάσεις, δηλαδή, ξεπερνούν πλέον σε έκταση το προσχέδιο του συνέταξε ο διαμεσολαβητής και αριθμεί εννέα σελίδες.
Αθήνα – Λευκωσία. Ο «Οδηγός για τις διαπραγματεύσεις στην ασφάλεια και τις εγγυήσεις» που συντάχθηκε μεν από τον ΟΗΕ, χωρίς ωστόσο να περιλαμβάνει προτάσεις του Οργανισμού και με προφανή στόχο να απαλειφθεί το στάδιο της παράθεσης θέσεων, δεν φαίνεται να ικανοποιεί ούτε την Αθήνα. Στο νεοκλασικό της Βασιλίσσης Σοφίας, από όπου εξαρχής είχαν εκφραστεί επιφυλάξεις ως προς τα κίνητρα και τον ρόλο του ειδικού διαμεσολαβητή, εκτιμούν ότι το προσχέδιο Αϊντα –τουλάχιστον σε επίπεδο διατυπώσεων –επιχειρεί να επαναφέρει από το παράθυρο το καθεστώς των εγγυήσεων. Διπλωματικές πηγές εξηγούν ότι στο κείμενο γίνεται λόγος για «αντικατάσταση» (replacement) των εγγυήσεων και όχι για κατάργησή τους, όπως ζητεί η Αθήνα, ενώ διαφωνίες καταγράφονται και στη δεύτερη βασική προϋπόθεση που θέτει η ελληνική πλευρά και η οποία σχετίζεται με την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων εντός συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος.
Θολά τα διαδικαστικά. Πέρα από τα αδιευκρίνιστα σημεία που κάθε πλευρά διαπιστώνει στο προσχέδιο Αϊντα, θολά παραμένουν και τα λεγόμενα διαδικαστικά ζητήματα για τον τρόπο με τον οποίο θα διεξαχθούν οι συζητήσεις, αφού είναι γνωστό ότι τα Κατεχόμενα σε αντίθεση με τη Λευκωσία επιδιώκουν διαπραγματεύσεις εφόλης της ύλης. Οπως ανέφεραν διπλωματικές πηγές, ζητήματα όπως ποιο θέμα θα συζητηθεί πρώτο ή ποια πλευρά θα τοποθετηθεί πρώτη, δεν έχουν ακόμη κλείσει, παρότι είναι μείζονος σημασίας για την τροπή που θα λάβουν οι συζητήσεις, ο χρονικός ορίζοντας των οποίων θα είναι μάλλον στενός.
Σύμφωνα με πληροφορίες, βασική επιδίωξη είναι όλα τα κρίσιμα θέματα του Κυπριακού να τεθούν με την έναρξη της διάσκεψης και να κλείσουν μέσα σε διάστημα που δεν θα ξεπερνά τις τρεις ημέρες. Η εκδοχή μιας διάσκεψης – αστραπή φαίνεται πως κερδίζει έδαφος αν συνδεθεί και με τη χθεσινή ανακοίνωση από την πλευρά του ΟΗΕ για την άφιξη του γενικού γραμματέα του Οργανισμού Αντόνιο Γκουτέρες στο ελβετικό θέρετρο, στις 30 Ιουνίου, δηλαδή δύο ημέρες μετά την έναρξη των εργασιών.
