Επιστροφή στις αγορές με όχημα το ομόλογο Σαμαρά μελετά η κυβέρνηση, αναζητώντας ένα νέο αφήγημα για να ξεκολλήσει από τη μίζερη πραγματικότητα πριν πέσει στα πολύ βαθιά νερά της τρίτης αξιολόγησης από το φθινόπωρο.
Αν η οικονομία ήταν μόνο κλίμα, τα πράγματα θα ήταν εύκολα. Μια επανέκδοση του ομολόγου Σαμαρά που λήγει τον Ιούλιο θα μπορούσε να θεωρηθεί πως μπορεί να δώσει το φιλί της ζωής σε μία κυβέρνηση η οποία σύντομα θα αναμετρηθεί με τις δικές της δεσμεύσεις στην αρένα του Μνημονίου.
Τα σχέδια δεν είναι ασύνηθες να διαψεύδονται από την πραγματικότητα. Ακόμα και εάν υπάρξει σήμα εξόδου στις αγορές, οι άνθρωποι που θα χάνουν τα σπίτια τους στους πλειστηριασμούς και τα λουκέτα στις επιχειρήσεις υπό το βάρος της υπερφορολόγησης και των κατασχέσεων δεν μπορούν να μπουν στην ίδια ζυγαριά. Το μέλλον θα το ζήσουμε σύντομα.
Προς το παρόν, ασφαλείς πληροφορίες αναφέρουν ότι η Rothschild έχει εισηγηθεί στο υπουργείο Οικονομικών και τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους την ανανέωση του τριετούς ομολόγου ύψους 1,5 δισ. ευρώ που εκδόθηκε στις 10 Ιουλίου 2014 με επιτόκιο 3,5%.
Παράγοντες της αγοράς ομολόγων δίνουν αυξημένες πιθανότητες υλοποίησης του σχεδίου τις επόμενες ημέρες.
Θεωρούν ένα τέτοιο εγχείρημα σχετικά εύκολο. Οι αγορές αισθάνονται ασφαλείς ότι η Ελλάδα δεν θα χρεοκοπήσει μέσα στην επόμενη τριετία, επομένως οι επενδυτές θα πάρουν τα λεφτά τους πίσω, με μια πολύ καλή απόδοση πέριξ του 3%.
Αποφάσεις για το εάν η εισήγηση της Rothschild θα γίνει αποδεκτή ή όχι δεν είναι γνωστό ακόμα αν έχουν ληφθεί. Προφανώς δεν ανακοινώνονται εκ των προτέρων. Τα μηνύματα που έλαβαν τις προηγούμενες ημέρες Ευκλείδης Τσακαλώτος στο Λονδίνο και Δημήτρης Παπαδημητρίου στις ΗΠΑ από επενδυτές θα βαρύνουν στις τελικές κυβερνητικές αποφάσεις.
Στον καθημερινό μικρόκοσμο της ελληνικής οικογένειας και της επιχειρηματικής κοινότητας των μικρομεσαίων, το στόρι σταδιακής επιστροφής στην κανονικότητα των αγορών έχει περιορισμένο ακροατήριο. Ούτως ή άλλως, ακόμα και αν γίνει το swap του ομολόγου Σαμαρά, η απεξάρτηση από τα Μνημόνια και η βιώσιμη έξοδος στις αγορές έχει ακόμα μακρύ δρόμο μπροστά της σπαρμένο με (προ)ψηφισμένες σκληρές «μεταρρυθμίσεις» για συνταξιούχους και φορολογουμένους.
Πριν ακόμα φτάσουμε στα νέα μέτρα, πλειστηριασμοί και κατασχέσεις αναμένεται να δώσουν τον κυρίαρχο τόνο στην καθημερινότητά μας τους επόμενους μήνες.
Οι συμβολαιογράφοι έπειτα από οκτώ μήνες κινητοποιήσεων σταμάτησαν από χθες την αποχή. Από την ερχόμενη εβδομάδα οι πλειστηριασμοί θα διενεργούνται κανονικά, χωρίς να υπάρχει το όριο των 300.000 ευρώ, ενώ στις 27 και 28 Ιουλίου σχεδιάζεται να γίνουν οι πρώτοι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί ακινήτων έπειτα από τραπεζική κατάσχεση. Το σύνθημα «κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη» έχει μετουσιωθεί σε κακόγουστη φάρσα.
Την ίδια ώρα, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) σε μία προσπάθεια να εισπράξει το βουνό των νέων φόρων που έχει ψηφίσει η κυβέρνηση, αλλά και παλαιές φορολογικές αμαρτίες, στρέφεται με μεγαλύτερη ένταση σε κατασχέσεις ανεβάζοντας επίπεδο από τους τραπεζικούς λογαριασμούς σε αναγκαστικές κατασχέσεις εις χείρας τρίτων.
Το ραβασάκι της ΑΑΔΕ
«Η κατάσταση την οποία βιώνει ο επιχειρηματικός κόσμος έχει πλέον ξεφύγει από κάθε όριο». Με τη φράση αυτή ο Ιωάννης Φωτιάδης, επικεφαλής της Επιμελητηριακής Ομάδας Νέοι Ορίζοντες στο Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, επιχειρεί να περιγράψει την απόγνωση με την οποία ήρθαν αντιμέτωποι βιοτέχνες συνάδελφοί του τις προηγούμενες ημέρες στη Θεσσαλονίκη όταν τους επιδόθηκε από δικαστικό επιμελητή το γράμμα της αναγκαστικής κατάσχεσης εις χείρας τρίτων.
Στις 7 Ιουνίου, το ραβασάκι της ΑΑΔΕ χτύπησε την πόρτα μιας οικογενειακής επιχείρησης η οποία κατασκευάζει κάγκελα. Ενας από τους προμηθευτές της επιχείρησης χρωστά στην Εφορία 34.197,51 ευρώ. Το δικαστικό τμήμα Εφορίας της Θεσσαλονίκης, έχοντας εξαντλήσει τα κλασικά μέτρα κατασχέσεων τραπεζικών λογαριασμών του οφειλέτη, στράφηκε στον πελάτη του. Το ραβασάκι έλεγε ότι «κατάσχω αναγκαστικά στα χέρια σας ως τρίτου όσα οφείλετε ή μέλλετε να οφείλετε από συναλλαγές ως πελάτης του πιο πάνω οφειλέτη και μέχρι του ποσού των 34.197,51 ευρώ και σας προσκαλώ, όπως εντός οκτώ ημερών από την επίδοση του παρόντος ή εντός δέκα ημερών αν πρόκειται για πιστωτικό ίδρυμα, για την ικανοποίηση των απαιτήσεων του Δημοσίου, να καταθέσετε τα κατασχεμένα χρήματα στη ΔΟΥ αν πρόκειται για εγχώριο νόμισμα, ή τις κινητές αξίες ή ξένα νομίσματα στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων ή παραδώσετε στο Συμβολαιογράφο, ή Ειρηνοδίκη ή Πρόεδρο της κοινότητας εάν πρόκειται για κινητά πράγματα».
Ο Ιωάννης Φωτιάδης κάνει λόγο για τσουνάμι κατασχέσεων στην αγορά, που απειλεί να πνίξει επιχειρήσεις οι οποίες με νύχια και με δόντια έχουν καταφέρει να επιβιώσουν. «Τώρα μας κυνηγάνε και για τα χρέη, όχι τα δικά μας, αλλά των προμηθευτών» συμπληρώνει για να καταλήξει: «Δεν καταλαβαίνουν ότι η πολιτική τους είναι αποτυχημένη. Οσο ανεβάζουν τους φόρους και τις υποχρεώσεις δεν θα υπάρξει ανάπτυξη».
Τα πλέον πρόσφατα στοιχεία αναφορικά με τις κατασχέσεις δείχνουν ότι στο τέλος Απριλίου 906.101 φορολογούμενοι ήταν περικυκλωμένοι από αναγκαστικά μέτρα είσπραξης. Τα περιθώρια επιτάχυνσης κατασχέσεων και πλειστηριασμών είναι μεγάλα. Περισσότεροι από 4 εκατομμύρια φορολογούμενοι έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη σε Εφορία και τελωνεία, ενώ σε 1,6 εκατομμύρια φορολογουμένους ο εισπρακτικός μηχανισμός έχει τη δυνατότητα να επιβάλει αναγκαστικά μέτρα είσπραξης.
Και απειλή νέων μέτρων
Τον Οκτώβριο η θηλιά θα σφίξει κι άλλο. Οι εκπρόσωποι των δανειστών αναμένεται να επανέλθουν στην Αθήνα, πιάνοντας δουλειά για την τρίτη αξιολόγηση του Μνημονίου. Επειδή ήδη διαγράφεται ορατό το ενδεχόμενο η κυβέρνηση να επιχειρήσει να την τραβήξει χρονικά όσο περισσότερο μπορεί –στο πλαίσιο της σκληρής διαπραγμάτευσης -, ευρωπαϊκή πηγή επισημαίνει τον κίνδυνο τον Οκτώβριο να πέσει ένα εξαιρετικά βαρύ –πολιτικά και κυριολεκτικά –φορτίο μεταρρυθμίσεων στο προσκήνιο. Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει άλλωστε το ενδεχόμενο το ΔΝΤ να ζητήσει κι άλλα δημοσιονομικά μέτρα για το 2018 τον Οκτώβριο, καθώς το Ταμείο εξακολουθεί να προβλέπει πλεόνασμα 2,3% του ΑΕΠ όταν ο στόχος είναι 3,5%.
Σε χθεσινή ανάλυσή της η Bank of America προβλέπει ένα «ήσυχο καλοκαίρι» πριν ξεσπάσει η καταιγίδα της τρίτης αξιολόγησης. «Η επόμενη αξιολόγηση θα επικεντρωθεί στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, ένα πολύ προβληματικό κομμάτι του ελληνικού προγράμματος, καθώς και στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων των τραπεζών που αποτελεί μια πολύ μεγάλη πρόκληση» σημειώνει.
Το βασικό σενάριο της τράπεζας προβλέπει διαδοχή του Μνημονίου από ένα «πιο ελαφρύ πρόγραμμα που θα παρακολουθεί τον οδικό χάρτη σύνδεσης των μέτρων ελάφρυνσης χρέους με μεταρρυθμίσεις και ανάπτυξη». Βιώσιμη έξοδο στις αγορές δεν προβλέπει πριν από το δεύτερο εξάμηνο του 2018, χωρίς να αποκλείει νωρίτερα πρόσβαση στις αγορές «με υψηλότερο κόστος και μόνο για μικρά ποσά».
Σε σαφώς πιο απαισιόδοξους τόνους η Citi εκτιμά ότι η Ελλάδα δεν αναμένεται να επιτύχει πλήρη έξοδο στις αγορές, ακόμα και μετά το τέλος του τρίτου προγράμματος.
Το Eurogroup με την τελευταία απόφασή του έχει δεσμευθεί να βοηθήσει την Ελλάδα να ανακτήσει πρόσβαση στις αγορές. Η βοήθεια αυτή θεωρείται βέβαιο ότι δεν θα χαριστεί. Θα απαιτηθούν σκληρές μεταρρυθμίσεις όχι μόνο στα χαρτιά αλλά στην πράξη, εκεί όπου η αριστερή ιδεολογία υπουργών της κυβέρνησης συγκρούεται με μια φιλελεύθερη πολιτική.
Ηδη οι πρώτες συγκρούσεις με τους δανειστές, πριν καλά καλά ξεκινήσει η τρίτη αξιολόγηση, είναι εμφανείς.
Το μήνυμα το οποίο έχει σταλεί στην κυβέρνηση αφορά τουλάχιστον τρεις συν μία (την τελική) διαδοχικές αξιολογήσεις στο διάστημα που απομένει έως τον Αύγουστο του 2018, όταν λήγει το τρίτο Μνημόνιο. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι από τον Οκτώβριο και μετά, κάθε τρεις μήνες, το κουαρτέτο θα βρίσκεται στην Αθήνα στρέφοντας τους προβολείς της επικαιρότητας διαρκώς στο Μνημόνιο.
Η κυβέρνηση όμως επιχειρεί να στήσει ένα νέο στόρι, στο τέλους του οποίου θα καταφέρει να σκίσει το δικό της Μνημόνιο και επιδιώκει μία αξιολόγηση τον Οκτώβριο και άλλη μία του χρόνου το καλοκαίρι.
Αν δεν πετύχει η σκληρή διαπραγμάτευση στο πλήθος των αξιολογήσεων, υπάρχει τρόπος να πετύχει τις επιδιώξεις της. Μπορεί κάλλιστα να ροκανίζει τον χρόνο, όπως έκανε με τη δεύτερη αξιολόγηση η οποία ξεκίνησε πέρυσι τον Οκτώβριο και κλείνει επιτυχώς μετά την ψήφιση νέων μέτρων 5,5 δισ. ευρώ τις επόμενες ημέρες όταν θα έρθει στην Αθήνα η δόση των 7,7 δισ. ευρώ. Η διευθέτηση του χρέους και το global deal ακόμα αναζητούνται.
