«SOS: Πεντάγωνο καλεί Μόσχα»: Η ιδέα και μόνο ενός δράματος με θέμα μια επικείμενη σύρραξη ΗΠΑ και Σοβιετικής Ενωσης προκαλούσε αλλεπάλληλους πονοκεφάλους στον Στάνλεϊ Κιούμπρικ. Ηθελε να προβληματίσει το κοινό, ναι, αλλά δεν ήθελε και να το τρομοκρατήσει (η ανάγκη αυτή του «ξημερώθηκε» μόλις το 1980 με τη «Λάμψη», που παρεμπιπτόντως θα επανεκδοθεί και αυτή μέσα στο όχι και τόσο ταιριαστό είναι η αλήθεια, καυτό φετινό καλοκαίρι) –μα πώς θα μπορούσε να σταθεί πιστός στις έρευνες που προειδοποιούσαν για ολική καταστροφή του πλανήτη σε περίπτωση τέτοιας πολεμικής εμπλοκής; Μέχρι που συνειδητοποίησε ότι μπορούσε να πει τα πάντα και ταυτοχρόνως να μετατρέψει το –ήδη γραμμένο! –αρχικό σενάριο σε υστερική κωμωδία. Ολα αυτά το 1964.
Τώρα, αναλογιστείτε τα εξής: δύο χρόνια πριν η κρίση της Κούβας έφερε στα πρόθυρα του πολέμου τις δύο υπερδυνάμεις (λέγεται πως φτάσαμε κοντύτερα από ποτέ στην πυρηνική καταστροφή), ενώ το αμέσως επόμενο έτος, το 1963, εγκαταστάθηκε το περιβόητο «κόκκινο τηλέφωνο» σε Κρεμλίνο και Λευκό Οίκο (μάλιστα, η «κόκκινη σύνδεση» κάνει και την εμφάνισή της στο φιλμ). Την ίδια χρονιά επίσης είχαμε τη συμφωνία για την απαγόρευση πυρηνικών δοκιμών. Με άλλα λόγια, το ζήτημα ήταν φλέγον και το κοινό δεν θα ήταν σε θέση να διαχειριστεί ένα σοβαρό δράμα με επίκεντρο την ψυχροπολεμική σχέση των δύο υπερδυνάμεων (εξού και η εμπορική αποτυχία του «Fail Safe» που γύρισε την ίδια εποχή ο Σίντνεϊ Λουμέτ). Εδώ όμως όλα λειτουργούν, γιατί το «Dr Strangelove» είναι μια ιδιοφυώς στημένη κωμωδία: το χιούμορ ποτέ δεν διαβρώνει τη σοβαρότητα της κατάστασης, αλλά ταυτόχρονα τη γελοιοποιεί μέσα σε ένα πλαίσιο που θα μπορούσε να είναι τόσο φανταστικό όσο και απολύτως υπαρκτό.
Τι συμβαίνει λοιπόν στο «SOS: Πεντάγωνο καλεί Μόσχα»; Πολύ απλά, ένας παράφρων αμερικανός στρατηγός διατάζει τα βομβαρδιστικά του να εξαπολύσουν πυρηνική επίθεση κατά της Σοβιετικής Ενωσης. Κι ενώ το Πεντάγωνο καλεί τη Μόσχα για να αντιμετωπίσουν από κοινού την ιδιόρρυθμη κατάσταση, πληροφορείται την ύπαρξη ενός μηχανισμού ρωσικών αντιποίνων που ούτε οι Σοβιετικοί είναι σε θέση να ελέγξουν. Ο Πίτερ Σέλερς σε τριπλό ρόλο ξεδιπλώνει ολόκληρη την κωμική γκάμα του (θα έπαιζε και τέταρτο, αλλά είχε ένα μικροατύχημα στα γυρίσματα), ο Τζορτζ Σκοτ δείχνει επίσης να το απολαμβάνει, ενώ μια στρατιά δεύτερων ρόλων αφήνει ανεξίτηλο στίγμα. Ποιος έχει ξεχάσει, ας πούμε, την εικόνα του Σλιμ Πίκενς καβάλα σ’ ένα βλήμα; Σημειώστε παρακαλώ πως όταν ο Ρόναλντ Ρίγκαν ανέβηκε στην εξουσία το 1981 και μετακόμισε στον Λευκό Οίκο, το πρώτο που ρώτησε ήταν «πού βρίσκεται το Δωμάτιο του Πολέμου;».
(Βαθμοί: 10)
