Ο εφιάλτης των μαζικών πλειστηριασμών ακινήτων χωρίς καμία προστασία για την πρώτη κατοικία χτυπά την πόρτα χιλιάδων ιδιοκτητών ακινήτων. Ακόμα και για χρέη της τάξης των 2.500 ευρώ οφειλέτες κινδυνεύουν να χάσουν την πρώτη κατοικία τους σε ένα τσουνάμι πλειστηριασμών που αναμένεται να φουντώσει τις επόμενες ημέρες και να κορυφωθεί τον Σεπτέμβριο με τη λειτουργία της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, μέσω της οποίας τα ακίνητα θα βγαίνουν στο σφυρί με διαδικασίες εξπρές.
Πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας και κάθε κατηγορίας ακινήτων για οφειλές δανειοληπτών προς τις τράπεζες αλλά και οφειλές μεταξύ ιδιωτών περιλαμβάνονται στην καυτή λίστα που βρίσκεται στα ειρηνοδικεία και η οποία αναμένεται να «ενεργοποιηθεί» τις επόμενες ημέρες. Πρόκειται για 3.500 περιπτώσεις πλειστηριασμών ακινήτων, οι οποίοι, όπως εκτιμούν αρμόδιοι παράγοντες, τους επόμενους μήνες θα εκτοξευθούν και θα ξεπεράσουν τις 20.000 καθώς οι τράπεζες θα ανεβάσουν ταχύτητα για να πιάσουν τους στόχους για τη μείωση των κόκκινων δανείων. Το τσουνάμι που έρχεται χτυπά και την πόρτα της κυβέρνησης, η οποία τους επόμενους μήνες θα βρεθεί αντιμέτωπη με ένα διογκούμενο κύμα αντιδράσεων και εκ των πραγμάτων θα κληθεί να διαχειριστεί το πολιτικό κόστος που συνεπάγεται η διάψευση των υποσχέσεών της.
ΕΝΤΑΣΗ. Χθες ήταν η πρώτη μέρα πραγματοποίησης πλειστηριασμών χωρίς περιορισμούς ως προς το ποσό για το οποίο έγινε η κατάσχεση. Μόνο στην Αττική είχαν προσδιοριστεί 60 συνολικά υποθέσεις, με τις 20 από αυτές να αφορούν πρώτες κατοικίες. Οι πλειστηριασμοί ματαιώθηκαν. Στα ειρηνοδικεία της ελληνικής επικράτειας το κίνημα κατά των πλειστηριασμών απέτρεψε για ακόμα μία φορά την πραγματοποίησή τους.
Μέλη του κινήματος κατά των πλειστηριασμών είχαν συγκεντρωθεί χθες το απόγευμα στο Ειρηνοδικείο Αθηνών, στο ισόγειο, κρατώντας στα χέρια τους πανό με συνθήματα υπέρ της προστασίας της πρώτης κατοικίας. Το Ειρηνοδικείο αντηχεί τις φωνές τους και το «Κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη» γεμίζει τον χώρο.
Λίγα λεπτά μετά, οι συμβολαιογράφοι προσπαθούν να διασχίσουν το συγκεντρωμένο πλήθος και να εισέλθουν στο ακροατήριο για την έναρξη της διαδικασίας. Με συντονισμένες κινήσεις τα 50 και πλέον άτομα που έχουν καταλάβει την είσοδο του δικαστηρίου τούς το απαγορεύουν. Την αποχώρησή τους συνοδεύουν νέα συνθήματα και γιουχαΐσματα.
Στο πλήθος αυτό συναντάς από πολιτικούς μέχρι απεγνωσμένους οφειλέτες που παλεύουν με νύχια και με δόντια να σώσουν το σπίτι τους. Τους ακούς να κάνουν φωναχτά υπολογισμούς για το πόσα χρήματα θα πρέπει να συγκεντρώσουν για να σώσουν την κατοικία τους. Και άλλους, πιο σύνθετους, για το πώς θα παραμείνουν στη ζωή για αρκετές δεκαετίες προκειμένου να καταφέρουν να ξεπληρώσουν το δάνειο που πήραν σε άλλα χρόνια –χρόνια ευδαιμονίας και αφθονίας. Η απόγνωσή τους μεταγγίζεται στους οικείους τους. Συναντάς με το βλέμμα ανθρώπους που ανταλλάσσουν κουράγιο. Οι αριθμοί γεννούν φόβο. Ψαλιδίζουν κάθε ελπίδα, κάθε ψήγμα αισιοδοξίας…
Και από Σεπτέμβριο στο σφυρί με διαδικασίες-εξπρές
Από τις αρχές του έτους μέχρι και τις 25 Ιουνίου είχαν ανακοινωθεί περισσότερες από 3.000 υποθέσεις ακινήτων για τα οποία έχουν προσδιοριστεί ο τόπος και ο χρόνος διεξαγωγής πλειστηριασμού. Πριν από μόλις οκτώ μήνες ο αριθμός τους δεν ξεπερνούσε τους 700.
Σε αυτό το πλαίσιο προστίθεται και η λήξη της αποχής των συμβολαιογράφων. Τους τελευταίους οκτώ μήνες απείχαν από την πραγματοποίηση πλειστηριασμών. Το πρόσφατο χρονικό διάστημα είχαν περιορίσει την αποχή τους στους πλειστηριασμούς που αφορούσαν οφειλές έως και 300.000 ευρώ.
Προσδοκούσαν και το διατύπωναν δημόσια, με κάθε τρόπο, τη θεσμοθέτηση από την πολιτεία ενός νομοθετικού πλαισίου που θα προστάτευε την πρώτη κατοικία των οικονομικά αδύναμων οφειλετών και θα επέτρεπε την ομαλή διεξαγωγή λοιπών πλειστηριασμών. Η πολιτεία «άργησε μία μέρα». Ακριβέστερα, οκτώ και πλέον μήνες. Δεν υπάρχει μέχρι σήμερα νόμος που να προστατεύει την πρώτη κατοικία από πλειστηριασμούς. Ούτε καν ένας αυστηρός νόμος με κριτήρια και προϋποθέσεις.
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ. Και όλα αυτά είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Τον Σεπτέμβριο αναμένεται η λειτουργία της ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας πλειστηριασμών. Διαφημίζεται ως εργαλείο προστασίας των συμβολαιογράφων από τα κινήματα διαμαρτυρίας και ως βοήθημα αντιμετώπισης των κόκκινων δανείων. Προορίζεται για μέσο σίγασης των φωνών διαμαρτυρίας.
Δυστυχώς. Και όχι μόνο. Θα αποτελέσει βασικό μέσο επιδείνωσης της οικονομικής ανέχειας που βιώνει ο μέσος Ελληνας. Με ένα «κλικ» το σπίτι του θα αλλάζει χέρια και θα βλέπει σε ζωντανή σύνδεση την αρπαγή της κατοικίας του. Γιατί, μη γελιόμαστε, ο πλειστηριασμός της πρώτης κατοικίας για τον οικονομικά αδύναμο, αρπαγή συνιστά. Τιμή εκκίνησης του πλειστηριασμού θα είναι η εμπορική αξία του ακινήτου. Ερώτημα μεγάλο –για ποια εμπορική αξία μιλάμε;
Δεν είναι δα και μυστικό ότι η κρίση στην αγορά ακινήτων έχει οδηγήσει τις εμπορικές αξίες τους σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Στην πράξη, ο οφειλέτης θα χάνει την κατοικία του έναντι μικρού τιμήματος και θα πρέπει να βρει τρόπο να πληρώσει και το υπόλοιπο ποσό του δανείου!
Η Σουζάνα Κλημεντίδη είναι δικηγόρος