Η γεωπολιτική του ευρωπαϊκού συναισθήματος

Οσα βρίσκονται εν εξελίξει σε Γαλλία και Βρετανία θα αποδειχθούν αποφασιστικής σημασίας. Μένει να δούμε αν οι Βρετανοί μπορούν να διορθώσουν τη ζημιά που επέφεραν στον εαυτό τους με το Brexit. Και δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο αν οι Γάλλοι μπορούν να αξιοποιήσουν την ισχυρή και θετική ενέργεια του νέου προέδρου τους Εμανουέλ Μακρόν ώστε να εφαρμόσουν τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις.

Σήμερα, η αυτοπεποίθηση φαίνεται να εκλείπει στη Βρετανία λόγω της κοινωνικής και πολιτικής αναταραχής, της τρομοκρατίας και της αβεβαιότητας για το μέλλον της χώρας. Σύμφωνα με κάποιες δημοσκοπήσεις, παρότι όσοι ψήφισαν υπέρ του Brexit εμμένουν στην απόφασή τους, τα αντιευρωπαϊκά αισθήματα έχουν περιοριστεί. Οι ψηφοφόροι έχουν αρχίσει να ανησυχούν για το πώς θα γίνει η Βρετανία, μετά την έξοδο από την ΕΕ, πιο ασφαλής ή για το πώς θα καλυφθούν οι ανάγκες των πιο φτωχών και ευάλωτων.

Στη Γαλλία, αντίθετα, κάποιος αισθάνεται μια νέα, θετική ενέργεια. Η ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον έχει επιστρέψει –κάτι που αντικατοπτρίζεται στη μεγάλη υποστήριξη από τους πολίτες για τη διεκδίκηση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2024. Φυσικά, η γαλλική αισιοδοξία δεν σημαίνει ότι όσοι ηττήθηκαν στις κάλπες δεν θα κατέβουν στους δρόμους, ιδιαίτερα εναντίον των αλλαγών στην αγορά εργασίας. Ωστόσο η ατμόσφαιρα στη χώρα είναι πιο ελαφριά, πιο χαρούμενη. Μου θυμίζει την ατμόσφαιρα που υπήρχε στη Γαλλία τον Ιούλιο του 1998, αφότου οι τρικολόρ θριάμβευσαν επί της Βραζιλίας στον τελικό του Μουντιάλ. Αυτή τη φορά, όμως, η αίσθηση της χαράς είναι πιο βαθιά. Το οικονομικό κλίμα στην Ευρώπη είναι πιο ευνοϊκό και η ισορροπία δυνάμεων μεταξύ των γαλλικών συνδικάτων αλλάζει προς όφελος εκείνων που τάσσονται υπέρ των αλλαγών.

Ως αποτέλεσμα της εκλογής Μακρόν και του αποτυχημένου στοιχήματος της βρετανίδας πρωθυπουργού Τερίζα Μέι με τις πρόωρες εκλογές ελπίζοντας ότι θα διαπραγματευθεί το Brexit από θέση μεγαλύτερης ισχύος, η Γαλλία τώρα επηρεάζει την πορεία της Ευρώπης πολύ περισσότερο από ό,τι η Βρετανία. Η μοναδική χώρα από τις «τρεις μεγάλες» της ΕΕ που παραμένει σταθερή είναι η Γερμανία, εν αναμονή της επανεκλογής της Ανγκελα Μέρκελ στην καγκελαρία, τον Σεπτέμβριο.

Μια νέα και καλύτερη σχέση Γερμανίας και Γαλλίας θα συμβάλει σημαντικά στην ευρωπαϊκή σταθερότητα. Το ευρωπαϊκό πρόβλημα, αντίθετα με όσα υποστηρίζουν κάποιοι, δεν ήταν «πολλή Γερμανία». Ηταν «λίγη Γαλλία». Η ανασυγκρότηση του γαλλογερμανικού άξονα θα βοηθήσει ολόκληρη την Ευρώπη. Τα συναισθήματα μπορεί να μην είναι αρκετά για να εξηγήσουν όλες τις πολιτικές πραγματικότητες. Ωστόσο η αλλαγή στην ατμόσφαιρα στη Βρετανία και στη Γαλλία είναι αδιαμφισβήτητη. Και θα παίξει σημαντικό ρόλο στον ορισμό της πολιτικής στην Ευρώπη.

Ο Ντομινίκ Μοϊζί είναι σύμβουλος στο Ινστιτούτο Montaigne στο Παρίσι και συγγραφέας