Τα μεγάλα κοινωνικά και πολιτικά μέτωπα δημιουργούνται για να αντιμετωπίσουν μεγάλες κρίσεις και να υπερασπιστούν συμφέροντα κοινωνικών μαζών, οι οποίες σε αντίθετη περίπτωση θα βρίσκονταν κατακερματισμένες και επόμενα ηττημένες.
Στις σημερινές συνθήκες και υπό την κυριαρχία του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, δεν φαίνεται να μπορεί να διατηρηθεί η επιβίωση όχι μόνο της παραδοσιακής μεσαίας τάξης αλλά ούτε και μεγάλου μέρους της εύπορης κυρίαρχης τάξης.
Η συμμετοχή των εργαζομένων στην παραγωγική διαδικασία έχει συρρικνωθεί και τα εισοδήματά τους έχουν εξανεμισθεί. Και αυτό γιατί η ίδια η ζήτηση μειώθηκε σημαντικά, τα προϊόντα δεν μπορούν να διατεθούν και άρα η παραγωγή τους φθίνει. Οι ανισότητες ανάμεσα σε μια μικρή μερίδα της άρχουσας τάξης και της μεγάλης μάζας των εργαζομένων διαρκώς διευρύνονται.
Αυτές οι ανισομέρειες καθορίζουν ήδη την επόμενη αστάθεια και αυτή συνδέεται αναπόφευκτα με γεωπολιτικές ανακατατάξεις. Σε τέτοιες συνθήκες οι χρηματοπιστωτικές κρίσεις είναι όχι μόνο κυκλικές αλλά και συχνές, με μεγάλη διάρκεια.
Και το ερώτημα που τίθεται: Μπορεί να υπάρξει νέα ώθηση της οικονομίας με εγγυήσεις για κοινωνική ειρήνη;
Αυτή τη στιγμή, είναι πλέον ελάχιστοι οι αναξιοποίητοι φυσικοί πόροι μετά την υπερεκμετάλλευση των τελευταίων δύο αιώνων. Είναι επίσης δεδομένο ότι και οι νέες μεγάλες τεχνολογικές πρόοδοι δεν αναμένεται να τροφοδοτήσουν νέες θέσεις εργασίας. Δεδομένης και της άρνησης της άρχουσας τάξης να μοιρασθεί τα κέρδη της, δεν είναι ορατή μια μεγάλη οικονομική ανάπτυξη που θα ωφελήσει μεγάλο αριθμό εργαζόμενων.
Και το επόμενο ερώτημα που προκύπτει: Τι μπορεί να αλλάξει για το κοινό καλό και το συμφέρον των πολλών; Μπορεί να μεγαλώσει η πίτα και να μοιρασθεί πιο δίκαια; Με άλλα λόγια, μπορεί να δημιουργηθούν παραγωγικές δυνάμεις που στη συνέχεια θα προκαλέσουν νέες παραγωγικές σχέσεις και αυτές να δημιουργήσουν πιο δίκαιη κατανομή;
Μπορούν να συνεργαστούν σε μετωπικά σχήματα όσοι παράγουν με τον έναν ή άλλο τρόπο ώστε να παίξουν πιο κεντρικό ρόλο στην πολιτική σκηνή;
Μπορούν οι δυνάμεις της εργασίας και οι πολιτικές ηγεσίες της Αριστεράς και της σοσιαλδημοκρατίας να συνασπιστούν παραμερίζοντας τις ιδεολογικές διαφορές και στοχεύσεις του μέλλοντος ή θα συνεχίσουν να πορεύονται υποταγμένες στο 1% της κυρίαρχης χρηματοπιστωτικής και ασθενικά παραγωγικής κυρίαρχης τάξης;
Στην Ευρώπη οι ασθενείς ακόμη δυνάμεις που εκπροσωπούν την παραγωγή κάνουν προσπάθειες να συνεργαστούν. Είναι αναγκαίο γιατί χωρίς παραγωγή δεν μπορεί να υπάρξουν παραγωγικές δυνάμεις. Κάποιοι ασκούν κριτική στη γραμμική αυτή σχέση, η αλήθεια όμως αυτή δεν ανατρέπεται με λόγια και εύκολο τρόπο.
Φαίνεται ότι η συνεργασία και οι μετωπικές προσπάθειες για άλλη μία φορά θα αποτελέσουν μονόδρομο για την αντιστροφή της πορείας του νεοφιλελευθερισμού, που ταλαιπώρησε τους εργαζόμενους αφού πρώτα τους παραπλάνησε από τις αρχές της δεκαετίας του 1980. Οι δισταγμοί της σοσιαλδημοκρατίας ή πολύ περισσότερο οι προσπάθειες μοναχικής πορείας με την ψευδαίσθηση ότι οι λαϊκές μάζες θα ακολουθήσουν «πεφωτισμένους -ες» είναι αντανάκλαση στην έρημο αλλά και προσβολή σε έναν λαό που έχει υποφέρει.
«Ο,τι είναι αναγκαίο είναι αληθινό». Και αναγκαίο είναι να παράγουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε, εκμεταλλευόμενοι τις τεχνολογικές γνώσεις μιας από τις πιο μορφωμένες γενιές νέων, να δημιουργούμε λειτουργικές δομές (με τη λιγότερη δυνατή γραφειοκρατία) και να συνδέουμε πολιτικά και δημοκρατικά τις δυνάμεις της παραγωγής.
Στη χώρα μας, μαζί με την προσπάθεια αύξησης της πίτας, οφείλουμε να συμβάλουμε ώστε να δημιουργηθεί το μεγάλο πολιτικό μέτωπο των δημοκρατικών δυνάμεων, που θα κρατήσει τη χώρα και τον λαό της όρθιο και θα συμβάλει μελλοντικά στο δικαιότερο μοίρασμά της. Οφείλουμε να προσπαθήσουμε. Η απομόνωση οδηγεί σε ήττα.
Ο Νίκος Τόσκας είναι αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη