Στα 1986 πήγα για δεύτερη φορά στη Σοβιετία, στη Μόσχα, με δημοσιογραφική αποστολή. Μείναμε στο τεράστιο και περίφημο ξενοδοχείο Κόσμος –τι περίφημο δηλαδή, εσωτερικά ήταν ελαφρώς πιο δυσάρεστο κι από βυρσοδεψείο. Ρώσοι απαγορεύονταν να μπαίνουν μέσα, όπως και σε όλα τα ξενοδοχεία της ΕΣΣΔ –σκέψου να συνέβαινε αυτό στην Ελλάδα, να απαγορεύεται να μπαίνoυν Ελληνες στα ελληνικά hotels: θα ξεσηκώνονταν ακόμα και οι Τσιγγάνοι του Μενιδίου, και με το δίκιο τους, και θα γινότανε, πάλι, καμιά στραβή. Τώρα, τρόπος του λέγειν δεν έμπαιναν μέσα Ρώσοι, διότι επιτρέπονταν μυστικοί της αστυνομίας (KGB) που τους έβλεπες, ήταν διακριτοί παντού, προσέχοντας με άγρυπνο μάτι μήπως διεισδύσει από καμιά πόρτα ή παράθυρο ο ιμπεριαλισμός. Και πολλές κυρίες της πάνδημης Αφροδίτης κυκλοφορούσαν εντός του hotel, καραδοκούσαν κοντά στη ρεσεψιόν ή στα μπαρ, περιμένοντας δυτικό πελάτη για να του διδάξουν ταξική κλινοπάλη. Μπήκα (ήμουν και νέος) στον πειρασμό με μια απαράμιλλη κοκκινομάλλα, αλλά με ανέστειλαν οι φιλοδυτικές ορμόνες μου. Επιπλέον: στον χώρο πουλούσαν ναρκωτικά –κάποιοι μας πλησίασαν κάνοντας τον υπαινιγμό. Ο,τι ποθεί η ψυχή σου: από τσίκα, μέχρι κόκα και ακόμα πιο σκληρά μαντολάτα. Απέξω απ’ το ξενοδοχείο, στα γύρω στενά, φερέλπιδες σοβιετικοί νεαροί έκαναν λαθραία ανταλλαγή συναλλάγματος και, αν δεν ήξερες, σε έκλεβαν με ποικίλους τρόπους, σου έπαιρναν μέχρι και τα σφραγίσματα απ’ τα δόντια χωρίς να το καταλάβεις. Φαίνεται, δεν είχε αναπτυχθεί, έπειτα από τόσα χρόνια επανάστασης, ρωμαλέο τουριστικό κίνημα, ώστε να προστατεύσει τον μαρξισμό από τη διαφθορά, η οποία, ως γνωστόν, φύεται μόνο στον καπιταλισμό. Κατ’ εξαίρεση, δε, εμφανίζεται και στην Κούβα, όπου διαπιστώνεται τεράστια ανάπτυξη του αρχαιότερου επαγγέλματος που είναι μια επικερδής, προοδευτική δραστηριότητα, η οποία βέβαια θα εξαφανιστεί όταν περάσει η νήσος στο τελικό, εξαγνισμένο στάδιο του σοσιαλισμού. Τότε θα την επισκέπτονται μόνο οι ενάρετοι απανταχού καλόγεροι και οι βαθιά θρησκευόμενοι της ιδεολογίας.
Μόλις σταματήσει το ρωμαλέο κίνημα του αμειβόμενου πάθους στην Κούβα, θα κοπεί μαχαίρι και ο πολυάριθμος σχετικός τουρισμός, διότι τι να πάνε να κάνουνε τότε οι κυνικοί Δυτικοί στη χώρα του Φιντέλ, να δούνε φωτό του Τσε στους τοίχους; Τη βλέπουνε τυπωμένη και στα αμερικανικά μπλουζάκια των πέντε δολαρίων. Οι περισσότεροι, όπως είναι γνωστό, πηγαίνουνε εκεί (χωρίς τη σύζυγο) για να γνωρίσουν τις αποχρώσεις του μαρξισμού και την επανάσταση μέσα από τους κραδασμούς του στρώματος, να φτάσουν στη λενινιστική μέθεξη μέσα από τη διαλεκτική της άμεσης συνάφειας, ακούγοντας απέξω να παιανίζουν τα επαναστατικά άσματα του επίσης ρωμαλέου, κουβανέζικου φοιτητικού και μαθητικού κινήματος.
Ρωτήστε τους τουρίστες: Κούβα χωρίς έρωτα με φιλική, λαϊκή διαπραγμάτευση (συμβαίνει, βέβαια, αναγκαστικά, λόγω σκληρής οικονομικής ανάγκης) θα τους φαίνεται σαν μια Ελλάδα χωρίς νησιά. Τι να ‘ρθουνε να κάνουνε τότε οι ξένοι εδώ, σ’ εμάς –υπάρχει βέβαια και το ωραιότατο Κιλκίς και η ιστορική Ζαγορά, αλλά χωρίς Σαντορίνη και Μύκονο; Χωρίς Λειψούς, δεν θα είμαστε λειψοί; Εξάλλου το εν λόγω οδυνηρό επάγγελμα στην Κούβα διαθέτει μάλλον κάτι μοναδικό: ηθικό πλεονέκτημα. Και αυτό το ξεχωριστό στοιχείο δεν μπορείς να το βρεις, ας πούμε, στην πορνεία της Ολλανδίας ή της Ταϊλάνδης –χώρες που μαστίζονται απ’ την ελεύθερη αγορά και τα μονοπώλια. Υπάρχει, βέβαια, κατ’ εξαίρεση και στην Ελλάδα, για όσο θα είναι στην εξουσία η προοδευτική συγκυβέρνηση του Μιχελογιαννάκη και του Καμμένου. Στη συνέχεια, εάν βγει φιλελεύθερο σχήμα, το ηθικό πλεονέκτημα του αρχαιότερου επαγγέλματος θα χαθεί, θα επέλθει ηθική ανορεξία. Τότε το πλεονέκτημα θα περάσει σε ένα είδος ύπνωσης, αναμένοντας πότε θα επανακάμψει ο Σκουρλέτης.
Αυτά είναι ευαίσθητα και ρωμαλέα θέματα ηθικής, οπότε οφείλουμε να τα αντιμετωπίζουμε με τη δέουσα σοβαρότητα –γι’ αυτό εξάλλου και κοτζάμ Σαρτρ έγραψε το θεατρικό έργο «Η πόρνη που σέβεται», όπου καταγγέλλει τον ρατσισμό, τον αυταρχισμό και την αδικία. Ο Σαρτρ πήγε και στην Κούβα, αλλά δεν διαπίστωσε, ειδικά εκεί, να υπάρχει πορνεία και εμπόριο ναρκωτικών –πώς θα μπορούσε άλλωστε; Ισως βέβαια να ερμήνευε το καθεστώς πιο περίπλοκα, με βάση τον υπαρξισμό. Εξάλλου υπήρξε και οπαδός του μαοϊσμού την εποχή της Πολιτιστικής Επανάστασης, η οποία έγινε με ελάχιστο τίμημα: δεν εξοντώθηκαν παραπάνω από είκοσι εκατομμύρια Κινέζοι.
(Οπότε, και αν το δει κανείς συγκριτικά, τι είναι οι εβδομήντα πέντε άνθρωποι που εξόντωσε ο Μαδούρο στις διαδηλώσεις; Εξάλλου οι φονευθέντες δεν θεωρούνται επαρκώς προοδευτικοί ώστε να λογίζονται και ως πραγματικοί άνθρωποι.)
Εβδομήντα πέντε στραβές έγιναν κι εκεί. Σ’ εμάς λιγότερες. Μία στο Μενίδι και πρόσφατα δύο στον περίγυρο του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης –εξαιτίας των ναρκωτικών (το ΑΠΘ απωθεί, όπως λέει κι ο Ντίνος). Ε, δεν είναι και τίποτε. Ούτε και η σφοδρή πορνεία πέριξ του Βαρδάρη και της οδού Γιαννιτσών είναι κάτι αξιομνημόνευτο –εξάλλου είπαμε: υπάρχει κι εδώ το σχετικό, εποχικό πλεονέκτημα. Δεν είναι το ίδιο. Κι έπειτα, όταν το φοιτητικό κίνημα γίνει ρωμαλέο, όταν οι φοιτητές γίνουν ένοπλοι πολιτοφύλακες και Τάγματα Εφόδου, τότε θα επέλθει ο νόμος και η ηθική από εκεί που πρέπει –διότι εξαρτάται κι αυτά ποιος τα επιβάλλει. Επιπλέον έχουμε και το φωτεινό παράδειγμα της Κολομβίας του Εσκομπάρ. Κι εκεί ένα ρωμαλέο φοιτητικό κίνημα ήταν που καθάρισε όλα τα καρτέλ της ηρωίνης. Ετσι θα γίνει κι εδώ: αντί οι φοιτητές ν’ αντιστέκονται στα μπαρ, θα κυνηγούν τους Εσκομπάρ, για να κάνουμε και μια ομοιοκαταληξία. Επειτα, γιατί πληρώνουν οι έλληνες γονείς τόσα λεφτά σε φροντιστήρια, σε ιδιαίτερα και σε φοιτητικά δωμάτια; Υπάρχει ιερός σκοπός: να μπούνε τα παιδιά τους στο Πανεπιστήμιο και να πλαισιώσουν ένα ρωμαλέο φοιτητικό κίνημα. Βέβαια, μόλις νικηθούν, έτσι, τα ναρκωτικά, τότε θα μείνουν άνεργοι όσοι εργάζονται στον ΟΚΑΝΑ, αλλά αυτοί θα βολευτούν αλλού: συμβασιούχοι στην καθαριότητα.