Ο δρόμος προς τις κάλπες περνάει από τα σκουπίδια

Ενα παιχνίδι πολιτικής τακτικής έγινε πάνω στους λόφους των σκουπιδιών, έστω κι αν η Ελλάδα ασφυκτιούσε και από τις υψηλές θερμοκρασίες. Αν ήθελαν οι εργαζόμενοι στην καθαριότητα να αδειάζουν με διαδοχικά δρομολόγια τους κάδους μέσα στον καύσωνα, το Μαξίμου δεν είχε πρόβλημα. Ο καθένας δικαιούται να φαίνεται ότι αντιστέκεται: το έκανε το οικονομικό επιτελείο επί μήνες στη μεγάλη αίθουσα του Eurogroup, θα μπορούσαν να το κάνουν και οι εργαζόμενοι στους ΟΤΑ μετά την αποχώρηση από το πρωθυπουργικό γραφείο. Ο Αλέξης Τσίπρας είχε προσφέρει το δώρο του και οι απεργοί γνώριζαν ότι δεν υπήρχε τίποτα άλλο προς διεκδίκηση. Ολα τα άλλα που ακολούθησαν –τόσο από την κυβέρνηση, με τις απειλές περί εξορμήσεων του στρατού στους ξεχειλισμένους κάδους ή τη ιδιωτικοποίηση του τομέα καθαριότητας όσο και από τους εργαζομένους, που παρέτειναν επί δύο ημέρες την κινητοποίηση –ήταν σκέτο θέαμα.

Ο Πάνος Σκουρλέτης ήξερε από το βράδυ που οριστικοποιήθηκε η συνάντηση των απεργών με τον Πρωθυπουργό ότι ο κύκλος των κινητοποιήσεων ολοκληρώνεται. Εκείνος ήταν ο αυστηρός συνομιλητής, ο Τσίπρας θα εμφανιστεί διαλλακτικός, με κατανόηση και λύσεις. Τα μόλις πέντε λεπτά και τα βλοσυρά πρόσωπα στο γραφείο του υπουργού Εσωτερικών έγιναν την επομένη εξήντα στο Μέγαρο Μαξίμου και ο χώρος γέμισε χαμόγελα. Το δώρο του Τσίπρα ήταν η συμμετοχή χωρίς όριο ηλικίας των συμβασιούχων στον διαγωνισμό νομιμοποίησης που έπεται. Ο Σκουρλέτης είχε προκρίνει τα 45 χρόνια και έκανε μια μικρή παραχώρηση με την αύξησή τους στα 50. Ο Πρωθυπουργός καταλαβαίνει καλύτερα το δίκιο του εργάτη, όπως και το δικαίωμα των συνδικαλιστών στους ΟΤΑ να κινηθούν και εκείνοι με πολιτική σκοπιμότητα, προτού αναστείλουν την απεργία.

Σε μια πρώτη ανάγνωση, ο Σκουρλέτης βγήκε χαμένος από την αναμέτρηση και αυτό ίσως παίξει τον ρόλο του στον ανασχηματισμό –που μπορεί να βρίσκεται πιο κοντά από ό,τι ελπίζουν οι περισσότεροι υπουργοί. Η εκτίμηση θα είχε μια στέρεη λογική αν η μεγάλη αποστολή του Σκουρλέτη συνδεόταν με τα σκουπίδια. Στην πραγματικότητα, όμως, η καθαριότητα στους δήμους προέκυψε περισσότερο ως «αστοχία υλικού», καθώς οφείλεται σε μια εκτός προγράμματος απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Με τον διαγωνισμό, εξάλλου, για μόνιμες θέσεις στις υπηρεσίες καθαριότητας, που ήδη προβάλλεται ως κυβερνητική επιτυχία, ο υπουργός αναμένει και πολιτικά κέρδη: θα είναι ο πρώτος διαγωνισμός για μονιμοποιήσεις από το 2010, ενώ θεμελιώνει τη δυνατότητα προσλήψεων στις ανταποδοτικές υπηρεσίες που δεν θα εμπίπτουν στον κανόνα του 1:4 (μία πρόσληψη για κάθε τέσσερις αποχωρήσεις). Συνεπώς, τα σκουπίδια δεν ήταν απειλή.

Ο Σκουρλέτης είναι στο υπουργείο Εσωτερικών για τις εκλογές. Εξαρχής αυτός ήταν και ο ουσιαστικός λόγος της μετακίνησής του από το υπουργείο Ενέργειας και όχι η «αριστερή φωνή» του που ενοχλούσε το Μαξίμου. Το φθινόπωρο έρχεται ο νόμος για την απλή αναλογική στους δήμους, ο οποίος ακολουθεί το νομοσχέδιο-σκούπα για τα θεσμικά στους ΟΤΑ. Η αντιμισθία για όλους τους αντιδημάρχους είναι ένα ακόμη «δώρο» για να καμφθούν αντιστάσεις. Αν οι ρίζες του ΣΥΡΙΖΑ απλώσουν στον χώρο της Αυτοδιοίκησης, αυτό μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμο και σε φάση αντιπολίτευσης. Αλλά ο σχεδιασμός πηγαίνει ακόμη μακρύτερα: οι κάλπες για την Αυτοδιοίκηση μπορεί να πάρουν παράταση και αντί να στηθούν παράλληλα με τις ευρωεκλογές, τον Μάιο του 2019, να υπηρετήσουν ένα σχέδιο για διπλές κάλπες –μαζί με τις εθνικές –τέσσερις μήνες μετά. Το θέμα ωστόσο δεν είναι αν ο Σκουρλέτης μπορεί να διαμορφώσει τις συνθήκες για εξάντληση του εκλογικού χρόνου, αλλά αν ο Τσίπρας μπορεί να φθάσει μέχρι εκεί.