Ενα σκίτσο μπορεί να σου αρέσει, μπορεί και όχι. Είναι ζήτημα γούστου, ηλικίας, φάσης, παιδείας, ωριμότητας. Σε άλλον αρέσει η αμερικανική σχολή, σε άλλον η γαλλική. Αλλος το προτιμά άμεσο, άλλος πιο υπαινικτικό. Με ένα σκίτσο μπορεί να γελάσεις τρανταχτά, μπορεί και να δακρύσεις. Μπορεί, φυσικά, και να θυμώσεις. Ή να αδιαφορήσεις.
Μεγάλη υπόθεση το σκίτσο. Στο«New Yorker»λαμβάνουν εκατοντάδες κάθε εβδομάδα και ασχολούνται ώρες με το ποια θα δημοσιεύσουν. Κι αυτή η εφημερίδα τιμούσε πάντα αυτή τη μορφή τέχνης. Κάποια στιγμή έφτασε, νομίζω, να έχει έξι σκιτσογράφους. Κι όχι τυχαίους, μερικούς από τους κορυφαίους. Δεν χρειαζόταν να διαβάζεις τα ρεπορτάζ. Αρκούσε να δεις τα σκίτσα του Μητρόπουλου και του Χαντζόπουλου.
Ο Αρκάς δεν ήταν ανάμεσά τους. Τον διάβαζα αλλού και πάντα τον χαιρόμουν. Σεμνός σε σημείο αγοραφοβίας –δεν κυκλοφορεί φωτογραφία του -, καυστικός μέσα στη λιτότητά του, διασκέδαζε και συγκινούσε πάντα όλες τις ηλικίες. Πριν από δύο χρόνια πέρασε στην πολιτική γελοιογραφία, κατά τη γνώμη μου με μεγάλη επιτυχία. Αλλά κάποιοι άρχισαν να δυσαρεστούνται, επόμενο ήταν. Μερικοί διατυπώνουν δημοσίως τη δυσαρέσκειά τους: δικαίωμά τους, δημοκρατία έχουμε. Κάποιοι άλλοι τού επιτίθενται κιόλας –κι αυτό στο παιχνίδι είναι δυστυχώς. Υπάρχει όμως ένα πρόβλημα.
Και το πρόβλημα είναι όταν ο κρίνων θεωρεί ότι εκπροσωπεί ένα ρεύμα, που παίζει να είναι και πλειοψηφικό, οπότε καλό είναι ο κρινόμενος να προσέξει. Aλλο να λες δηλαδή ότι «εμένα δεν μ’ αρέσει ο Αρκάς γιατί είναι η άλλη όψη του Λαζόπουλου», κι άλλο ότι «όλοι εμείς που σας θαυμάζουμε απογοητευτήκαμε». Ποιοι είναι «όλοι εμείς»; Τα φιλαράκια που κάνουν like στοfacebook; Αυτοί που κεραυνοβολούν κάθε τόσο τον Κίσινγκερ για κάτι που δεν έχει πει ποτέ; Εκείνοι που τους βγαίνει η κόκα κόλα από τη μύτη με τα αστεία για τον σακάτη τον Σόιμπλε;
Πάντως δεν είμαι εγώ. Ούτε οι φίλοι μου ή οι συνάδελφοί μου. Και μένουν χοντρικά καμιά δεκαριά ακόμη εκατομμύρια Ελληνες που δεν έχουν ρωτηθεί.
Εκτός από τη σάτιρα, η εφημερίδα αυτή τιμούσε πάντα και τον πλουραλισμό στην αρθρογραφία. Η δημοσίευση απόψεων που αντίκεινται προς τη γενική γραμμή της δεν συνιστά έτσι «στροφή», αλλά συμβολή στον διάλογο: προχθές, ας πούμε, φιλοξενήθηκε η άποψη του Νίκου Τόσκα. Πλουραλισμός δεν σημαίνει βέβαια και απουσία ενός πλαισίου αρχών. Ακόμη και στα σκίτσα: δεν έχουν δημοσιευτεί ποτέ γελοιογραφίες που εμφάνιζαν τον Σόιμπλε σαν Ναζί. Και φυσικά δεν θα δημοσιευόταν ποτέ κάτι θετικό για τη Χρυσή Αυγή.
«Αν συμφωνούν όλοι μαζί σου, σίγουρα κάνεις λάθος» λέει ο Προφήτης σε ένα από τα τελευταία σκίτσα του Αρκά. Σε ένα άλλο, κάποιος τον ρωτά τι είναι η διαμόρφωση της κοινής γνώμης. «Κάποιος σου λέει τι πρέπει να θέλεις να πεις» απαντά. Ο Αρκάς, πάντως, δεν μασάει.
