Το πρόβλημα δεν είναι η Ραχήλ. Γραφικοί γύρω μας υπάρχουν πολλοί, άλλοι μάς διασκεδάζουν κι άλλοι μάς ενοχλούν· αυτό που έχει σημασία είναι να μην κατέχουν δημόσια θέση, να μη διαχειρίζονται κρατικούς πόρους και να μην μπορούν να αποφασίζουν για τις τύχες τις δικές μας και των παιδιών μας. Οσο για τον τρόπο αντιμετώπισής τους εξαρτάται από το πρόσωπο και την εποχή. Αλλοι ανεβαίνουν μαζί τους στα κάγκελα, άλλοι τους βάζουν στα ψηφοδέλτια κι άλλοι τους καλούν να βγάλουν τον σκασμό όταν δεν εξυπηρετούν πια τα σχέδιά τους.
Οταν όμως ο πρόεδρος της κρατικής τηλεόρασης –ο αυτοαποκαλούμενος και «φτωχός πρόεδρος» επειδή θα έβγαζε σε μια συναυλία όσα βγάζει τώρα σε ένα μήνα –συγκρίνει τα τανκς που μπήκαν στο Πολυτεχνείο με τα τανκς της ανεργίας που υποτίθεται ότι έστειλαν στον τάφο 23 «εργαζόμενους και αλληλέγγυους», τότε, ναι, υπάρχει πρόβλημα. Ως καλλιτέχνης ο Διονύσης Τσακνής μπορεί να εκστασιάζεται με ένα μνημείο που δείχνει κάποιον να προσπαθεί να βγει από κάτι. Ως οπαδός άλλοτε του ΚΚΕ και σήμερα του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να χρησιμοποιεί ξύλινη γλώσσα και να εκφωνεί αφελή ηρωικά συνθήματα. Ως γνήσιος εθνικοπατριώτης μπορεί να τρελαίνεται με φράσεις που δήθεν αποδεικνύουν την ανωτερότητα της ελληνικής γλώσσας. Ως κρατικός λειτουργός, όμως, έχει ευθύνες γι’ αυτά που λέει και γι’ αυτά που κάνει.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η ασέλγεια στην Ιστορία και στη μνήμη υπερβαίνει τα όρια του γελοίου. Πριν από δύο χρόνια τέτοιες μέρες το συνδικαλιστικό όργανο των εργαζομένων στην ΕΡΤ ζητούσε με ένα απίθανης σύνταξης κείμενο να προσληφθούν συγγενείς α’ βαθμού των «νεκρών μας», καθώς και μικρός αριθμός (πάλι καλά) εργαζόμενων αλληλέγγυων «ώστε να αποδοθεί συμβολικά το μερίδιο του αγώνα που αντιστοιχεί στην κοινωνία». Για τους νεκρούς υπήρχε πάντα μια ασάφεια, κάποιος που αυτοκτόνησε επειδή το παιδί του απολύθηκε από τα Μουσικά Σύνολα, κάποιος άλλος που παρασύρθηκε από αυτοκίνητο περνώντας τον δρόμο ύστερα από μια συναυλία συμπαράστασης. Και τώρα, αυτοί οι ίδιοι νεκροί παρομοιάζονται από επίσημα κρατικά χείλη με τα θύματα της χούντας –η οποία, ως γνωστόν, δεν τελείωσε το ’73.
Hασέλγεια, όμως, είναι διπλή. Γιατί όπως ο Πρωθυπουργός προσπάθησε να εκμεταλλευτεί το ατόπημα του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης για το χρώμα της τρομοκρατίας προκειμένου να απομακρύνει τη συζήτηση από τις ευθύνες του για την οικονομία, έτσι και ο πρόεδρος της ΕΡΤ προσπαθεί να κατασκευάσει μάρτυρες των Μνημονίων για να κρύψει το άθλιο επίπεδο της κρατικής τηλεόρασης επί των ημερών του. Ατιμη είναι η εξουσία, πράγματι: «σπέρνει ελπίδες στο δρόμο, είναι σειρήνα γυμνή, θερίζει πτώματα μόνο, είναι φριχτή μηχανή».
Το ζήτημα είναι να μην υποκύπτεις και να μη συνηθίζεις. Να μην εξοικειώνεσαι με την προπαγάνδα, με την ανοησία, με την προσβολή, με τη συνωμοσία. Γιατί η ελπίδα τους είναι ακριβώς αυτή. Να μοιάσεις με το τέρας.