Η διάσκεψη κορυφής των είκοσι ισχυρών κρατών του κόσμου επιβεβαίωσε την αστάθεια που επικρατεί στο διεθνές σύστημα. Το κενό που δημιουργεί ο αποπροσανατολισμός της πλανητικής πολιτικής των ΗΠΑ είναι δυσαναπλήρωτο και ανησυχητικό. Δεν μπορεί να καλυφθεί ούτε από την ΕΕ και τη Γερμανία ούτε από τον Καναδά ή την Ιαπωνία. Η ηγέτιδα δύναμη της Δύσης εμφανίστηκε απρόθυμη να αλλάξει πολιτική στο θέμα της Συμφωνίας του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή. Ενώ στα θέματα του παγκόσμιου εμπορίου αντέταξε μια πολιτική οικονομικού προστατευτισμού. Η πρόθεση του Τραμπ να θεσπίσει περιορισμούς στις εισαγωγές χάλυβα έφερε την ισχυρή αντίδραση της Ευρώπης, που απείλησε με εμπορικό πόλεμο. Την ίδια στιγμή η ΕΕ, μετά την εμπορική συμφωνία με τον Καναδά, υπέγραφε συμφωνία εμπορικής συνεργασίας και με την Ιαπωνία, ενώ ο κινέζος πρόεδρος υπεραμυνόταν της ανοιχτής παγκόσμιας οικονομίας.

Η έλλειψη προσανατολισμού της κυβέρνησης Τραμπ στην άσκηση πλανητικής πολιτικής είχε φανεί από την επίσκεψή του στην Πολωνία.

Εκεί ο Τραμπ προτίμησε τον ρόλο του κριτικού σχολιαστή των ευρωατλαντικών θεσμών και δομών, του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Αποφεύγοντας, για άλλη μία φορά, να δεσμευθεί για το άρθρο 5 της Συμμαχίας. Ενώ στην ομιλία του δεν έκανε καμιά αναφορά στις κοινές αρχές και αξίες που ενώνουν τις δημοκρατίες του δυτικού κόσμου. Αντίθετα, έδωσε έμφαση στις παραδόσεις και στις εθνικές ταυτότητες.

Η πολυαναμενόμενη συνάντηση κορυφής Τραμπ και Πούτιν επισκιάστηκε από τις έρευνες των αμερικανικών Αρχών για ενδεχόμενη εμπλοκή της Ρωσίας στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ. Η απόφαση για τη συγκρότηση κοινής ομάδας ασφάλειας στον κυβερνοχώρο ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων, ιδιαίτερα από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Με αποτέλεσμα ύστερα από λίγες ώρες ο αμερικανός πρόεδρος να υπαναχωρήσει. Με εξαίρεση ίσως τη συμφωνία για κατάπαυση του πυρός στη Συρία, η εικόνα που έμεινε ήταν ότι ο Πούτιν είχε επιβάλει την ατζέντα του.

Η γερμανίδα καγκελάριος, από την πλευρά της, είχε εντάξει τη συνάντηση των είκοσι στους προεκλογικούς της σχεδιασμούς. Στοχεύοντας να συμβολίσει την αναβάθμιση της Γερμανίας στην πλανητική σκακιέρα και την ενίσχυση της θέσης της στις δημοκρατίες της Δύσης. Μένει με την εικόνα των διαφωνιών με την Αμερική, τις ρωγμές στον δυτικό συνασπισμό και τις βίαιες διαδηλώσεις στο Αμβούργο.

Η διάσκεψη των είκοσι επηρεάστηκε αρνητικά από την αλλαγή της αμερικανικής πολιτικής. Η Αμερική του Ομπάμα είχε στόχο την προώθηση της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της ελεύθερης αγοράς. Σε ένα διεθνές σύστημα όπου οι ΗΠΑ λειτουργούσαν ως primus inter pares. Η Αμερική του Τραμπ φαίνεται να παλινδρομεί ανάμεσα σε μια πολιτική οικονομικού προστατευτισμού και μια πολιτική επιλεκτικού παρεμβατισμού. Μια πολιτική αποσπασματική χωρίς συνεκτική φιλοσοφία, που αυξάνει τις φυγόκεντρες δυνάμεις και την αστάθεια στο διεθνές σύστημα.

Ο Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος είναι καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής και πρώην υπουργός

Τελευταία Νέα