Τρία χρόνια πριν, στις 4 Ιουλίου του 2014, ο ηγέτης της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος Αμπού Μπακρ αλ-Μπαγκντάντι έκανε τη μοναδική γνωστή μέχρι σήμερα δημόσια εμφάνισή του: ένα βιντεάκι που ανέβηκε στο YouTube τον έδειχνε να βγάζει λόγο μίσους από τον άμβωνα του μεσαιωνικού Μεγάλου Τεμένους του Αλ-Νούρι στη Μοσούλη. Λίγες ημέρες νωρίτερα, στις 29 Ιουνίου, ο Αλ-Μπαγκντάντι είχε διακηρύξει με ηχητικό του μήνυμα την ίδρυση ενός «χαλιφάτου» στις μεγάλες εκτάσεις που είχε ήδη κατακτήσει το ISIS στο Ιράκ και τη Συρία. Η Μοσούλη, η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Ιράκ, είχε πέσει στα χέρια των τζιχαντιστών στις 10 Ιουνίου. Χθες, ο πρωθυπουργός του Ιράκ, Χαϊντέρ αλ-Αμπάντι, προκήρυξε από εκεί τη νίκη του ιρακινού στρατού στην «απελευθερωμένη» Μοσούλη, έπειτα από μία μάχη που διήρκεσε σχεδόν εννέα μήνες, μετατρέποντας μεγάλα τμήματα της πόλης σε ερείπια, εκτοπίζοντας κοντά ένα εκατομμύριο κατοίκους και αφήνοντας χιλιάδες νεκρούς μεταξύ των αμάχων. Ενας σορός από ερείπια είναι πια και το ίδιο το Μεγάλο Τέμενος του Αλ-Νούρι: οι τζιχαντιστές το ανατίναξαν πριν αποχωρήσουν από την περιοχή.

Οι τηλεοπτικές εικόνες έδειχναν τον Αλ-Αμπάντι πεζό, πλάι σε κατοίκους της Μοσούλης. Ο ιρακινός πρωθυπουργός συναντήθηκε επίσης με διοικητές που ηγήθηκαν της μάχης στη Δυτική Μοσούλη. «Ο ανώτατος διοικητής των ενόπλων δυνάμεων Χαϊντέρ αλ-Αμπάντι έφτασε στην απελευθερωμένη πόλη της Μοσούλης και συνεχάρη τους ηρωικούς μαχητές και τον ιρακινό λαό για τη μεγάλη νίκη», ανακοίνωσε το γραφείο του. Στην πραγματικότητα, βέβαια, οι μάχες δεν είχαν ακόμα τελειώσει, οι ίδιες τηλεοπτικές εικόνες συνοδεύονταν από ήχους ανταλλαγής πυρών και αεροπορικών επιθέσεων. Κάπου 700 τζιχαντιστές εξακολουθούσαν σύμφωνα με πληροφορίες να αντιστέκονται στα στενά σοκάκια της παλιάς πόλης. «Η Μοσούλη ελεύθερη από το ISIS: η Γαλλία αποτίνει φόρο τιμής σε όλους εκείνους που, παράλληλα με τα στρατεύματά μας, συνετέλεσαν σε αυτή τη νίκη», έγραψε σε κάθε περίπτωση χθες στον λογαριασμό του στο twitter ο γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν. Η Γαλλία είναι μέλος της διεθνούς συμμαχίας, με επικεφαλής τις ΗΠΑ, που λειτουργεί υποστηρικτικά προς τις ιρακινές δυνάμεις, πραγματοποιώντας αεροπορικές επιθέσεις.

Με τη στήριξη της συμμαχίας αυτής, οι ιρακινές δυνάμεις ρίχτηκαν στη μάχη για την απελευθέρωση της Μοσούλης στις 17 Οκτωβρίου. Τον Ιανουάριο, ανέκτησαν τον έλεγχο του ανατολικού τμήματος της πόλης, τον Φεβρουάριο επιτέθηκαν στο δυτικό, οι πλέον σφοδρές μάχες ωστόσο δόθηκαν στην πυκνοκατοικημένη παλιά πόλη, με τους παγιδευμένους αμάχους να ζουν σε «φριχτές» (διαβεβαίωσε ο ΟΗΕ) συνθήκες, υφιστάμενοι ελλείψεις κάθε είδους και βομβαρδισμούς, χρησιμεύοντας συχνά ως «ανθρώπινες ασπίδες».

Η ανακατάληψη της Μοσούλης είναι αναμφισβήτητα η πιο σημαντική νίκη της Βαγδάτης επί των τζιχαντιστών από το 2014. Δεν σηματοδοτεί ωστόσο και το τέλος του πολέμου εναντίον της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος, που εξακολουθεί να ελέγχει κάποιες ζώνες στο Ιράκ –ιδίως τις πόλεις Ταλ Αφάρ και Χαουΐτζα και εκτάσεις ερημικών εδαφών στην επαρχία Αλ-Ανμπάρ- καθώς και εδάφη στο ανατολικό και το κεντρικό τμήμα της Συρίας, συμπεριλαμβανομένης της κοιλάδας του Ευφράτη γύρω από το Ντέιρ εζ-Ζορ. Και τόσο η Συρία όσο και το Ιράκ βλέπουν μόνο αβεβαιότητα και αστάθεια στον ορίζοντα. Οι τζιχαντιστές έχουν πάντως χάσει σημαντικό έδαφος από το 2015 μέχρι σήμερα και η υποτιθέμενη πρωτεύουσα του «χαλιφάτου» τους, η Ράκα της Συρίας, είναι σήμερα περικυκλωμένη από δυνάμεις υποστηριζόμενες από την Ουάσιγκτον.

Εστελναν γυναίκες καμικάζι στους αμάχους

Σύμφωνα με ιρακινούς στρατιωτικούς αξιωματούχους, όταν οι τζιχαντιστές εγκλωβίστηκαν σε μια όλο και μικρότερη περιοχή στην παλιά πόλη της Μοσούλης βάλθηκαν να στέλνουν γυναίκες – καμικάζι ανάμεσα στους χιλιάδες αμάχους που ξεπρόβαλλαν από το πεδίο της μάχης τρομοκρατημένοι, υποσιτισμένοι ή και τραυματισμένοι