Η Ελλάδα μεταβάλλεται σιγά σιγά σε ένα «αποτυχημένο κράτος» (failed state) με αδύνατους θεσμούς, όπως έλεγε ο Φράνσις Φουκουγιάμα. Ποιο είναι το τελευταίο έναυσμα το οποίο μας ωθεί για να διατυπώσουμε αυτή την παρατήρηση;
Η πρώην πρόεδρος του Αρείου Πάγου κυρία Θάνου διορίστηκε ως άμισθη νομική προϊσταμένη της γραμματείας του Πρωθυπουργού κ. Τσίπρα, αμέσως μόλις συνταξιοδοτήθηκε από τα καθήκοντά της στο Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας μας! Και το κρίσιμο ερώτημα είναι το εξής: Μήπως κάποιοι από τους νομικούς φωστήρες που πλαισιώνουν τον Πρωθυπουργό έχουν ακούσει τίποτε για τους «ηθικούς κανόνες που αφορούν τους συνταξιοδοτούμενους ή παραιτούμενους δικαστές»; Είναι μια συζήτηση που γίνεται σε όλο τον δυτικό κόσμο. Ετσι το 2005 στον Καναδά προκάλεσε εκρηκτικές αντιδράσεις η ενέργεια του εφέτη Wallace Oppal, ο οποίος αμέσως μετά την παραίτησή του υπέβαλε υποψηφιότητα για τη θέση ενός κυβερνήτη με το Φιλελεύθερο Κόμμα («Proposed ethics rules for former judges stir debate, The Lawyer’s Daily 27/2/2017»). Γιατί έγινε αυτή η συζήτηση; Γιατί όλοι υπέθεταν ότι οι συζητήσεις για την ένταξη του καναδού δικαστή σε ένα πολιτικό κόμμα είχαν αρχίσει ήδη, ενόσω ακόμη ήταν δικαστικός λειτουργός. Και υπό αυτή την έννοια όλοι υπέθεταν ότι ο δικαστής απέδιδε δικαιοσύνη με κομματικά κριτήρια!
Η ίδια ακριβώς βαριά θεσμική υποψία τίθεται και για την κυρία Θάνου. Με άλλα λόγια, αναρωτιέται κανείς το εξής απλό πράγμα: πόσο πράγματι ανεξάρτητη ήταν –ως πρόεδρος του Αρείου Πάγου –η κυρία Θάνου απέναντι στην κυβέρνηση του κ. Τσίπρα και στα κομματικά της συμφέροντα; Η απάντηση ότι ανάλογοι διορισμοί συνταξιοδοτούμενων δικαστών γίνονταν και στο παρελθόν δεν σημαίνει τίποτε, γιατί η δημοκρατία είναι μια διαδικασία συνεχών υπερβάσεων! Εκτός και αν η περίφημη κυβέρνηση της «πρώτη φορά Αριστεράς» εκλέχτηκε για να συνεχίσει τη θεσμική διαφθορά του παρελθόντος ή για να τη διευρύνει (γιατί αυτό γίνεται)!
Το συμπέρασμα; Η παραπάνω επιλογή του κ. Τσίπρα για τον διορισμό της κυρίας Θάνου μεταβάλλει τη χώρα μας σε ένα «κράτος παρία», όπου τα πάντα υποτάσσονται στη βούληση του ηγεμόνα-πρωθυπουργού! Υπό αυτή την έννοια, είναι απαραίτητο να ψηφιστεί νομοθετική ρύθμιση η οποία να απαγορεύει για τρία τουλάχιστον χρόνια στους συνταξιοδοτούμενους δικαστές να «μπαίνουν» στην εκάστοτε κυβέρνηση, ώστε να μην κυοφορούνται «δηλητηριώδεις υποψίες» για βρώμικες συναλλαγές μεταξύ της εκτελεστικής και της δικαστικής εξουσίας!
Ο Γρηγόρης Καλφέλης είναι καθηγητής Νομικής
Σχολής του ΑΠΘ
