Οι ιδιοκτήτες ακινήτων βρίσκονται σε αδιέξοδο. Στα ακίνητά τους επιβάλλονται διάφοροι παράλογοι φόροι (ΕΝΦΙΑ, ΤΑΠ, κ.ο.κ.). Η εξοντωτική φορολογία οδηγεί σε δήμευση χιλιάδων ακινήτων καθώς οι ιδιοκτήτες δεν έχουν την οικονομική ευχέρεια να πληρώσουν. Οι αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας που έκριναν παράνομη και αντισυνταγματική την παράλειψη του κράτους να προσαρμόσει τις αντικειμενικές αξίες στην πραγματικότητα δεν γίνονται σεβαστές από το κράτος.
Η παράλειψη όμως της κυβέρνησης να σεβαστεί τη νομιμότητα δεν είναι το μόνο πρόβλημα. Η δυσβάστακτη φορολογία στα ακίνητα προκαλεί σοβαρή ύφεση και υπονομεύει την οικονομία. Το 2017 υπολογίζεται ότι θα εισπραχθούν από τα ακίνητα 3,1 δισ. ευρώ από τον ΕΝΦΙΑ και 1,5 δισ. από τους υπόλοιπους φόρους. Συνολικά δηλαδή οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα πληρώσουν στο Δημόσιο 4,6 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του 2017, από το σύνολο της φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων αναμένεται να εισπραχθούν 9,1 δισ. Δηλαδή από ένα περιουσιακό στοιχείο που δεν υπάρχει πρόσοδος (αυτή φορολογείται ως εισόδημα) το κράτος θα εισπράξει περισσότερο από το ήμισυ των ποσών που θα εισπράξει από τη φορολόγηση του συνόλου της ατομικής προσόδου των φορολογουμένων. Πρόκειται για απόλυτο παραλογισμό.
Ποιες όμως είναι οι αόρατες συνέπειες αυτής της φορολογικής λαίλαπας για την οικονομία:
n Δεδομένου ότι οι περισσότεροι φορολογούμενοι δεν έχουν πλεονάζον εισόδημα καταφεύγουν για να αποπληρώσουν τους φόρους των ακινήτων στις εναπομείνασες καταθέσεις τους. Οι καταθέσεις στις τράπεζες μετατρέπονται σε φόρους ακινήτων. Η αφαίμαξη όμως των αποταμιεύσεων των πολιτών στερεί από τις τράπεζες τα κεφάλαια που χρειάζονται παραγωγικές επιχειρήσεις για να παραγάγουν επιπλέον εθνικό εισόδημα και να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας.
n Πολλές επιχειρήσεις πριν από την περίοδο της κρίσης είχαν δώσει ως εξασφάλιση του μακροχρόνιου τραπεζικού δανεισμού τους ως ενέχυρο ακίνητη περιουσία τους. Με την κατάρρευση των αξιών των ακινήτων εξαιτίας των φόρων το ενέχυρο έχασε την εξασφαλιστική αξία του και οι τράπεζες ζητούν από τις επιχειρήσεις πρόσθετες εξασφαλίσεις. Οι περισσότερες επιχειρήσεις δεν έχουν άλλα ακίνητα να δώσουν στις τράπεζες με αποτέλεσμα να αυξάνονται τα επιτόκια δανεισμού με δυσμενείς επιπτώσεις στη ρευστότητά τους ή το χειρότερο να καταγγέλλονται από τις τράπεζες τα επιχειρηματικά δάνεια.
n Η φορολογία στα ακίνητα οδήγησε σε κατάρρευση την οικοδομική δραστηριότητα, από την οποία εξαρτώνται περισσότερα από 150 επαγγέλματα και εκατοντάδες χιλιάδες εργαζομένων. Υπολογίζεται ότι από τη μείωση της οικοδομικής δραστηριότητας συμπαρασύρθηκαν κι άλλοι εξαρτώμενοι απ’ αυτήν κλάδοι της οικονομίας. Το ΑΕΠ της χώρας έχει απολέσει περισσότερα από 30 δισ. ευρώ.
Η οικονομική ύφεση δεν θα είχε λάβει ποτέ τέτοιες διαστάσεις εάν δεν είχε υπάρξει από το 2010 η υπερφορολόγηση των ακινήτων, η οποία για τους κρατιστές φάνταζε ως η λύση του δημοσιονομικού ζητήματος ενώ απεδείχθη η αιτία των περισσοτέρων οικονομικών δεινών μας.
Ο Τάσος Ι. Αβραντίνης είναι δικηγόρος και αντιπρόεδρος της Δράσης