Σαν σήμερα (το σήμερα ενδεικτικό για οποιαδήποτε μέρα του χρόνου) πέθανε ο Μάνος Χατζιδάκις. Σαν χθες έφυγε ο Πολ Σαρτρ ενώ σαν προχθές γνώρισε τη Σιμόν ντε Μποβουάρ. Και σαν αντιπροχθές ο Μπρους Σπρίνγκστιν ηχογράφησε το «Born in the USA». Πότε πέρασαν κιόλας δεκαπέντε χρόνια από τότε που γεννήθηκε ο ανιψιός μου και δεκατέσσερα από τότε που τον βάφτισα; Τέτοια μέρα, πριν από είκοσι δύο χρόνια πήγα φαντάρος (όχι εγώ –είπαμε, ενδεικτικά τα παραδείγματα). Σαν αύριο παντρεύτηκαν οι γονείς μου. Και σαν μεθαύριο ήρθε στη ζωή ο Χρήστος Τσαγανέας. Αντιμεθαύριο είναι η επέτειος του θανάτου της Γεωργίας Βασιλειάδου. Αλλά σαν σήμερα αποχαιρετήσαμε τον παππού. Σαν προχθές όμως γεννήθηκε ο Πάμπλο Νερούδα. Και μην ξεχάσω ότι σαν χθες πέθανε η Γερτρούδη Μπελ. Αν ζούσε ο Λουκιανός Κηλαηδόνης θα έσβηνε σήμερα εβδομήντα τέσσερα κεράκια (αυτό, πραγματικό). Δεκαοχτώ χρόνια από τότε που παντρεύτηκα. Εικοσιπέντε από τότε που έφυγε η Καρέζη και είκοσι ένα χωρίς την Αλίκη. Τόσα χρόνια από τότε που ο Χάρι γνώρισε τη Σάλι και τόσα κι άλλα τόσα από τη Μάχη του Ματζικέρτ.

Θυμάμαι τη γιαγιά μου και την προγιαγιά μου που μετρούσαν τον χρόνο όχι με τις χρονολογίες αλλά με άξονες διάφορα γεγονότα. Περισσότερο ή λιγότερο σημαντικά. «Πότε γέννησε η Ελευθερία τον Γιαννάκη; Ηταν μετά το ναυάγιο του «Πολύμνια» ή πριν ράψεις το μελιτζανί φουστάνι με τις φιούμπες;». Δεν νομίζω όμως ότι το έκαναν για τον ίδιο λόγο που σήμερα ένα μεγάλο μέρος της σοσιαλ-μιντιακής επικαιρότητας κινείται γύρω από επετείους. Για τις δικές μου, τις παλιές, οι αναφορές σε γεγονότα του παρελθόντος δεν είχαν επετειακό χαρακτήρα. Απλώς οριοθετούσαν χρονικές περιόδους. Και με αυτόν τον τρόπο σαν να οικειοποιούνταν τον χρόνο προσδίδοντάς του μια αξία που δεν έχουν οι ξεροί αριθμοί. Τι να σου κάνει ένα 1968 μπροστά σε ένα φουστάνι με φιούμπες;

Για τους σημερινούς «σοσιαλάδες –σανσημεράδες» οι επέτειοι δεν είναι παρά η αφορμή για να δηλώσουν το «παρών» και τη συμμετοχή τους σε μια αόριστη και αχανή γειτονιά. Το «χωριό» μπορεί να μεγάλωσε, να έγινε πανελλήνιο ή παγκόσμιο, αλλά παρέμεινε «χωριό». Υπάρχουν βέβαια κάποια γεγονότα που συντηρούν τη συλλογική μνήμη ή γύρω από τα οποία συγκροτούνται γενιές. Η υπενθύμισή τους όμως ή ο διαδικτυακός εορτασμός τους είναι εντελώς άλλο πράγμα από αναρτήσεις με μωρά του 1985 ή copy paste ποιημάτων, αποφθεγμάτων και ρητών του Ελύτη, του Νίτσε και του Θουκυδίδη (μέχρι και αυτού έχω δει ιντερνετικά γενέθλια, σιγά μην ξέρουμε και τον αστρολογικό του χάρτη). Η δημοσιοποίηση μίας παλιάς προσωπικής φωτογραφίας ως αναμνηστικό επετείου και η αναζήτηση στις σχετικές ηλεκτρονικές σελίδες με σκοπό την κοινοποίηση τού ποιος πέθανε ή γεννήθηκε σήμερα είναι κλείσιμο ματιού σε ένα φαντασιακό κοινό. «Να ‘μαι κι εγώ. Η γιορτή μου είναι και γιορτή σας. Ασε που αν μοιραστώ μαζί σας πότε ακριβώς γεννήθηκε ο Καβάφης είναι σαν να τον φέρνω στην παρέα μας».

Μικρές καθημερινές και ανώδυνες ανθρώπινες ματαιοδοξίες που προσπαθούν να βρουν τη θέση τους σε ένα κάδρο που μεγαλώνει συνεχώς. Πολύ περισσότερο όταν στην επέτειο υπάρχει κάτι σαν υπαινιγμός γιορτής. Που όλοι μας την έχουμε ανάγκη. Θα το κάψουμε λοιπόν κι απόψε κυρ Στέφανε. Και αφού δεν μπορούμε να το κάψουμε αλλού, θα το κάψουμε στο facebook. Δεν μπορεί, όλο και κάτι θα έχει κάνει σαν σήμερα ο Γιώργος Μητσάκης.