Στη διεθνή διοικητική/οικονομική βιβλιογραφία ο όρος «περιστρεφόμενη πόρτα» (revolving door) χρησιμοποιείται προκειμένου να αποδώσει την κινητικότητα στη σταδιοδρομία ενός αξιωματούχου του δημόσιου τομέα, ο οποίος μετακινείται στον ιδιωτικό με τον οποίο είχε αντικρουόμενα συμφέροντα. Η κίνηση από τη μια «πόρτα» στην άλλη μπορεί να γίνει είτε τη χρονική στιγμή που αυτός υπηρετεί σε δημόσια/κυβερνητική θέση (παρέχοντας πληροφορίες στους ανταγωνιστές) είτε σε μεταγενέστερο στάδιο.
Ο «περιστρεφόμενος» αποσκοπεί σε ίδιον όφελος κάνοντας χρήση των προνομίων που του έδινε η κυβερνητική θέση. Μάλιστα, αν είχε τη δυνατότητα να επηρεάζει τους ρυθμιστικούς κανόνες είτε θέτοντας είτε ερμηνεύοντάς τους, τότε, μετακινούμενος στον ιδιωτικό τομέα (π.χ. βιομηχανία) μπορεί να οδηγήσει σε «ρυθμιστική αιχμαλωσία» τον ρυθμιστή/νομοθέτη.
Η περιστροφή δημιουργεί τις προϋποθέσεις ανάπτυξης φαινομένων διαφθοράς. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο προτείνονται και έχουν υιοθετηθεί από πολλές κυβερνήσεις κώδικες δεοντολογίας που δεσμεύουν τους αξιωματούχους. Σύμφωνα με αυτούς, δεν επιτρέπεται η περιστροφή, τουλάχιστον όχι σε διάστημα που μπορεί να είναι χρήσιμες οι πληροφορίες που διαθέτει ο περιστρεφόμενος για τους μέχρι πρότινος ανταγωνιστές του.
Αυτά συμβαίνουν στη «ζούγκλα» του «νεοφιλελευθερισμού». Εκεί υπάρχουν κανόνες, τρόποι παρακολούθησης της εφαρμογής τους και, πολύ συχνά, εφαρμόζεται η διαδικασία «name and shame» (αποκάλυψη ονομάτων που παραβίασαν τον κώδικα δεοντολογίας). Παρ’ ημίν, όπου ο «νεοφιλελευθερισμός» έχει συντριβεί από το αντίπαλο συριζαϊκό δέος, ελάχιστη αντίδραση προκαλούν περιπτώσεις περιστρεφομένων, ακόμη κι αν είναι κραυγαλέες. Ποιος θυμάται σήμερα την υπόθεση υπουργού που κατηγορήθηκε ότι ενθυλάκωνε αμοιβή για τις δικηγορικές υποθέσεις, την έκβαση των οποίων μπορούσε να επηρεάσει από τη θέση του; Κατά τη σχετική συζήτηση στη Βουλή η προσοχή δόθηκε στο σκανδαλοθηρικό και όχι στο ουσιαστικό κομμάτι της υπόθεσης, που ήταν το ζήτημα της δεοντολογίας.
Ευκαιρία για την αναγκαιότητα θεσμικής θωράκισης των δημοσίων λειτουργών και ιδίως του δημοσίου συμφέροντος δίνει, σήμερα, το παράδειγμα της κυρίας Θάνου. Εδώ οι πόρτες όχι μόνο περιστρέφονται αλλά ανοίγουν διάπλατα για να διαβεί ανώτατη δικαστής, η οποία μέχρι πρότινος ήταν (υποτίθεται) ανεξάρτητη και αμερόληπτη. Με χαρακτηριστική άνεση μέσα σε λίγες ώρες βγήκε από την πόρτα της δικαστικής εξουσίας και πέρασε στην εκτελεστική.
Οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, κόμμα με εγνωσμένη περιφρόνηση στους θεσμούς, χρησιμοποιούν τις περιστρεφόμενες πόρτες για την αναρρίχηση και τακτοποίηση ημετέρων. Το σχέδιό τους έχει αποκαλυφθεί πλέον. Θα προσπαθήσουν να κρατηθούν στην εξουσία και να εφαρμόσουν τις καταστροφικές τους ιδεοληψίες ποδοπατώντας κάθε δημοκρατική αρχή. Σήμερα δεν μπορούν να πετύχουν τους στόχους τους επειδή συναντούν σθεναρή αντίσταση. Κάθε προσπάθειά τους για θεσμική εκτροπή πρέπει, όμως, να αναδεικνύεται και να στιγματίζεται. Κανένας υπερασπιστής της φιλελεύθερης δημοκρατίας μας δεν περιμένει από αυτή την κυβέρνηση να λάβει μέτρα για την ενδυνάμωσή της. Χρέος όμως όλων των δυνάμεων που την υπηρετούν είναι η αποκάλυψη και ο στιγματισμός αντίστοιχων περιπτώσεων, όπως αυτή της πρώην προέδρου του Αρείου Πάγου και –κυρίως –η πρόταση συγκεκριμένων μέτρων για τη θωράκισή της.
Ο Παναγιώτης Καρκατσούλης είναι εμπειρογνώμων Δημόσιας Διοίκησης. Το νέο του βιβλίο «Διοικώντας (σ)την κρίση» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Σιδέρη
