Στο προσκήνιο έρχεται πάλι το θέμα της προστασίας και της στήριξης των τραπεζών της ευρωζώνης λόγω του μεγάλου όγκου των κόκκινων δανείων που εξακολουθούν να αποτελούν βαρίδι για τον κλάδο, αλλά και της πρόσφατης διάσωσης δύο ιταλικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων με χρήματα των φορολογουμένων. Τα κόκκινα δάνεια σε ολόκληρη την ΕΕ εκτιμάται ότι στα τέλη του 2016 ανέρχονταν σε 1 τρισ. ευρώ. Πρόκειται για το 5% των συνολικών δανείων που έχουν χορηγηθεί σε όλες της χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Στα πλαίσια της ενίσχυσης των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων η Κομισιόν εξετάζει ήδη τη δημιουργία «κακών τραπεζών» σε χώρες – μέλη της ευρωζώνης των οποίων χρηματοπιστωτικά ιδρύματα αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα. Για τον λόγο αυτό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συντάσσει ήδη σχέδιο προτάσεων για το πώς θα μπορούσαν να δημιουργηθούν αυτές οι εθνικές κακές τράπεζες (οι λεγόμενες «bad banks»), το οποίο θα συζητηθεί στη συνέχεια από όλες τις χώρες. Επίσης οι υπουργοί Οικονομικών των χωρών της ΕΕ συμφώνησαν στην τελευταία συνεδρίασή τους ότι οι τράπεζες θα πρέπει να βάλουν στην άκρη περισσότερα χρήματα για να μπορούν να καλύπτουν με αυτά απώλειες από μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Η προσπάθεια αυτή, που περιλαμβάνει και αύξηση της εποπτείας των τραπεζών έπεσε στο τραπέζι, καθώς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πιέζει ήδη τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να βρουν τρόπους ώστε να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων που σε πολλές χώρες –συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας –είναι ιδιαίτερα σοβαρό. Η ΕΚΤ έχει αναλάβει ήδη από το 2014 την εποπτεία των συστημικών τραπεζών της Ευρώπης με στόχο να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα στη ρίζα του. Ηδη αρκετές ευρωπαϊκές τράπεζες αναζητούν τρόπους για να πουλήσουν μη εξυπηρετούμενα δάνεια και να τονώσουν τους ισολογισμούς τους.
Η πρόσφατη κρατική ενίσχυση όμως δύο ιταλικών τραπεζών, της Banca Popolare di Vicenza και της Veneto Bank με χρήματα φορολογουμένων έχει ανοίξει και ένα άλλο θέμα. Για το πώς θα μπορούσαν να εναρμονιστούν οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί με τους εθνικούς, ώστε να μην υπάρχουν διαφορές στην αντιμετώπιση τραπεζών με προβλήματα.
Οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί προβλέπουν ότι όταν μια τράπεζα αντιμετωπίζει προκλήσεις, θα πρέπει να συμμετέχουν στο κόστος για τη διάσωσή της οι επενδυτές της όπως είναι οι ομολογιούχοι χαμηλής εξασφάλισης και οι μέτοχοι. Στόχος των κανονισμών αυτών είναι να μην πληρώνουν οι φορολογούμενοι για διασώσεις τραπεζών.
Επειδή οι δύο ιταλικές τράπεζες όμως δεν είναι συστημικές –και επειδή στην Ιταλία πολλοί μικροκαταθέτες επιλέγουν να είναι και ομολογιούχοι των τραπεζών οπότε θα πλήρωναν εκείνοι τα σπασμένα –η Ρώμη αποφάσισε να χορηγήσει και κρατική βοήθεια. Πλέον υπάρχουν χώρες στην ΕΕ, όπως είναι η Γερμανία και η Σουηδία, που φοβούνται ότι εάν προχωρήσει η τραπεζική ένωση με τους ισχύοντες κανονισμούς, τότε πρακτικά θα πληρώνουν όλοι για τη διάσωση τραπεζών –ακόμη και οι φορολογούμενοι χωρών που έχουν υγιή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
