Το πολύ το Κύριε Ελέησον

Δεν μπορεί να παραμείνει ασχολίαστο ένα γεγονός έστω κι αν πρόκειται για σύμπτωση, έστω κι αν αφορά φίλους αγαπημένους που πρόκειται να την υλοποιήσουν. Εννοούμε το ανέβασμα τον ερχόμενο χειμώνα, σε τρία διαφορετικά θέατρα, έργων που αναφέρονται στη ζωή του Μάρκου Βαμβακάρη, του Γιώργου Ζαμπέτα και του Στέλιου Καζαντζίδη. Με όλη την αξία τους, το εκτόπισμά τους στην καλλιτεχνική ζωή φαίνεται να μονοπωλεί, για δεκαετίες ολόκληρες πια, έναν πολιτισμό που πιστώνεται όμως στο σύνολό του με απείρως σημαντικότερες φυσιογνωμίες. Αν τώρα οι τρεις αυτοί καλλιτέχνες έτυχε να γίνουν ιδιαίτερα δημοφιλείς γιατί, πέραν της μουσικής τους αξίας –την πολύ μεγάλη, θέλετε; Την πολύ μεγάλη –έστερξε να καλλιεργηθεί γύρω από τον καθένα τους μια μυθολογία όσον αφορά την προσωπική του ζωή, δεν είναι λόγος αυτός για να αναπαράγονται στο διηνεκές η φτώχεια του Βαμβακάρη, το καβουράκι του Ζαμπέτα και η μητέρα του Καζαντζίδη, η κυρα-Γεσθημανή.

Σε τέτοιο μάλιστα βαθμό ώστε να μπορούν να «συνεννοούνται», κουτσομπολίστικα βέβαια και κάθε άλλο παρά μουσικά, εκατομμύρια Ελληνες, μ’ έναν τρόπο μάλιστα που μεταβάλλεται σε ανύπαρκτος ένας πολιτισμός, ακόμη και μουσικά, αφαντάστως πιο ουσιαστικός σε σχέση με το επίπεδο των τριών επίμαχων συνθετών και ερμηνευτών. Σαφώς δεν εννοούμε ως θεατρόφιλο όποιον κινείται ανάμεσα στα Φεστιβάλ Αθηνών και το Μπερλίνερ Ανσάμπλ, ενώ θεωρεί ότι ως σκηνοθέτες υπάρχουν στην ημεδαπή μόνον ο Θόδωρος Τερζόπουλος και ο Βασίλης Παπαβασιλείου. Αλλά κι αυτή η συνεχής ανατροφοδότηση ενός κλειστού κυκλώματος, όπως το συγκροτούν ο Βαμβακάρης, ο Ζαμπέτας, ο Καζαντζίδης και δυο – τρεις άλλοι, με τη μορφή τώρα πια μιας θεατρικής παράστασης, μοιάζει να δικαιώνει, σαράντα χρόνια αργότερα, τον Αλέξη Μινωτή που είχε χαρακτηρίσει πολλά θέατρα ως εμπορικά καταστήματα –και είχε προκληθεί σάλος.

Επιτέλους, έχουν συμβεί τόσα γεγονότα –και όχι μόνον μουσικά –από τότε που εμφανίστηκαν ο Βαμβακάρης, ο Ζαμπέτας και ο Καζαντζίδης, που θα ήταν μια μορφή ουσιαστικής χειραφέτησης να τους αισθάνεσαι συγκινητικούς βέβαια, αλλά και λίγο ή πολύ παρωχημένους.