Καμπανάκι για τις μειώσεις που φέρνει το Brexit χτύπησε ο επίτροπος Προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ενωσης που βρέθηκε χθες στην Αθήνα και είχε συναντήσεις με την πολιτική ηγεσία. Στην αποκλειστική του συνέντευξη στα «ΝΕΑ», ο Γκίντερ Ετινγκερ υποστηρίζει ότι όλες οι πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ενωσης –πλην ίσως της έρευνας –πρόκειται να επηρεαστούν, ενώ η αναζήτηση νέων εσόδων αποτελεί πρόκληση. Την ίδια στιγμή ενθαρρύνει τις προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης για έξοδο στις αγορές και βλέπει «φως στο τούνελ» για την Ελλάδα, την πιο δύσκολη περίπτωση όπως τη χαρακτηρίζει, από όλες τις χώρες που μπήκαν σε Μνημόνιο.
Κύριε επίτροπε, η έξοδος της Βρετανίας από την ΕΕ θα προκαλέσει ένα κενό 10-12 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Ποιες είναι οι πρώτες σκέψεις για το πώς θα καλυφθεί αυτό το κενό; Θα ξοδεύουμε λιγότερα ή θα αναζητήσετε περισσότερα έσοδα;
Πράγματι, το Brexit αποτελεί μια πρόκληση. Δεν είναι μόνο το χρηματοδοτικό κενό, δημιουργείται κι ένα κενό μεγαλύτερων ευθυνών. Πρέπει να δούμε πώς, μέσα στο υπάρχον δημοσιονομικό πλαίσιο, θα εντάξουμε τα ζητήματα της μετανάστευσης, του πολέμου κατά της τρομοκρατίας, τον έλεγχο των συνόρων, τη χρηματοδότηση της συμφωνίας Τουρκίας – ΕΕ, όλα εκείνα τα ζητήματα που δεν είχαν την ευρωπαϊκή διάσταση που έχουν σήμερα ή που θα έχουν την επόμενη δεκαετία. Το κείμενο προβληματισμού που εξέδωσε η Επιτροπή προσπαθεί να συζητήσει όλες αυτές τις προκλήσεις, ώστε να αναζητήσει νέες πηγές εσόδων. Κάποια κράτη-μέλη ζητούν περικοπές, άλλοι θέλουν να μείνουμε στο ίδιο επίπεδο χρηματοδότησης, ίσως θα πρέπει να βρούμε μια μέση λύση, δηλαδή 50% μείωση και 50% νέες συνεισφορές.
Ξέρετε, στην Ελλάδα ενδιαφερόμαστε ιδιαίτερα για τα ζητήματα της αγροτικής πολιτικής και των πολιτικών συνοχής. Θεωρείτε ότι αυτά θα επηρεαστούν; Και τι θα γίνει με τα κονδύλια για την έρευνα;
Σε γενικές γραμμές θα πρέπει να ελέγξουμε και να αναλύσουμε όλα τα μεγάλα επενδυτικά προγράματα. Γι’ αυτό και ετοιμάζουμε μια αξιολόγηση για όλες τις χρηματοδοτήσεις για να δούμε πώς θα εκσυγχρονίσουμε, απλοποιήσουμε και βελτιστοποιήσουμε τα μεγάλα μας προγράμματα στον αγροτικό τομέα, στις πολιτικές συνοχής και στις υποδομές. Κοιτάζουμε πώς θα τα συνδυάσουμε μέσω του προγράμματος Horizon 2020, το πρόγραμμά μας για την έρευνα και την καινοτομία. Εάν υπάρχει κάτι για το οποίο δεν επιθυμώ καμία περικοπή, είναι τα προγράμματα Horizon και Erasmus plus. Για όλα τα υπόλοιπα θα υπάρξει μια διαδικασία αξιολόγησης. Κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί πως δεν θα υπάρξουν περικοπές.
Από την άλλη πλευρά, το Brexit δεν είναι μια καλή ευκαιρία για βαθύτερη ενοποίηση σε τομείς όπως η ασφάλεια, η άμυνα ή η μεταναστευτική πολιτική; Βλέπετε τις ευρωπαϊκές χώρες διατεθειμένες για κάτι τέτοιο;
Ναι, βέβαια.
Ακόμη και τις ανατολικές χώρες;
Ναι, έτσι πιστεύω. Είμαστε σε στενή συνεργασία μαζί τους. Εχω εκτεταμένες συζητήσεις στις Επιτροπές και στα Κοινοβούλια όλων των χωρών. Υπάρχει μεν συζήτηση για ποσοστώσεις στα του Μεταναστευτικού, αλλά γενικότερα βλέπω μια διάθεση για εξεύρεση ευρωπαϊκών λύσεων σε κοινά προβλήματα.
Κάποιες χώρες, όπως η Γερμανία, έχουν προτείνει η χρηματοδότηση στα κράτη-μέλη να δίνεται υπό όρους, όπως ο σεβασμός στο κράτος δικαίου ή η στάση των μελών σε ζητήματα όπως το Προσφυγικό. Εσείς πώς τοποθετείστε πάνω σε αυτό;
Είναι μια συζήτηση υπό εξέλιξη. Υπάρχουν κι άλλες ιδέες για το πώς θα χρηματοδοτηθούν έργα αλλά και σχέδια για συγχρηματοδότηση μεγάλων έργων μέσω των ταμείων της Ενωσης. Ο σεβασμός στο κράτος δικαίου είναι μια ξεχωριστή ενότητα και ακριβώς επειδή βρισκόμαστε στη φάση της διαβούλευσης, θα ήθελα να είμαι προσεκτικός. Εναπόκειται στα εθνικά Κοινοβούλια και στα κράτη-μέλη να μας στείλουν τις προτάσεις τους για να καταλήξουμε.
Την επόμενη χρονιά περιμένουμε από την Επιτροπή να δημοσιοποιήσει την πρότασή της για το χρηματοδοτικό πλαίσιο της περιόδου που αρχίζει μετά το 2020. Ποιες είναι οι πρώτες σας σκέψεις για τον προϋπολογισμό; Θα επηρεαστούν τα διαρθρωτικά ταμεία και οι πολιτικές συνοχής;
Θεωρώ ότι τα διαρθρωτικά προγράμματα θα συνεχιστούν. Δεν μπορώ να μιλήσω για το τι θα ισχύει στην Ευρωπαϊκή Ενωση το 2050 ας πούμε, αλλά για την επόμενη δεκαετία σίγουρα χρειαζόμαστε αυτά τα εργαλεία.
Ναι, αλλά θα είναι λιγότερα;
Οπως σας είπα, δεν υπάρχει καμία εγγύηση αναφορικά με τις περικοπές. Θέλω να τις αποφύγω όσο μπορώ, μιλάμε για περικοπές μέσα σε ένα εύλογο πλαίσιο.
Βρίσκεστε στην Αθήνα σε μια περίοδο όπου η κυβέρνηση επιδιώκει την έξοδο στις αγορές για δανεισμό. Υπάρχουν όμως και φωνές στην Ευρώπη που υποστηρίζουν ότι είναι ακόμη νωρίς. Ποια είναι η δική σας εκτίμηση;
Εγώ λέω δοκιμάστε το. Η Ελλάδα είναι σε τροχιά επιστροφής και υπάρχει και μια διαδικασία προστασίας από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Δοκιμάστε το, όσο νωρίτερα τόσο καλύτερα.
Υπάρχουν σκέψεις στην Επιτροπή για το τι θα γίνει με τον δανεισμό της χώρας μας μετά τη λήξη του προγράμματος;
Υπάρχουν σημάδια ότι η Ελλάδα γίνεται όλο και πιο αξιόπιστη. Τα τελευταία 5-6-7 χρόνια, οι ελληνικές κυβερνήσεις και το Κοινοβούλιο έκαναν πολλά. Εχει αποκατασταθεί η ανταγωνιστικότητα, αλλά αυτή η διαδικασία είναι μακρά. Πρώτα γίνονται οι μεταρρυθμίσεις, μετά ακολουθούν οι επενδύσεις και μετά η ανάπτυξη. Οπως σας είπα, θα υπάρξει ένα προστατευτικό πλαίσιο της Ενωσης.
Η Ελλάδα έχει καταβάλει τεράστιες προσπάθειες μέχρι τώρα. Υπάρχει, λέτε, φως στο τούνελ;
Κοιτάξτε τα άλλα παραδείγματα, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία, την Κύπρο, την Ισπανία. Ολες αυτές οι χώρες πήγαν στη σωστή κατεύθυνση. Η Ελλάδα ήταν η πιο δύσκολη περίπτωση από όλες και χρειάζεται ακόμη χρόνο. Εχει όμως σημειωθεί πρόοδος, άρα τα πράγματα κινούνται στη σωστή κατεύθυνση.