Μόνος

Μπορεί να επαναλαμβάνει εκείνη τη φράση που υποτίθεται ότι είχε πει στον Γιάνη Βαρουφάκη κλεισμένος στο Μέγαρο Μαξίμου τη νύχτα του δημοψηφίσματος: «Τα κάναμε σαλάτα». Ή μπορεί να έχει καταληφθεί από την ίδια σφοδρή επιθυμία και να θέλει ρίξει μερικές κλωτσιές –αυτή τη φορά όχι στον κεντρικό τραπεζίτη της χώρας, αλλά στον πρώην υπουργό των Οικονομικών του. Και μπορεί ο Νίκος Παππάς, στον ρόλο του μακιαβελικού εμπίστου, να σκύβει συνωμοτικά στο αφτί του και να του ψιθυρίζει: «Υπάρχουν και πιο δραστικές λύσεις».

Είναι πράγματα που δεν θα μάθουμε ποτέ –υπό την προϋπόθεση ασφαλώς ότι δεν κυκλοφορεί κάποιος άλλος καλωδιωμένος νάρκισσος στο πρωθυπουργικό γραφείο ηχογραφώντας τις συνομιλίες του με τον Αλέξη Τσίπρα. Αλλά ακόμη κι αν δεν έχει μπει κανείς στο Μαξίμου σε αυτόν τον πειρασμό, το συμπέρασμα είναι το ίδιο: μπορεί να έχουν αλλάξει πολλά από τότε επειδή δεν έγινε τίποτε από αυτά σχεδίαζαν εν κρυπτώ ο Βαρουφάκης ή ο Λαφαζάνης, αλλά δεν έχει αλλάξει καθόλου ο τρόπος που σκέφτονται και λειτουργούν ο Πρωθυπουργός και το στενό του περιβάλλον. Είναι το ίδιο μείγμα άγνοιας και κουτσαβακισμού, η ίδια αίσθηση παντοδυναμίας που εναλλάσσεται με τον φόβο του ειδικού δικαστηρίου, η ίδια δίψα για την εξουσία, η ίδια επιθυμία να ελεγχθεί ό,τι δεν πρέπει να ελέγχεται σε μια δημοκρατία: η Δικαιοσύνη, η κεντρική τράπεζα, ο Τύπος. Είναι η ίδια επικίνδυνη αντίληψη ότι η εξουσία δεν είναι εξουσία εάν δεν είναι απόλυτη.

Από αυτήν την άποψη, το βιβλίο του Βαρουφάκη δεν προσφέρεται για βουτιές στο παρελθόν από τους νοσταλγούς μιας δήθεν επανάστασης που δεν έγινε ποτέ ούτε διαβάζεται ως πολιτικό θρίλερ από εκείνους που επιβεβαιώνουν τώρα αυτό που υποψιάζονταν τότε, ότι δηλαδή η χώρα βρέθηκε εκείνες τις ημέρες στο χείλος μιας πραγματικής εκτροπής. Είναι ένα προσάναμμα για το μέλλον, ένα φλέγον υλικό εξελίξεων. Με άλλα λόγια, εάν ο Αλέξης Τσίπρας αποστρέφεται αυτό το χθες που κοινοποιεί με την ηδονή του μαρτυριάρη ο Βαρουφάκης, είναι επειδή φοβάται ένα αύριο που δεν μπορεί να προβλέψει και πολύ περισσότερο να σχεδιάσει κανένας –ούτε βέβαια ο ίδιος. Κι αν στο μυαλό του Αλέξη Τσίπρα αναδεύονται το Γουδή, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο κεντρικός τραπεζίτης, οι μυστικές υπηρεσίες και μια υποψία πραξικοπήματος, τότε ο χώρος των υποθέσεων για τον τρόπο που θα χειριστεί από εδώ και μπρος την εξουσία του αλλά και εκείνος που θα την παραδώσει αποκτά νέες, τρομακτικές διαστάσεις.

Θα ήταν ακόμη τρομακτικότερες χωρίς τα θεσμικά αντίβαρα, τα εγχώρια και –ασφαλώς –τα ευρωπαϊκά. Ο Βαρουφάκης μοιράστηκε μαζί μας έναν πρωθυπουργικό εφιάλτη. Το στοίχημα τώρα για τη δημοκρατία είναι, εάν τον ζήσει ο Αλέξης Τσίπρας, να τον ζήσει τουλάχιστον μόνος του.