«Υπάρχει κίνδυνος ενεργοποίησης των γειτονικών ζωνών;».
Αυτό είναι ένα από τα βασικά ερωτήματα που απασχολούν την επιστημονική κοινότητα μετά την εκδήλωση του φονικού σεισμού της Παρασκευής –μεγέθους 6,6 βαθμών –που είχε ως αποτέλεσμα δύο άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους και δεκάδες να τραυματιστούν.
Στο Αιγαίο, ιδίως μετά τον τελευταίο σεισμό της Λέσβου, υπάρχει μια έντονη σεισμική δραστηριότητα και αυτό είναι φυσικό να προκαλεί ανησυχία σε ειδικούς και κατοίκους των νησιών.
Ετσι, όπως εξηγούν πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα, «ένας σεισμός μεγέθους 6,6 βαθμών θεωρητικά θα μπορούσε να το κάνει, ωστόσο μέχρι στιγμής οι επιστήμονες δεν έχουν κάποιο στοιχείο στα χέρια τους προκειμένου να “πατήσουν” πάνω του και να μιλήσουν για μια ενδεχόμενη ενεργοποίηση».
Σύμφωνα με τον διευθυντή ερευνών στο Αστεροσκοπείο Αθηνών Βασίλη Καραστάθη, «το ρήγμα που έχει ενεργοποιηθεί είναι παράλληλο με τις ακτές της περιοχής της Αλικαρνασσού. Η όλη τεκτονική ζώνη έχει μεγάλο μήκος». Οπως λέει, «για την Κω είναι θετικό το γεγονός ότι η ζώνη που αποφορτίστηκε είναι κοντινή προς το νησί. Ο ανατολικός κλάδος της τεκτονικής ζώνης που δεν έχει σπάσει (γύρω στα 40 χιλιόμετρα) και βρίσκεται στην τουρκική πλευρά δεν αποτελεί καμία απειλή για την Ελλάδα. Το δε ρήγμα της Κω, που έχει δώσει μεγάλους ιστορικούς σεισμούς (στη νεότερη Ιστορία ο μεγάλος σεισμός του 1933 είχε σχεδόν ίδιο μέγεθος με αυτόν της Παρασκευής, με δεκάδες νεκρούς και πολύ μεγάλες ζημιές), δεν δείχνει να έχει διεγερθεί».
Σημειώνεται ότι έχει σπάσει το δυτικό τμήμα της ζώνης νότια των ακτών του κόλπου της Αλικαρνασσού, συνολικού μήκους περίπου 30 χιλιομέτρων.
«Το πρώτο 12ωρο είχαμε μια πολύ έντονη μετασεισμική ακολουθία με πάνω από 170 μετασεισμούς. Και αυτό βοήθησε σημαντικά στη σταδιακή εκτόνωση του φαινομένου» τονίζει, μεταξύ άλλων, ο Βασίλης Καραστάθης.
Στο μεταξύ, η επόμενη μέρα από τον φονικό σεισμό βρίσκει τους σεισμολόγους να περιμένουν έναν ισχυρό μετασεισμό –ή μετασεισμούς –προκειμένου να ηρεμήσει –κι άλλο –η σεισμική διέγερση.
«Ο μεγαλύτερος μετασεισμός είναι ακόμη της τάξης των 4,8 βαθμών. Από μια ακολουθία σεισμού μεγέθους 6,6 βαθμών θα μπορούσαμε να περιμένουμε έναν μεγαλύτερο μετασεισμό, της τάξης των 5,4 βαθμών (με κάποια περιθώρια πάνω-κάτω στην τιμή). Ωστόσο, οι κατασκευές απέδειξαν ότι αντέχουν σε τέτοια μεγέθη και άρα η ανησυχία δεν είναι μεγάλη» συμπληρώνει ο Βασίλης Καραστάθης.
Από την ώρα που χτύπησε ο Εγκέλαδος μέχρι τις έξι χθες το απόγευμα σημειώθηκαν 314 μετασεισμοί (από τους οποίους οι 150 είχαν μέγεθος πάνω από 3 βαθμούς). Ο πιο ισχυρός από αυτούς, που προκλήθηκε την Παρασκευή, λίγες ώρες μετά τον σεισμό των 6,6 βαθμών, είχε –όπως προαναφέρθηκε –μέγεθος 4,8 βαθμούς.
Μικρό μέγεθος μετασεισμών σημαίνει μικρότερη εκτόνωση της συσσωρευμένης σεισμικής ενέργειας. Και εκεί έγκειται –πάντα –η ανησυχία των σεισμολόγων.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Γεωφυσικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Κώστα Παπαζάχο, «η μετασεισμική ακολουθία χαρακτηρίζεται φυσιολογική».
Οπως εξηγεί, «σεισμοί μεγέθους 6,3 βαθμών ή μεγαλύτεροι θεωρούνται φυσιολογικοί για την Ελλάδα εξαιτίας της σεισμικότητας της περιοχής. Ωστόσο, μπορεί για δύο χρόνια να μη σημειωθεί κανένας σεισμός και να εκδηλωθούν, όπως συνέβη για παράδειγμα το ’95, και τρεις μεγάλοι σεισμοί μαζί. Επίσης τη δεκαετία ’50-’60 σημειώθηκαν πέντε σεισμοί με μέγεθος 7 βαθμούς».
Την ίδια άποψη περί φυσιολογικής μετασεισμικής εξέλιξης έχει και ο πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ) Ευθύμιος Λέκκας.
Οπως επισημαίνει, μπορεί ο σεισμός της Κω να μοιάζει με αυτόν της Λέσβου (ίδια διεύθυνση, κλήση ρηγμάτων, ίδια δυναμικά χαρακτηριστικά), αλλά πρόκειται για δυο ανεξάρτητους σεισμούς.
«Δεν συνδέονται. Τι τους προκάλεσε; Θα μπορούσαμε να πούμε ότι οφείλονται σε γενικότερα αίτια κίνησης» συμπληρώνει ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ.
Το ίδιο πιστεύει και ο διευθυντής Ερευνών στο Γεωδυναμικό Ινστιτούτο Αθηνών Γεράσιμος Παπαδόπουλος. «Πρόκειται για δυο τυχαίους σεισμούς που εκδηλώθηκαν κοντά στον χρόνο» αναφέρει.
Για τον διευθυντή Ερευνών στο Γεωδυναμικό Ινστιτούτο Αθηνών, «η μετασεισμική ακολουθία μπορεί να κρατήσει και έναν μήνα και μπορεί να δώσει σεισμό λίγο μικρότερο από αυτόν των 6,6 βαθμών. Στη Λέσβο, πέντε μέρες μετά τον κύριο σεισμό, σημειώθηκε σεισμική δόνηση μεγέθους 5,3 βαθμών».
Στο μεταξύ, και χθες εκατοντάδες κάτοικοι του νησιού προτίμησαν να περάσουν τη νύχτα έξω από τα σπίτια τους, μια και ο φόβος από τους μετασεισμούς είναι ακόμη πολύ μεγάλος.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον δήμαρχο της Κω Γιώργο Κυρίτση, «η κανονικότητα έχει γυρίσει στο νησί, ενώ ξεκίνησαν και οι έλεγχοι σε δημόσια και ιδιωτικά κτίρια».
Οπως υποστηρίζει, «τα περί μαζικής αποχώρησης τουριστών από το νησί δεν ισχύουν. Σε όλη την Κω έχουμε 52.000 κλίνες και γύρω στα 250 με 300 ξενοδοχεία. Σε μερικά από αυτά είχαμε πτώση σοβάδων και οι τουρίστες για ψυχολογικούς λόγους μεταφέρθηκαν σε άλλα καταλύματα και ξενοδοχεία».
Στο νησί παρατηρήθηκαν χθες περιοδικές διακοπές στην υδροδότηση –κυρίως στην περιφέρεια. Σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο του Τεχνικού Επιμελητηρίου του Περιφερειακού Τμήματος Δωδεκανήσου Αντώνη Γιαννικουρή, ζημιές υπέστησαν στο ιστορικό κέντρο της πόλης παλιά πλινθόκτιστα κτίρια, κάποια εκ των οποίων κατασκευάστηκαν την περίοδο της Ιταλοκρατίας.
