Στα κνίτικα χρόνια μας μάθαμε ότι η δικτατορία του προλεταριάτου είναι η πιο ολοκληρωμένη μορφή δημοκρατίας. Στην εύλογη απορία πώς μπορεί μια δικτατορία να είναι η τέλεια δημοκρατία, η απάντηση ήταν απόλυτη: «Το σημερινό μας πολίτευμα είναι η δικτατορία της ολιγαρχίας. Δημοκρατία είναι η δικτατορία των πολλών». Σε αντίθεση βέβαια με όσα είχαμε μάθει από τον Αριστοτέλη στο σχολείο «δημοκρατία δ’ εστίν όταν η κύριον το πλήθος» και όχι η δικτατορία του πλήθους.
Η αλήθεια είναι ότι δύσκολα θα μπορούσε να αποδώσει κανείς στο μετεμφυλιακό καθεστώς τον τίτλο του δημοκρατικού πολιτεύματος. Με τη μισή Ελλάδα στην προσφυγιά, τη φυλακή και την εξορία, δημοκρατία δεν έμοιαζε. Η επτάχρονη χούντα ήρθε να επιβεβαιώσει τα όρια της «δημοκρατικής αντοχής» των αμετανόητων ακραίων εθνικιστών.
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, με την αναγνώριση του ΚΚΕ, έβαλε και συμβολικά τον θεμέλιο λίθο της μεταπολιτευτικής μας δημοκρατίας, την επέτειο της οποίας γιορτάζουμε αυτές τις μέρες. Μιας δημοκρατίας σταθερής κι ανθεκτικής, που γνώρισε όμως τη διαφθορά, το πελατειακό κράτος, την υπερβολή και την κατάχρηση των θεσμών της.
Μέσα από την υπερσαραντάχρονη αυτή –τραυματική πολλές φορές –εμπειρία συνειδητοποιούμε ότι η απαραίτητη προϋπόθεση για τη δημοκρατία είναι ο σεβασμός στους θεσμούς της. Είναι ο μόνος δρόμος για τη διασφάλιση της εύνομης λειτουργίας του πολιτεύματος, την κατοχύρωση των πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων της μειοψηφίας, την ίση αντιμετώπιση των πολιτών της χώρας από τον νόμο ανεξαρτήτως διακρίσεων, την ταχεία απονομή της δικαιοσύνης, την ελευθερία στην επικοινωνία και την ενημέρωση.
Η σημερινή οικονομική κατάσταση της χώρας έχει φέρει σε πραγματικό αδιέξοδο εκατομμύρια πολίτες που βλέπουν τα εισοδήματά τους να μειώνονται και το βιωτικό τους επίπεδο να χειροτερεύει χωρίς προοπτική ανάκαμψης. Τα άμεσα προβλήματα επιβίωσης δεν αφήνουν στους περισσότερους την πολυτέλεια να συνυπολογίσουν την τεράστια ζημιά που προκαλούν η περιφρόνηση των θεσμών και η υποβάθμιση του κύρους και της σημασίας τους.
Η οικονομική κατάσταση αργά ή γρήγορα θα σταθεροποιηθεί, η χώρα, έπειτα από χρόνια θυσιών, θα επανέλθει σε κανονικούς ρυθμούς λειτουργίας και ανάπτυξης, η ζωή των πολιτών θα αρχίσει να βελτιώνεται. Πώς όμως θα ανακάμψει η μακροχρόνια ζημιά που έχει συντελεστεί στις συνειδήσεις των πολιτών σε σχέση με τον σεβασμό των θεσμών, τη στιγμή μάλιστα που ο ίδιος ο Πρωθυπουργός τους αποκαλεί «θεσμικά εμπόδια»;
Αυτή η ζημιά είναι σίγουρα το χειρότερο αποτύπωμα που θ’ αφήσει η σημερινή συγκυβέρνηση στην πολιτική ιστορία του τόπου. Η πρόσφατη σχεδιασμένη επίθεση κατά της Δικαιοσύνης, όπως και η συστηματική παραχάραξη των νόμων, η ενθάρρυνση της «δεν πληρώνω» ανεξέλεγκτης ανυπακοής, η ανοχή στην παραβατικότητα, η ανοιχτή επιδίωξη ελέγχου της ενημέρωσης είναι μερικά μόνο από τα κυβερνητικά «επιτεύγματα».
Τιμώντας την αποκατάσταση της πολύτιμης μεταπολιτευτικής δημοκρατίας μας, θα ήταν ίσως χρήσιμο ν’ αναλογιστούμε ότι στη χώρα που γεννήθηκαν οι ιδέες και τέθηκαν οι βάσεις λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος, αγωνιζόμαστε χιλιετίες μετά για την υπεράσπιση του αυτονόητου.
Ο Γιάννης Μεϊμάρογλου είναι μέλος των ΜΕΤΑρρυθμιστών και της Επιτροπής Διαλόγου στο Ποτάμι
Τελευταία Νέα