26/7/2017
Τα παιδιά που μετακινούνται στην Ευρώπη από την Αφρική παίρνουν την απόφαση να φύγουν από μόνα τους και αρχικά δεν προτίθενται να πάνε στην Ευρώπη. Στην πλειοψηφία τους, τα κατ’ εξακολούθηση τραύματα και η κακοποίηση που είδαν ή υπέστησαν στη Λιβύη τα ανάγκασε να φύγουν στην Ευρώπη και να κάνουν την τρομακτική θαλάσσια διαδρομή της Κεντρικής Μεσογείου, σύμφωνα με νέα μελέτη που ανέθεσε η UNICEF και πραγματοποιήθηκε από την πρωτοβουλία REACH.
Έως και το 75% των παιδιών προσφύγων και μεταναστών που έδωσαν συνεντεύξεις στην Ιταλία ως μέρος της μελέτης, έλαβαν την απόφαση να ξεκινήσουν το ταξίδι μόνα τους. Το ίδιο το ταξίδι μπορεί να διαρκέσει δύο χρόνια ή περισσότερο για τα παιδιά. Ένας από τους βασικούς λόγους που τα παιδιά δήλωσαν ως αιτία για τη φυγή από τις εστίες τους, ήταν η βία στο σπίτι, αλλά επίσης οι στερήσεις και οι συγκρούσεις. Ο γάμος σε παιδική ηλικία αναφέρθηκε επίσης ως ο κύριος λόγος για τη φυγή από το 1 στα 5 από όλα τα κορίτσια που ερωτήθηκαν. Τα ταξίδια των παιδιών στην Ευρώπη ήταν συχνά τμηματικά και ο προορισμός τους άλλαζε στην πορεία.
«Αυτό που είναι εντυπωσιακό σε αυτή τη μελέτη είναι ότι δείχνει για πρώτη φορά, ότι υπάρχουν εξαιρετικά πολύ περισσότερες αιτίες που ωθούν τα παιδιά να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους σε σχέση με αυτά που γνωρίζαμε πριν, και λιγότεροι παράγοντες έλξης που τα δελεάζουν προς την Ευρώπη», δήλωσε η Afshan Khan, Περιφερειακή Διευθύντρια της UNICEF για την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία.
Στόχος της μελέτης, της συνεργασίας μεταξύ UNICEF και REACH, είναι να παρέχει στους φορείς λήψης αποφάσεων, τους εταίρους και τις κυβερνήσεις, στοιχεία σχετικά με το τι οδηγεί τα παιδιά να εγκαταλείψουν τις χώρες και τα σπίτια τους. Οι συνεντεύξεις πραγματοποιήθηκαν στις δύο κύριες πύλες προς την Ευρώπη – την Ιταλία και την Ελλάδα – με συνολικά 850 παιδιά ηλικίας 15 έως 17 ετών.
Τα παιδιά των προσφύγων και μεταναστών στην Ιταλία ανέφεραν ομόφωνα το χρονικό διάστημα που πέρασαν στη Λιβύη ως το πιο τραυματικό μέρος του ταξιδιού τους στην ξηρά. Σχεδόν τα μισά από αυτά (47%) ανέφεραν ότι είχαν απαχθεί για λύτρα στη Λιβύη και ένα στα τέσσερα παιδιά (23%) ανέφερε ότι συνελήφθη αυθαίρετα και κρατήθηκε στη φυλακή χωρίς να απαγγελθούν κατηγορίες. Στην πλειοψηφία τους προέρχονται από διάφορες χώρες της υποσαχάριας Αφρικής, αλλά μερικά είναι από μακρινές χώρες όπως το Μπαγκλαντές.
«Για εκείνα που όντως σκόπευαν να έρθουν στην ήπειρο, η γοητεία της Ευρώπης, ήταν η ευκαιρία να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους, ο σεβασμός των δικαιωμάτων τους και να προχωρήσουν στη ζωή. Ωστόσο, μόλις φθάσουν στην Ευρώπη, η πραγματικότητα είναι δυστυχώς εντελώς διαφορετική και οι προσδοκίες θρυμματίζονται», δήλωσε η Afshan Khan από τη UNICEF.
Στην Ελλάδα, οι συνεντεύξεις έδειξαν ότι ένας στους τρεις γονείς ή φροντιστές δήλωσε ότι η αναζήτηση εκπαίδευσης για τα παιδιά τους ήταν ο βασικός λόγος που άφησαν τις χώρες τους για την Ευρώπη. Ωστόσο, οι συνεντεύξεις μεταξύ των παιδιών προσφύγων και μεταναστών αποκάλυψαν ότι οι μακροχρόνιες διαδικασίες και η σύγχυση σχετικά με τα δικαιώματά τους οδήγησαν πολλά παιδιά να εγκαταλείψουν τα Ιταλικά και Ελληνικά συστήματα υποδοχής, χάνοντας την εκπαίδευση και εκθέτοντάς τα σε υψηλό κίνδυνο κακοποίησης και εκμετάλλευσης.
Από τα 12.239 παιδιά που έφθασαν στην Ιταλία το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, το 93% ταξίδεψαν μόνα τους.
Σημειώσεις
Όπως υπογραμμίζεται στη μελέτη*, τα προφίλ των παιδιών που έφθασαν στην Ιταλία και την Ελλάδα ποικίλλουν σημαντικά. Τα παιδιά στην Ιταλία τείνουν να έχουν αποφασίσει να μεταναστεύσουν μεμονωμένα (75% των ερωτηθέντων παιδιών) και είναι κυρίως ασυνόδευτα, αγόρια ηλικίας 16 έως 17 ετών. Στην Ελλάδα, τα παιδιά τείνουν να έχουν πάρει μια κοινή απόφαση μέσα στην οικογένειά τους και καταφθάνουν με την οικογένεια (91% των ερωτηθέντων παιδιών), σε σχεδόν ίση αναλογία μεταξύ αγοριών και κοριτσιών και από κάθε ηλικιακή ομάδα.
Στις πρόσφατες συνόδους κορυφής των G20 και G7, η UNICEF κάλεσε τις κυβερνήσεις να αναλάβουν δράση για την προστασία των παιδιών προσφύγων και μεταναστών στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης των έξι σημείων για τα εκτοπισμένα παιδιά το οποίο ζητεί την προστασία κάθε παιδιού που ξεριζώνεται από τον πόλεμο, τη βία και τη φτώχεια. Το σχέδιο καλεί τις κυβερνήσεις για:
1.Προστασία των παιδιών προσφύγων και μεταναστών, ιδιαίτερα των ασυνόδευτων παιδιών, από την εκμετάλλευση και τη βία.
2.Τερματισμός της κράτησης των παιδιών που ζητούν διεθνή προστασία ή μεταναστεύουν.
3.Διατήρηση των οικογενειών ενωμένων ως τον καλύτερο τρόπο για την προστασία των παιδιών και παροχή στα παιδιά νομικού καθεστώτος.
4.Εξασφάλιση της εκπαίδευσης όλων των παιδιών προσφύγων και μεταναστών και πρόσβαση στην υγεία και σε άλλες υπηρεσίες υψηλής ποιότητας.
5.Άσκηση πίεσης για δράση σχετικά με τα βαθύτερα αίτια των μετακινήσεων ευρείας κλίμακας προσφύγων και μεταναστών.
6.Προώθηση μέτρων για την καταπολέμηση της ξενοφοβίας, των διακρίσεων και της περιθωριοποίησης στις χώρες διέλευσης και προορισμού.
*Μπορείτε να δείτε την μελέτη Children on the Move in Italy and Greece στο http://uni.cf/2gYZ7tw
Σχετικά με την πρωτοβουλία REACH
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την πρωτοβουλία REACH επισκεφθείτε το www.reach-initiative.org