Μπορεί ο πολωνός πρόεδρος Αντρέι Ντούντα να εκτόνωσε αρκετά τη Δευτέρα την πίεση που ασκείται στην εθνολαϊκιστική κυβέρνηση της χώρας από τους δρόμους, ασκώντας αιφνιδιαστικά βέτο στα δύο από τα τρία αμφιλεγόμενα νομοσχέδια για τη «μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης» που έφτασαν στα χέρια του, η ΕΕ ωστόσο δεν εφησυχάζει. Αυστηρή προειδοποίηση προς τη Βαρσοβία «να μην πάρει κανένα μέτρο ώστε να αποπεμφθούν ή να εξαναγκαστούν σε σύνταξη οι δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου» απηύθυνε χθες η Κομισιόν μέσω του αντιπροέδρου της Φρανς Τίμερμανς, ξεκαθαρίζοντας πως σε μια τέτοια περίπτωση «είναι έτοιμη να πυροδοτήσει αμέσως τη διαδικασία του άρθρου 7» της Συνθήκης για την ΕΕ, μία διαδικασία που μπορεί να οδηγήσει (αν και απαιτείται για αυτό ομοφωνία) στην αναστολή των δικαιωμάτων ψήφου της Πολωνίας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. «Δεν δεχόμαστε κανέναν εκβιασμό από την πλευρά των αξιωματούχων της ΕΕ, ιδιαίτερα έναν εκβιασμό που δεν είναι βασισμένος σε γεγονότα» απάντησε ο εκπρόσωπος της πολωνικής κυβέρνησης, Ράφαλ Μπόσενεκ. Το μπρα ντε φερ συνεχίζεται. Ο ρόλος του Αντρέι Ντούντα μένει να αποσαφηνιστεί.
Ο πολωνός πρόεδρος χρησιμοποίησε το δικαίωμα βέτο του σε ένα νομοσχέδιο που προέβλεπε αποπομπή όλων των νυν μελών του Ανωτάτου Δικαστηρίου και αντικατάστασή τους με δικαστές επιλεγμένους από τον υπουργό Δικαιοσύνης, καθώς και σε ένα δεύτερο που αναδιαμόρφωνε το Εθνικό Δικαστικό Συμβούλιο, το σώμα που επιλέγει τους μελλοντικούς δικαστές της χώρας, δίνοντας στο Κοινοβούλιο τη δύναμη να αποφασίζει για τα 15 από τα 25 μέλη του. Αμφότερα πρέπει τώρα να επιστρέψουν στο Κοινοβούλιο, θα χρειαζόταν όμως πλειοψηφία τριών πέμπτων, που το κυβερνών κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) δεν διαθέτει, ώστε να περάσουν με τη σημερινή μορφή τους. Η Κομισιόν είχε απευθύνει μια πρώτη ομοβροντία προειδοποιήσεων περί ενεργοποίησης του άρθρου 7 την προηγούμενη εβδομάδα, και ο Φρανς Τίμερμανς αναγνώρισε χθες πως «έχουν αλλάξει στην Πολωνία πράγματα» έκτοτε –αλλά η Κομισιόν φοβάται μήπως δει κάποια από τα αμφιλεγόμενα μέτρα να επανεμφανίζονται στις επόμενες βερσιόν των νομοσχεδίων που πάγωσαν λόγω Ντούντα.
Οι Βρυξέλλες έδωσαν χθες περιθώριο ενός μήνα στην Πολωνία να απαντήσει σε μία νέα «σύσταση» όσον αφορά τους κινδύνους που αντιμετωπίζει το κράτος δικαίου. Παράλληλα, προανήγγειλαν την έναρξη μιας διαδικασίας επί παραβάσει –ένα πιο συνηθισμένο μέτρο, που μπορεί να οδηγήσει σε οικονομικές κυρώσεις –σε βάρος της Βαρσοβίας, μόλις δημοσιευθεί και επίσημα ο νέος νόμος που αλλάζει το καθεστώς των αστικών δικαστηρίων, δίνοντας στον υπουργό Δικαιοσύνης την εξουσία να διορίζει και να παύει τους προέδρους τους. Ο Ντούντα δεν άσκησε βέτο σε αυτό το νομοσχέδιο, το υπέγραψε προχθές. Οι Βρυξέλλες ωστόσο επιμένουν πως υπονομεύει την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και άρα παραβιάζει τις αρχές της ΕΕ. «Ολοι οι νόμοι που προωθεί το πολωνικό Κοινοβούλιο είναι σύμφωνοι προς το Σύνταγμα και τους δημοκρατικούς κανόνες», αντέταξε ο εκπρόσωπος της πολωνικής κυβέρνησης, Ράφαλ Μπόσενεκ, χωρίς να πείθει κανέναν στην Ευρώπη –εκτός βέβαια από την εξίσου ευρωφοβική και εθνολαϊκιστική κυβέρνηση της Ουγγαρίας.
