Αναζήτηση
Απότομη προσγείωση στη σκληρή πραγματικότητα του τρίτου Μνημονίου, μία μέρα μετά την ακριβή έξοδο της χώρας στις αγορές, προκαλούν η τρίτη αξιολόγηση και τα μέτρα που περιλαμβάνονται σ’ αυτήν, για τα οποία προειδοποίησαν χθες τόσο το ΔΝΤ όσο και το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής.
Μεταξύ αυτών είναι οι νέες ανατροπές στα εργασιακά, οι ιδιωτικοποιήσεις, η αξιολόγηση στο Δημόσιο αλλά και ο υπολογισμός της προσωπικής διαφοράς στις συντάξεις που θα καταργηθεί μαζί με το ψαλίδι στα κοινωνικά επιδόματα. Χωρίς να αποκλείονται μάλιστα νέες επώδυνες εκπλήξεις από το ΔΝΤ, το οποίο όχι μόνο απαιτεί τη μείωση του αφορολογήτου από το 2019 –έναν χρόνο νωρίτερα απ’ ό,τι είχε προγραμματιστεί -, αλλά άφησε χθες ανοικτό και το ενδεχόμενο να ζητήσει περαιτέρω ψαλίδι στις συντάξεις.
Πρόκειται για ένα ναρκοπέδιο νέων μέτρων που απορρέουν από τις δεσμεύσεις που ανέλαβε η κυβέρνηση με το νέο επικαιροποιημένο Μνημόνιο και θα πρέπει να τεθούν σε ισχύ με την επόμενη αξιολόγηση που θα αρχίσει το φθινόπωρο. Εστιάζοντας στις δεσμεύσεις αυτές, η επικεφαλής της αποστολής του ΔΝΤ στην Ελλάδα Ντέλια Βελκουλέσκου σε συνέντευξή της στην οικονομική εφημερίδα «Ναυτεμπορική» προειδοποίησε ότι «οι ελληνικές Αρχές έχουν ακόμη μια φουλ ατζέντα μπροστά τους» και ζήτησε την πιστή εφαρμογή της για να αποκατασταθεί, εντέλει, η σταθερή πρόσβαση της χώρας στις αγορές. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε ουσιαστικά και το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, το οποίο με την τριμηνιαία του έκθεση για την πορεία της οικονομίας διαπιστώνει ότι «το τέλος της ενισχυμένης εποπτείας της Ελλάδας δεν θα έλθει το 2018» και ότι θα συνεχιστεί όποια λύση και αν επιλεγεί, με χειρότερη την υπογραφή ενός τέταρτου Μνημονίου. Αξιοσημείωτο είναι ότι η Ντέλια Βελκουλέσκου στη συνέντευξή της επέλεξε να κάνει αναφορά στο έλλειμμα του συνταξιοδοτικού συστήματος της χώρας λέγοντας ότι παραμένει μη βιώσιμο και ότι είναι τέσσερις φορές υψηλότερο από τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Αναφορά που πυροδότησε ερμηνείες για ενδεχόμενες προθέσεις του Ταμείου να ζητήσει επιπλέον μέτρα περικοπών στις συντάξεις. Σημειώνει πάντως ότι οι περικοπές που ψηφίστηκαν πρόσφατα –και θα ισχύσουν από το 2019 –συμβάλλουν στη συγκράτηση της συνταξιοδοτικής δαπάνης μεσοπρόθεσμα.
Εύθραυστη ανάκαμψη. Ειδικότερα το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής εκτιμά στην τριμηνιαία του έκθεση ότι ο δρόμος για την κανονικότητα είναι ακόμη μακρύς και ότι η ελληνική οικονομική πολιτική θα τελεί υπό καθεστώς εποπτείας και μετά το 2018. Στην έκθεσή τους οι οικονομολόγοι της Βουλής επισημαίνουν ότι η διαφαινόμενη ανάκαμψη είναι εύθραυστη και θα διακοπεί αν η χώρα εγκαταλείψει το μονοπάτι των μεταρρυθμίσεων. Αν αυτό συμβεί, θα έχουμε παλινδρόμηση σε συνθήκες ύφεσης, κοινωνικές εντάσεις, η έξοδος στις αγορές θα αποδειχθεί πρόσκαιρη, τα πράγματα θα χειροτερεύσουν συνολικά και θα πρέπει να θεωρείται μονόδρομος η προληπτική γραμμή πίστωσης ή ακόμη και ένα τέταρτο Μνημόνιο, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται.
Αυτός είναι και ο λόγος που το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής κρούει τον κώδωνα του κινδύνου στην κυβέρνηση καθώς «ο πολιτικός χρόνος για το κλείσιμο της τρίτης αξιολόγησης και των επομένων θα είναι σαφώς πιο περιορισμένος σε σχέση με τον πολιτικό χρόνο των προηγούμενων δύο αξιολογήσεων».Τα πάντα θα εξαρτηθούν, σύμφωνα με την έκθεση, από τη βούληση της κυβέρνησης να εφαρμόσει τα υπόλοιπα 113 προαπαιτούμενα του Μνημονίου (εκ των οποίων τα 95 ώς το τέλος του έτους).
«Βαρύ» φθινόπωρο. Στις επόμενες αξιολογήσεις, αρχής γενομένης από αυτήν του φθινοπώρου, επικεντρώνεται στη συνέντευξή της και η Ντέλια Βελκουλέσκου, επαναλαμβάνοντας την πάγια θέση του ΔΝΤ για μείωση των στόχων των πρωτογενών πλεονασμάτων ώς το 2022, και στην ανάγκη να μπει τέλος στην υπερφορολόγηση. Κυρίως όμως στέλνει το μήνυμα στην ελληνική κυβέρνηση ότι η τρίτη αξιολόγηση του Οκτωβρίου δεν θα είναι περίπατος, θυμίζοντας ότι ανάμεσα στις δύσκολες πολιτικά προτεραιότητες της φθινοπωρινής αξιολόγησης είναι η αναδιάρθρωση στο Δημόσιο, το πλαφόν στον αριθμό των συμβασιούχων, η αλλαγή του συνδικαλιστικού νόμου προκειμένου οι απεργίες να προκηρύσσονται με τη σύμφωνη γνώμη του 50% των εργαζομένων, η απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων και η λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές.
Από την πλευρά τους οι οικονομολόγοι της Βουλής, με βάση και το ιστορικό προηγούμενο της χώρας, αντιμετωπίζουν με επιφυλάξεις την προοπτική γρήγορης ολοκλήρωσης τόσο της τρίτης αξιολόγησης όσο και των επομένων (Ιανουάριος, Απρίλιος και Ιούλιος του 2018), ενώ τον Αύγουστο του 2018 θα πρέπει να γίνει η τελική αποτίμηση του προγράμματος. Αφήνουν επίσης να εννοηθεί ότι η χώρα δεν είναι προετοιμασμένη να υποβληθεί στην «πειθαρχία» των αγορών για τη δημοσιονομική πολιτική της και δεν αποκλείουν ως φυσικό επακόλουθο το τέταρτο Μνημόνιο.
Στην έκθεση προβλέπεται θετικός ρυθμός μεγέθυνσης του ΑΕΠ της τάξης του 1,5%-1,6%, μικρότερος του προβλεπομένου στον κρατικό προϋπολογισμό μερικούς μήνες πριν (2,7%), ενώ χαρακτηρίζεται εύθραυστο το μεγάλο πλεόνασμα του πρώτου εξαμήνου του 2017. Και αυτό καθώς η υπέρβαση του στόχου (1,93 δισ. έναντι 1,63 δισ. ευρώ) οφείλεται στην επιβράδυνση της εξόφλησης των οφειλών του Δημοσίου, στη μείωση των επιχορηγήσεων σε νοσοκομεία, των επενδυτικών δαπανών του κράτους κ.ο.κ.
