Υπάρχουν βέβαια και αντικείμενα που η Εκκλησία τα θεωρεί αγιασμένα και συνήθως σε εορτές έχουν περίοπτη θέση δίπλα στα λείψανα των αγίων. Η «Αγία Ζώνη» της Παναγίας που φυλάσσεται στον Αγιον Ορος στην Ιερά Μονή Βατοπεδίου, η «Ιερά Εσθήτα» της Παναγίας (το επανωφόρι της δηλαδή), κομμάτι της αλυσίδας του Αποστόλου Παύλου είναι μερικά απ’ αυτά.

Ενδεικτικό είναι ότι τον περασμένο Νοέμβριο, πλήθος πιστών επισκεπτόταν επί μία εβδομάδα τον ιερό ναό Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στη Θεσσαλονίκη προκειμένου να προσκυνήσει τμήμα της «Ιεράς Εσθήτας» της Παναγίας που είχε έρθει από τον ναό Παναγίας της Δαδιάς. Τον περασμένο Μάιο, εξάλλου, ένα άλλο κομμάτι της «Ιερά Εσθήτας» της Παναγίας μεταφέρθηκε από τη Μητρόπολη Θήρας – όπου φυλάσσεται – στο Ναύπλιο. Και παρέμεινε για προσκύνημα στον ναό Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Ναυπλίου για μία εβδομάδα.

Οσο για την «Αγία Ζώνη», οι υπεύθυνοι της Μονής Βατοπεδίου έχουν κάνει ουκ ολίγες φορές «ιερές τουρνέ» και την έχουν εκθέσει σε προσκύνημα σε πολλούς ναούς ανά την Ελλάδα. Το 2011, δε, οι αγιορείτες τη μετέφεραν στη Ρωσία, με τον Βλαντίμιρ Πούτιν να την υποδέχεται και εκατοντάδες χιλιάδες Ρώσοι να την προσκυνούν.

Η Εκκλησία μπορεί βέβαια να θεωρεί σεπτά και θαυματουργά αυτά τα κειμήλια, όμως συχνά μητροπόλεις και ιερωμένοι δεν αποφεύγουν τις υπερβολές. Σε πάρα πολλές περιπτώσεις τα άγια κειμήλια περιφέρονται στους ναούς για προσκύνημα με πομπώδεις και υπερβολικές τελετές και οι πιστοί σχηματίζουν ατελείωτες ουρές. Τα παγκάρια των ναών γεμίζουν και οι υπεύθυνοι των μητροπόλεων συνήθως υποστηρίζουν πως τα έσοδα πηγαίνουν σε φιλανθρωπικούς σκοπούς. Ομως δεν είναι λίγοι αυτοί που επισημαίνουν πως τέτοια φαινόμενα θυμίζουν ειδωλολατρία και εμπορευματοποιούν την πίστη.

Η Ιεραρχία πάντως τις περισσότερες φορές αποφεύγει να στηλιτεύσει τέτοια φαινόμενα και συμπεριφορές. Ενας μόνο ιεράρχης, που σήμερα δεν είναι εν ζωή, ο πρώην μητροπολίτης Ιωαννίνων Θεόκλητος, είχε βγει ανοιχτά και είχε δηλώσει την αντίθεσή του στην εμπορευματοποίηση του λειψάνων και των ιερών κειμηλίων. Είχε αρνηθεί τη μεταφορά λειψάνων αγίου στα Ιωάννινα με στόχο να χρηματοδοτηθεί από τους πιστούς η αποπεράτωση ναού. «Δεν είναι πραμάτεια μας οι άγιοι» είχε πει ξεκάθαρα. Μάλιστα, την περίοδο που είχε έρθει στην Αθήνα η εικόνα της Παναγίας Ιεροσολυμίτισσας, είχε αναφερθεί με καυστικό τρόπο στο γεγονός σημειώνοντας τότε στα «ΝΕΑ»: «Αντί να δρα ο ίδιος ο χριστιανός για να ταυτίσει το θέλημά του με το θέλημα του Θεού, κατά παγανιστικό τρόπο αποζητά την επέμβαση της εικόνας, πράγμα που τον κάνει ειδωλολάτρη». Είχε δε επισημάνει πως και οι ιεράρχες φέρουν ευθύνη «διότι ενθαρρύνουν την ειδωλολατρία όταν περιάγουν τα λείψανα των αγίων για να γεμίσουν τα παγκάρια της εκκλησίας».

«Προβληματική χρήση». Η χρήση των αντικειμένων των αγίων από μερίδα ενοριών και ιερείς «γίνεται με τρόπο προβληματικό», επισημαίνει ο επίκουρος καθηγητής Θεολογίας στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, πρόεδρος του Πανελλήνιου Θεολογικού Συνδέσμου «Καιρός» Δημήτριος Μόσχος, σχολιάζοντας τα πρόσφατα περιστατικά. Οπως προσθέτει, «η Εκκλησία σίγουρα λέει ότι σε κάποια αντικείμενα υπάρχει η χάρη των αγίων. Εντούτοις παρατηρείται μια κατάχρηση που δεν συνάδει με την Εκκλησία. Δημιουργείται ένα είδος “μαγικής” σχέσης των πιστών με τα αντικείμενα. Κι αυτή είναι η μεγαλύτερη ζημιά απ’ αυτά τα φαινόμενα. Δεν αφήνει τους πιστούς να προοδεύσουν, να προχωρήσει η θρησκευτικότητά τους. Και δεν οικοδομεί τον ρόλο και τον λόγο της Εκκλησίας». Μάλιστα, υπογραμμίζει ότι το φαινόμενο δεν είναι τωρινό. «Σκεφτείτε ότι πολλές φορές λείψανα και κειμήλια αγίων εκτίθενται σε προσκύνημα στους ναούς με πανηγυρικό τρόπο κατά την περίοδο της Σαρακοστής, ενώ κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται καθόλου».

Τελευταία Νέα